Berlin Filarmoni Orkestrası’nın 1933 yılından Nazi Almanyası’nın yenilgisine kadar olan dönemde Hitler yönetiminin istek ve propagandasına boyun eğdiği iddia edildi. Kanadalı tarihçi Misha Aster, İtalya’da Berliner Filarmoni ve Nasyonalsosyalizm adı altında yayımlanan araştırmasında, Berlin Filarmoni Orkestrası’nın Nazi Almanyası Dönemi’nde gerek Hitler, gerekse Josef Goebbels’in siyasi propagandalarına yeşil ışık yaktığını, o dönemde orkestra bünyesinde görev yapan birçok müzisyen ve orkestra şefi Furtwangler’in orkestranın yaşaması adına Nazi yöneticilerinin isteklerine karşı gelemediklerini belgelerle aktarıyor.
O dönemde III. Reich’ın resmi devlet orkestrası olarak tanınan Berlin Filarmoni’deki müzisyenlerin bizzat Nazi yöneticiler tarafından finanse edildikleri, Hitler’in Propaganda Bakanı Goebbels’in o yıllarda yaşanan ekonomik krize karşın orkestra üyelerine düzenlik aylık ücret, ek ikramiye, askerlik hizmetinden muaf tutulma gibi ayrıcalıklar sağladığı öne sürülüyor. Ayrıca müzisyenlerin Avrupa’daki öemli koleksiyonlardan gelen değerli müzik aletlerini çalabilmelerine de olanak tanındığı vurgulanmakta.
Kanadalı tarihçi kitabında tüm bunların karşılığında Berlin Filarmoni’nin Nazi yönetiminin propagandasını yapmayı ve tüm dünyada Alman kültürünü yaymayı kabul ettiğini iddia etti. Orkestrayı bu güç döneminde yöneten Furtwangler’in müzik kariyerine devam edebilmek adına Nazilerin tekliflerini kabul etmek zorunda kaldığı belirtiliyor. Ancak Kanadalı tarihçi Aster, orkestrayı 1955-1989 yılları arasında yöneten dünyaca ünlü şef Herbert von Karajan’ın Nazilerin görev başında olduğu dönemde onlarla asla işbirliğine gitmediğini anımsatıyor.
Kaynak: BBC History, Ağustos 2011
