Koronavirüsün yayılmasında virüsü taşıdığı halde semptom göstermeden geçirenlerin yıkıcı etkileri pek çok araştırma ve rapora konu oldu. Ancak bu tabloya yeni bir bileşen daha eklendi: Hastalığı atlatmış olanlar.
Amerikan Göğüs Hastalıkları Derneği’nin dergisi American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine’in son sayısında yayımlanan ilgili çalışma koronavirüsün bulaşma süreci konusunda ne kadar dikkatli olmamız gerektiğini bir kez daha gösteriyor. Buna göre COVID-19’u hafif semptomlarla atlatmış ve “iyileşti” kategorisine alınmış hastaların yarısında virüs varlığını sekiz güne kadar korumaya devam ediyor. Bu da semptomların kaybolmasından sonraki yaklaşık bir haftalık sürede de enfekte kişinin hastalık bulaştırma riski taşıdığı anlamına geliyor.
Çalışmaya Pekin’deki PLA Tedavi Merkezi ve Hastanesi’nde 28 Ocak-9 Şubat tarihleri arasında tedavi görmüş ve taburcu edilmiş 16 hasta dahil edilmiş. Araştırmacılar hastaların COVID-19 testinden negatif çıktığı ve iyileşerek taburcu edildikleri tarihi izleyen günlerde boğaz sürüntüsü almayı sürdürmüşler. Sonuçlar çarpıcı…
Yaş ortalaması 35.5 olan hastaların yarısı, semptomların şiddetiyle doğru orantılı olarak, semptomlar çözüldükten ve virüs tespit testi negatif çıktıktan sonraki 1 ila 8 gün boyunca virüsü taşımaya devam etmişler. Gözlem çalışmasına dahil edilen 16 hastanın sergilediği semptomlar, medyada sıkça telaffuz edilenlerden farklı değil: Ateş, öksürük, boğaz ağrısı ve solunum güçlüğü. Enfekte olmalarından semptomların ortaya çıkışına kadarki kuluçka süresi, bir hasta hariç tümünde 5 gün, semptomların devam etme süresi ise 8 gün olarak bildirilmiş. Çalışmada az sayıda hastaya bakılmış olması bir zayıf nokta; dolayısıyla yaşlılarda veya bağışıklık sistemi baskılanmış olanlarda ne gibi sonuçlar elde edileceğini anlamak için daha fazla ve kapsamlı çabaya ihtiyaç var. Fakat mevcut incelemeden çıkarılacak sonucu makalenin yazarlarından Lixin Xie’den dinleyelim:
“Hastalığı hafif semptomlarla atlatıyor ve başkalarına bulaştırmamak için evden çıkmıyorsanız, karantina sürenize, iyileştikten sonra iki hafta daha eklemeniz gerekiyor.”
Bir mesaj da sağlıkçılara:
“COVID-19 hastaları semptomlar iyileştikten sonra da bulaştırma riski taşıyor. Dolayısıyla asemptomatik/yeni iyileşmiş hastalara semptomatik hastalar kadar dikkatle yaklaşmak gerekiyor.”
Kaynak: De Chang ve ark., “Time Kinetics of Viral Clearance and Resolution of Symptoms in Novel Coronavirus Infection”, American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 23 Mart 2020, https://doi.org/10.1164/rccm.202003-0524LE.
