Rosalind Franklin dünyanın en önemli kadın bilimcilerinden. Sadece DNA’nın moleküler yapısının keşfetmesinde anahtarı sağlamamış, aynı zamanda 20. yüzyılda önemli çalışmaları ile bilimde kadının var olma mücadelesini vermiş ve başarmış örnek biliminsanı. Craft Tiyatro’da sahneye konan “Fotoğraf 51” oyunu, Rosalind Franklin ile birlikte Maurice Wilkins, James Watson ve Francis Crick’in DNA yapısının keşfetme serüvenlerini anlatıyor.
“Fotoğraf 51” isimli oyun ilk defa 2015’te Londra’da sahnelenmiş. Fotoğraf 51, Anna Ziegler tarafından yazılmış ödüllü bir oyun. Bu oyun 2008 yılında üçüncü STAGE Uluslararası Senaryo Yarışmasını da kazandı. Fotoğraf 51 ismi, Mayıs 1952’de Raymond Gosling tarafından Rosalind Franklin’in gözetimi altında çekilen X-ışını kırınım görüntüsüne verilen takma Foto 51 isminden geliyor.
Oyun, King’s College London’da çalışırken DNA’nın çifte sarmal yapısının keşfedilmesinde X-ışını kristalografisi Rosalind Franklin’in sıklıkla gözden kaçan rolüne odaklanıyor. Ayrıca, eğer çift sarmal 20. yüzyılın buluşuysa, Franklin’i tarih kitaplarından uzak tutan ne? Hırs, soyutlanma ve büyüklük yarışı mı? İşte oyun bunları tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor. Her ne kadar James Watson ve Francis Crick, 1953 yılında DNA’nın ikili sarmal yapısını ortaya çıkartarak tarihsel bir başarıya imza atmış olsalar da genetik kodumuz olan DNA yapısının keşfedilmesindeki anahtarını sağlayan genç biyofizikçi Rosalind Franklin’dir.
Oyun DNA’nın moleküler yapısı keşfinin serüvenini detaylı olarak anlatırken aynı zamanda bilim dünyasında yaşanan adaletsizlikleri, 1951-1953 yılları arasında King’s College of London’da bile yemekhanelerde sadece erkeklerin yemek yiyebililiyor olmasını vurgulayarak kadın-erkek eşitsizliğine değiniyor. Oyunda, insan ilişkileri, kaçırılan fırsatlar, aşk, gurur, ihanet, üzüntü, kızgınlık, ikiyüzlülük, tanrı, ırk meseleleri, nükleer silahlar, sağlık ve hatta Shakespeare’in Kış Masalı’ndan alıntılar sunulurken hayatın anlamını sorgulamaya ve zamanın iyi değerlendirilmesi üzerine önemli noktalara vurgu yapılıyor. Oyun bilginin ışığında cesur olmayı, inandığımız şeyler uğruna savaş vermeyi, mücadele etmeyi, çalışkan olmayı, emek vermeyi ve en önemlisi saygı üzerine ders vermeyi öne çıkarıyor. Başta Rosalind Franklin rolünde Funda Eryiğit olmak üzere, Cem Avnayim, Barış Arman, Orçun Soytürk, Selahattin Paşalı, Korhan Soydan, Bahadır Efe başarılı bir oyun çıkarıyorlar.
FOTOĞRAF 51
Yazan: Anna Ziegler / Çeviren: Hira Tekindor / Yöneten: Çağ Çalışkur
Yardımcı Yönetmen: Ali Tunç / Dekor ve Işık Tasarımı: Kerem Çetinel
Kostüm Tasarım: Nihal Kaplangı / Fotoğraf: Ayşegül Karacan / Mekan Yönetimi: Şevval Çakır
Proje Ekibi: Elif Bekar, Aybek Aras, Selin Seber, Ecem Karaağaç, Esen Maçoro, Hakan Yasin Kirez, Kemal Derya Eşen
Oynayanlar: Funda Eryiğit (Rosalind Franklin), Cem Avnayim (Maurice Wilkins), Orçun Soytürk (Ray Gosling), Korhan Soydan (Donald Caspar), Barış Arman (Francis Crick), Selahattin Paşalı (James Watson), Bahadır Efe (Francis Crick)
Craft Tiyatro: Zühtüpaşa Mahallesi, Şefik Bey Sk. No:17, 34724 Kadıköy/İstanbul. Tel: 0216 345 05 18/19
