Herkes onu ünlü rock grubu Queen’in efsanevi gitarcısı olarak tanıyor olabilir; ancak kendisi Imperial College’de fizik ve matematik alanlarında çift anadal yapmış, matematik bölümünü birincilik ile bitirmiş bir biliminsanı. Astrofizik çalışmalarına devam ediyor.
Geçtiğimiz sayıda, fiziğin pek çok alanına büyük katkıları olan William Herschell’i işlemiştik. Bu sayıda ise birkaç yüzyıl ileri gideceğiz. Sırada hepinizin tanıdığı bir isim var: Brian May. Herkes onu ünlü rock grubu Queen’in efsanevi gitarcısı olarak tanıyor olabilir; ancak kendisi Imperial College’de fizik ve matematik alanlarında çift anadal yapmış, matematik bölümünü birincilik ile bitirmiş bir biliminsanı. Astrofizik doktorasına sahip Brian May, popüler bilim ve amatör astronomi alanında düzenlediği etkinliklerin yanı sıra, NASA’nın Plüton’u araştırmak üzere gönderdiği “New Horizons” uzay aracının kontrol grubunda yer almakta. Gelin birçok kişiye rol model olabilecek, bu “rock yıldızı fizikçi”yi tanıyalım.
Brian May, 19 Temmuz 1947’de elektrik mühendisi bir ailenin tek çocuğu olarak İngiltere’nin Hampton kentinde dünyaya gelir. Savaştan sonra İngiltere’nin ufak bir kentine yerleşip evlenen genç çift, çocukları Brian May’in dünyaya geldiği ufak banliyö evinde uzun süre yaşamışlar. May’in babası ve annesi, savaştan sonra Concorde savaş uçakları için iniş sistemi inşa eden bir fabrikada çalışmaya başlarlar. Ancak babası için yalnız bu yeterli değildir. Evlerinin garajını bir atölye haline getiren baba May, o dönemde yeni yaygınlaşan elektrikli araçların gizlice tasarımlarını edinip kendisi inşa eden, üretken bir insandır. Evlerinde kullanmak üzere yaptığı araçlar arasında bir televizyon bile bulunmaktadır!
Böyle bir ortamda büyüyen küçük May’in elektronik eşyalara ve fiziğe meraklı olması şaşırtıcı değildir. Henüz 7 yaşındayken, ailesinin elektronik projelerine yardımcı olur. Ancak ailenin elektronik haricinde başka bir tutkusu daha vardır: müzik. Piyano ve banjo çalen babası, folk müzik tutkunudur ve küçük May de dönemen eserlerini dinleyerek büyür. Çok sonraları “Ailem bana fiziğin tutkusunu, müziğin estetiğini ve disiplinin, düzenli çalışmanın, gerekliliğini öğretti” diyecektir. Okuldaki başarısı olağanüstüdür. Olanakları bulunduğu halde çocuklarını daha alt seviye olan bir devlet okuluna yollayan May ailesi, çocuklarının başarısını gördükçe onun yeni kaynaklar edinmesini sağlarlar. Lisede üst üste birincilikler elde eden, özellikle fizik dersindeki başarılarıyla dikkat çeken Brian May’in müzik kariyeri, babasının bir doğum gününde ona folk müzik için tasarlanmış bir akustik gitar almasıyla başlar. Ancak Brian May, o dönemin yeni çıkan müzik aleti olan elektrikli gitar sahibi olmak istemektedir. Buddy Holly, Elvis Presley gibi dönemin yeni akımı Rock’n Roll müzisyenlerini dinler. Ancak rol modeli ve kahramanı Jimi Hendrix’tir. Bundan dolayı babasının hediyesine üzülmüştür. Ancak o dönemde elektro gitar oldukça pahalı bir müzik aletidir. Kısa bir süre sonra Brian May, gitarının sistemi üzerinde oynayarak akustik gitarına elektrik çekmeyi başarır ve kırmızıya boyayarak “Red Special” ismini verdiği gitarını yaratır.
Brian May, rol modeli Jimi Hendrix’de şunu fark etmiştir: Jimi gitarını çalmıyor, onunla konuşuyordu. Attığı soloda adeta gitara bir şeyler söylüyor, gitar da yanıt veriyordu. Onun gibi olmak için gitarıyla saatlerce konuşmaya başlar. Bunu yaparken de gitarını her çaldığında, nota aralıklarında bulunmayan kendine özgü melodiler yaratmaya çalışır. Bu tutkusu sırasında, uzun süre atölye arkadaşı oldukları babasıyla da ilk tartışmasını yaşar. Babası, Brian’ın mühendis olmasını ve sanayi içinde çalışmasını isteru. Brian May’ın ise ilgisini fizik daha çok çeker. Özellikle de gökbilim…
Üniversite hayatı ve ‘Smile’
Brian liseyi birincilikle bitirip dönemin Britanya’sındaki en iyi okul olan İmparatorluk Koleji’nin (Imperial College) fizik bölümüne burslu kabul edilince babasıyla tartışması son bulur. Brian May, hem dönemin biliminin hem de müziğinin üretildiği Londra’nın yolunu tutar. Üniversiteye başladığı yıl olan 1970’lerde Pink Floyd, Velvet Underground gibi Progressive, Psychedelic Rock müzik grupları revaçtadır ve bunlar May’in ilgisini çeker. Çok geçmeden üniversiteden tanıştığı arkadaşlarıyla ilk müzik grubunu kurar: Smile. 70’lerin uyuşturucu tüketimi çevresinde gelişen bu rock müzik türlerine benzer müzik yapan Smile, 1968-70 yılları arasında aktif olur. Brian May, ilk sahne performansını Smile ile gerçekleştirmiştir.
