Yapılan bir çalışmaya göre tarım, önceki tahminimizden binlerce yıl farkla, 13.000 yıl önce geç buzul çağının sonunda Yakındoğu’dan Akdeniz’e yayıldı. Bu yeni hipotez, çiftçilerin daha sonra Avrupa’nın diğer bölgelerini kolonileştirdiklerini ve orada yaşayanlara tarımsal uygulamaları götürdüklerini ortaya koyuyor.
Biliminsanları, tarımın Avrupa’ya nasıl yayıldığı konusunu uzun zamandır karakterize etmeye çalıştılar; ancak özellikle çağdaş genetik çeşitlilik ve eski DNA çalışmaları bazen çelişkili sonuçlar doğurduğu için birçok belirsizlik halen devam ediyor.
Popüler bir teori, tarımın Yakındoğu’dan geldiğini ve ilk kez 8000 yıl kadar önce neolitik çağda Akdeniz ülkelerine ve Avrupa’nın geri kalanına yayılmış olduğunu öne sürüyor.
Erken dönem Avrupalı çiftçiler aslında Yakındoğu’daki insanlarla gen alışverişi yapmış gibi görünüyor. Bununla birlikte, Akdeniz Avrupa’sından gelen belirgin antik DNA kanıtları, bu zaman çizelgesini onaylamak için yeterli değil.
Çiftçilerin gelişi
Huddersfield Üniversitesi’nden biliminsanları, Proceedings of the Royal Society B’de yayımlanmış olan çalışmada, bugüne kadar Avrupa’daki farklı bölgelerde yaşamış olan çiftçilere ait yaklaşık 1500 mitokondriyal genom serisini inceledi.
Akdeniz ülkelerinde ele geçen neolitik öncesi iskelet kalıntılarında ciddi bir sıkıntıbulunuyordu. Daha önceki çalışmalarla karşılaştırarak ve modern DNA örneklerine bakarak, çok miktarda genetik materyal elde edebildiler.Makalenin başyazarı Martin Richards, “Boşluğu eski DNA’lar ile dolduramadık, bu yüzden modern örneklere bakarak bunu elde etmenin bir yolunu bulduk. Bütün Avrupa’daki soyları bir araya getirmek yerine, onları öncelikle Akdeniz bölgesinde tarihlendirdik ve o bölgeye geldiklerini varsayarak ne olacağına baktık” diyor.
Analizler, tarımın Yakındoğu’dan geldiğini ve Avrupa’da kök salmadan önce Akdeniz’e ulaştığını doğruluyor. Fakat biliminsanları, Orta ve Doğu Akdeniz’e gelen ilk insanların 13.000 yıl önceki geç buzul döneminde bölgeye ulaştığını keşfedince şaşırdılar. Bu şimdiye kadar düşünülenden çok daha önceydi…
Bu insanlar binlerce yıl sonra Avrupa’ya göç ettiler; ayrıca edindikleri tüm tarımsal uygulamaları beraberlerinde götürdüler ve Yakındoğu’dan önemli bir genetik mirasa da sahiptiler.
Çalışmanın yazarları, “Bu durum Akdeniz Avrupa’sının genetik havuzunun kısmen Yakındoğulu çiftçileringeç buzul dönemindeki ilerlemelerinin bir sonucu olduğu senaryosunu destekliyor ve bu da Avrupa’nın geri kalanına neolitik dönemdeki yayılmalar için önemli bir kaynak havuzu oluşturuyor” diyor.
