Bilim ve Gelecek’in ilk sayısında bu köşede “Bilim Nikaragua’da bile olsa” başlıklı yazımızda, Türkiye’de bilim insanlarını konu alan bazı pulları saymış, bilmediklerimiz konusunda okurlarımıza başvurmuştuk. Sevgili hocamız Prof. Dr. Güney Gönenç, bu eksiğimizi kapamak amacıyla bilgilendirici bir not yollamış. Kendisine teşekkür ediyor, okurlarımıza sunuyoruz.
Derginin 1. sayısında 91. sayfada yer alan Sayın Hasan Birson’un “Bilim Nikaragua’da bile olsa…” başlıklı yazısında ülkemiz pullarındaki bilim adamları konusunda verilen bilgiler pek yetersiz. Derlememe bir göz gezdirince (yine çok eksikli olmak üzere) aşağıdaki isimler ortaya çıktı.
Anlamlı içeriğiyle en öne çıkan pul serisi, 18-24 Nisan 1935’te Yıldız Sarayı’nda yapılan Dünya Kadınlar Kongresi dolayısıyla çıkarılan ve yalnızca 6880 tane mevcut olduğu için sonradan olağanüstü piyasa değeri kazanan pul serisidir (Bu serinin, mütevazı öğretim üyeliği aylığım göz önüne alındığında, bende bulunması olanağı elbette yok, bu olağanüstü güzel pulların resimlerine bakabiliyorum ancak). Bu seride Nobel ödüllü 6 kadına yer verilmiş. Bu kadınların üçü (Selma Lagerlöf, Grazia Deledda ve Sigrid Undset) Nobel Edebiyat, ikisi (Bertha von Suttner ve Jane Addams) Nobel Barış Ödülü sahibi. En düşük değerlisi 0,5+0,5 kuruş olmak üzere 15 pul içeren serinin en yüksek değerli (50+50 kuruş) pulunu ise biri fizik (1903), öbürü kimya (1911) dalında olmak üzere iki Nobel ödülü almış olan Marie Sklodowska Curie süslemektedir (bilindiği gibi, bugüne değin yalnızca birkaç kişi ya da kurum iki Nobel Ödülü kazanmıştır).
Sonraki yıllarda Türk pulları üzerinde yer alan bilim (ve teknik) adamlarının (çok eksikli) bir listesi şöyle: Farabi (1950), Mimar Sinan (’57), Benjamin Franklin (’57), Katip Çelebi (’58), Fatin Gökmen (’61), Ebu Reyhan El Biruni (’73), Guglielmo Marconi (’74), Dr. Albert Schweitzer (’75), İbni Sina (’80), Dr. Hulusi Behçet (’80), Piri Reis (’83), Uluğ Bey (’83), Dr. Besim Ömer Akalın, Kemalettin Mimaroğlu, [“Macarlı”] Dr Abdullah Bey, Abdurrahman Şeref, Salih Zeki, Naima, Albert Einstein, Vedat Tek.
Yeri gelmişken, pullarımızda görmeyi düşlediğim güzel insanları, aklıma şöyle bir geliverenleri, sıra falan gözetmeksizin, sayayım: Feza Gürsey, Asım Orhan Barut, Richard Feynman, Behram Kurşunoğlu, Ali Kuşçu, Takiyeddin, Kurt Gödel, Isaac Newton, Uluğ Bey (bir kez daha!), Leonhard Euler, Evariste Galois, Sofya Kovalevskaya, Pierre Curie, Cahit Arf, Irène ve Frédéric Joliot-Curie, Michael Faraday, James Clerk Maxwell, Ratip Berker, Alan M. Turing, Behruz Çinici, Galileo Galilei, Arkhimedes, Karl Friedrich Gauss, Ludwig E. Boltzmann, Karl Marx, Harzemli (Harizmi), Linus Pauling, İbrahim Müteferrika, Abdullah Kızılırmak, Pertev Naili Boratav, İlhan Başgöz, Wolfram Eberhard, Hans Güterbock, Niyazi Berkes, Behice Boran, Mübeccel Kıray, Korkut Boratav, Metin And, Hypatia, Naima, Balyan Ailesi, İhsan Ketin, Paul Langevin… ve daha niceleri… Değerini bilmemiz gereken ne çok insanımız var! Hepsine selam olsun!