Grup, sonrasında yoğun ders temposu nedeniyle dağılır. Brian ise bu dönemde üniversitedeki hocalarıyla yakın arkadaşlıklar kurar, bölümü üstün başarı ile okumaya devam eder. Her işe yetiştiğinden dolayı arkadaşları arasında insan olmadığı yönünde bir espriye konu da olur. Fiziği 3 yılda bitirir, matematikten de fizikten de bölüm birinciliği alır. Bunları yaparken gitarist olarak sahneye çıkıp para da kazanmıştır. Yazdığı lisans tezi o kadar başarılıdır ki, astrofizik alanında doktoraya direkt olarak kabul edilir. Doktorasını yaptığı sırada hayatındaki en yakın arkadaşı olacak Freddie Mercury ile tanışır.
Queen
Freddie Mercury ile birlikte çalmaya başlayan Brian May, iki çocukluk tutkusu arasında bir seçim yapmak zorunda kalır: Rock müzik mi astrofizik mi?
Yeni grup Queen, ünlendikçe konser turları da artar. Dönemin ünlü rock gruplarından Mott the Hope ile çıktıkları tur, Brian May’in ailesiyle arasının açılmasına ve doktorasını tümüyle çöpe atmasına yol açar. Çok sevdiği babası, Brian’dan umudu yitirdiğini söyleyecektir. Brian May sonradan kendisiyle yapılan bir söyleşide şunları söyleyecektir:
“Babam eğitim kariyerimi bıraktığımı öğrenince çok incindiğini, kendisinin beni iyi yetiştiremediğini söylemişti. Ancak 20’li yaşlarda bir gencin Mott the Hope ile turneye çıkıyor olmasının yanında bu pek bir şey ifade etmiyordu. Babamla doktorayı bırakmamın ardından 2 yıl boyunca hiç konuşmadık. Yalnızca akademi yerine müziği seçmemden dolayı değil, aynı zamanda bir kadınla -ki sonradan eşim olacak- evlenmeden birlikte yaşamamdan dolayı da. Onun için bu ahlaksızcaydı. Ben ise bu tutarsızlığı anlayamıyordum. Beni müziğe sevk eden, müzik yeteneğim olduğunu fark eden oydu. Hâlâ kullandığım gitarın ilk tasarımını birlikte yapmıştık. Tüm bunları göz önüne aldığımda babamın hayatı boyunca müzik kariyerimi kabullenmeyişi bana anlamsız geliyor.”
Queen rüyası, ünlerinin zirvesindeyken trajik bir biçimde sekteye uğrar. Freddie Mercury AIDS yüzünden ölür. Grup dağılmamasına karşın eskisi gibi değildir artık. Bohemian Rhapsody, Under Pressure ve We Will Rock You gibi hemen herkesin melodisini tanıdığı şarkıları ve efsanevi albümleriyle yavaş yavaş bitmektedir Queen. Mercury’nin ölümünden sonra grup üyelerinin David Bowie gibi çeşitli müzisyenlerle çıktıkları turnelerin ardından grup yavaş yavaş dağılır. Günümüzde ara sıra tek konser için yeniden bir araya gelen grup, aktif olarak “We Will Rock You” müzikaline destek olmaktadır.
Astrofizik kariyeri
Brian May, 2000’lerde müzik kariyerinden ötürü yarıda bıraktığı astrofiziğe geri döndü. “Güneş Sistemi’nin dış kısımlarındaki toz yığınlarından yansıyan ışığın yapısı” ile yakından ilgilenerek Oort Bulutu’nun yapısını araştıran 4 makale yazdı. Mayıs 2008 yılında İmparatorluk Koleji’nden mezun olarak “Doktor” unvanını alan May, 2007 yılından itibaren “Imperial Astrophysics Group”ta araştırmacı asistan olarak çalışma yürütmektedir. Okulun Astronomi Topluluğu ile yakından ilgilenmekte ve Londra’da amatör astronomi etkinlikleri düzenlemektedir. Astrofizikçi Patrick Moore’un 1974’ten 2013’e kadar kesintisiz devam ettirdiği “The Sky at Night” belgesel serisinin 3 bölümünde yer almıştır. 2007 ile 2008 yılları arasında Liverpool John Moores Üniversitesi’nde Yardımcı Doçent olarak ders veren Brian May, halen İmparatorluk Koleji’nde araştırmacı olarak görev yapmaktadır.
Brian May’in en son katıldığı çalışma, NASA’nın Plüto keşif araçlarının rotasının belirlenmesidir. Bu araçların, Plüto uçuşları sırasında Oort Bulutu’nun bulunduğu bölgeler hakkında yeni bulgular ortaya çıkarabileceğini öngören Brian May, bu konu hakkında 2015 yılına kadar Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarında çalışmıştır. Katkılarından ötürü, NASA’nın Plüto geçişi hakkındaki bir basın konferansında, kendisine özellikle teşekkür edilmiştir.
Hem rock müzik alanında, hem de astrofizikte oldukça önemli katkıları bulunan Brian May, bu yazıyı yazan ben de dahil olmak üzere, pek çok genç biliminsanına yahut müzisyene esin kaynağı olmakta.
Kaynaklar
– http://www.theguardian.com/lifeandstyle/2014/oct/18/brian-may-queen-guitar-red-special-dad
– http://brianmay.com/brian/biog.html
– http://www.theguardian.com/lifeandstyle/2014/oct/18/brian-may-queen-guitar-red-special-dad
