Görsel açıklaması: Avustralya, Queensland’in Laura bölgesinden bir dingo ve bir atasal figürün kaya resimleri.
Köpekler ve insanlar birlikte, muhtemelen 30 binyıldan beri dünyayı dolaşmaktadır. Ama bir istisnayla: Avustralya. Kemiklerden kaya sanat resimlerine kadar olan arkeolojik kanıtlar, Avustralya’nın doğal köpeği dingonun en azından 4000 yıl öncesine kadar Avustralya’ya ulaşmadığını ileri sürmektedir. Peki, onları buraya kim getirdi? İki arkeolog şimdi, uzun süren gizemin arkasındaki muhtemel şüpheleri tanımladıklarını düşünüyor.
Sorun sadece dingolar hakkındaki bir merak meselesi değil. Central Queensland Üniversitesi’nden psikolog Bradley Smith, “Bazı nedenlerden dolayı, biz dünyanın diğer bölgelerine kıyasla dingonun Avustralya’ya ulaşma süresi ile ilgili daha az bilgiye sahibiz” açıklamasında bulunuyor. Sydney Üniversitesi’nden Mathew Crowther, “Dingonun kökeni hakkındaki anlayış, Avustralya’nın tarihöncesi zaman dilimine, köpek evcilleştirme sürecine ve Güneydoğu Asya’daki insanlık tarihi üzerine ışık tutacaktır” açıklamasını yapıyor.
Avustralya’ya dingoyu getirmiş olabileceği düşünülen birkaç insan grubu vardır. Favoriler arasında Avustralya’ya seyahat etmiş olabilen Hindistan denizcileri, Doğu Asya’dan Pasifiğin doğu tarafına doğru yayılan denizcilikle uğraşan Lapita insanları ve Güneydoğu Asya boyunca denize açılan Timor ve Tayvan tüccarları vardır. Ayrıca, bir Endonezya Adası Sulawesi’nin güney tarafındaki yarımadalarda yaşayan, Toalean olarak adlandırılan bir grup deniz avcı-toplayıcıları bu listede.
Bir Avustralyalı dingo.
New England Üniversitesi’nden Melanie Fillios ve Griffith Üniversitesi’nden Paul Taçon Archaeological Science dergisinde raporlamış oldukları yeni çalışmalarında, bu rakip adayların sayısını azaltmaya çalıştılar. Onlar, Smith’in “oldukça özgün bir metot” olarak adlandırdığı yeni metodu kullanarak, bu sorunu çözmeye çalışan ilk araştırmacılardı. Bu yeni metot, dingonun evriminin güncel genetik kanıtları ile Avustralya ve Güneydoğu Asya’daki arkeolojik kalıntıları birleştirebilmektedir.
Köpek ve dingoların genetik araştırmaları üzerine olan son yedi yayını derleyerek “birkaç ortak zincir” ortaya çıktı diye yazıyorlar. Dingolar, köpek oluşmadan önce kurtlardan evrimleşmiş gibi görünüyor. Ancak, onların zamanlama ve evrimlerinin çoğu belirsiz kalmış durumda. Bununla birlikte, yaşayan kurt, köpek ve dingoların DNA bilgilerine dayanarak, hayvanların Tayvan ya da Güneydoğu Asya’ya yayılmadan önce Asya’dan (muhtemelen Çin’den) çıktığıyla ilgili veri uyumlarının arttığını buldular. Bu bulguların Hindistan denizcilerini bertaraf ettiği görünüyor.
Genetik kanıtlar resmin netleşmesini sağlamıştır. Örneğin son DNA çalışmaları, hayvanların 5000 ila 12000 yıl öncesinde Borneo ve Sulawesi’den Avustralya’ya vardıklarını ileri sürüyor. Aynı zamanda 2014’te yayımlanmış bir rapor, dingoların bir nişasta sindirim geninin birden fazla kopyasını taşımadıklarını göstermiştir. Dingoların köpek kuzenleri ise tarımla uğraşan insanlarla yaşarlarken birden çok kopya geliştirmiştir. Dingoların nişastayı sindirememe bilgisi, Avustralya yolculuğundan önce onların Hindistan’daki denizciler, Tayvan ya da Timor’daki tüccarlar gibi tarımla uğraşan insanlarla yaşamadıklarını önermektedir.
Geriye favori rakipler olarak Lapita ya da avcı-toplayıcı Toalean insanları kaldı. Ancak, Avustralya ve Güneydoğu Asya’daki arkeolojik kanıtlar Lapita’yı elemektedir: Avustralya’da seyahat ettikleri her yere insanların beraberinde götürdükleri domuz ve tavuklar şöyle dursun, Lapita çömlekçiliği ile ilgili dahi kanıt mevcut değildir. Ayrıca Taçon, Lapita insanlarının ilk olarak Asya’nın dışına 3300 yıl önce yayıldığını ve bu tarihin dingonun bölgeye ulaşmasından çok sonra olduğunu belirtmiştir.
Geriye Toalean insanları kaldı. Fillios ve Taçon, Sulawesi avcı-toplayıcıların dingoyu Avustralya’ya 4000 yıl önce getirdiği üzerine kurgu yapmışlardır. Belki de Borneo’da komşularından almışlardı. Arkeolojik veriler bu olayı desteklemektedir: Sulawesi ve Borneo’daki kaya sanatlarının benzerliği, insanlar arasında yakın bir bağlantı olduğuna işaret etmektedir. Üstelik güney Sulawesi’de ortaya çıkarılan 1500 ila 8000 yıllık alet ve alet yapan malzemeler, bölgesel avcı-toplayıcıların deniz yoluyla uzun mesafeler kat ettiklerini doğrulamaktadır. Taçon, “Avustralya’ya gemilerini sürükleyen güçlü akıntılar mevcuttu. 1600’den beri güney Sulawesi’deki insanlar kuzey Avustralya’yı, buraya seyahatin Avustralyalı hükümet tarafından 1900’de yasaklamasına kadar ziyaret etmişlerdir” açıklamasında bulunmuştur.
Crowther, çalışmanın Sulawesili olmayan kökeni açık bir şekilde çürüttüğünü belirtmiştir. Bir dingo ekoloğu Ben Allen “Büyük bir iş başarmışlardır” açıklaması ile Crowther’e katıldığını göstermiştir. Her ikisi de, Borneo ve Avustralya’ya komşu olan Sulawesi’deki eski köpek/dingo DNA’sı ile daha fazla araştırmanın polisiye romandaki nihai kanıtları sağlayabildiğini açıklıyor.
