Popüler bilim, bilim etkinliğinin çok önemli bir parçasıdır. Bilim etkinliğini sadece bilimsel araştırmalarla ve biliminsanlarının kendi aralarında yaptıkları bilimsel tartışmalarla sınırlarsak, bilimi toplumdan koparmış ve besleneceği kaynakları da kurutmuş oluruz. Bilimsel bilginin ve bilimsel kuramların popülerleştirilerek, kademe kademe herkesin anlayabileceği bir dil ve üslupla aktarılabilmesi, özellikle Türkiye gibi köklü bir aydınlanma ihtiyacı olan toplumlar için can alıcı önemdedir.
Bilimin toplumsallaşması ve biliminsanının sorumluluğu
Bilim etkinliğini, elit bir insan topluluğunun kendi içine kapalı bir uğraş alanı olarak görmek ve yeterli eğitim alamamış “sıradan” insanların bu etkinliğe dahil olamayacağına, bilimin ulaştığı sonuçları anlayamayacağına hükmetmek, boş bir kibrin yansıması olmasının yanı sıra, tam da toplumu yöneten egemenlerin tuzağına düşmek (daha kötüsü o egemenlere hizmet etmek) anlamına gelir.
Biliminsanı, kafa emeği vererek ulaştığı bilimsel bilgileri topluma iletmenin ve toplumu aydınlatmanın yollarını bulmak durumundadır. Kendisini sadece uğraştığı alanla sınırlamayan, yaptığı işin felsefi, tarihsel ve toplumsal boyutları üzerine de kafa yoran gerçek biliminsanı, edindiği bilginin kendisine vahiy yoluyla ulaşmadığının, bilginin kaynağının toplumsal pratik ve kolektif düşünsel emek birikimi olduğunun farkındadır. O halde yoğun kafa emeği vererek sistemleştirdiği ve bilimsel bir nitelik kazandırdığı bilgiyi, tekrar ana kaynağına ulaştırmakla yükümlüdür.
Kaldı ki, bu sadece toplumsal (etik) bir yükümlülük değil, -özellikle toplum bilimleri açısından- bilim yapmanın da bir gereğidir. Çünkü ulaşılan bilginin doğru olup olmadığının (doğruya ne kadar yaklaşıldığının) sınanacağı yer toplumsal pratiktir. Toplumla temas kanallarını yitirmiş bir bilim, ister istemez dogmalaşacaktır.
Toplumsal gelişme, bir anlamda, egemen sınıfların bilim üzerindeki tekelinin giderek kırılması, bilimsel bilginin toplumsallaşması ve bu yolla insanların bilim etkinliği alanında da özgürleşmesi demektir.
Kısacası, popüler bilim toplumsal aydınlanmanın son derece etkili bir aracıdır ve gerçek bir biliminsanı, sadece bilim yapmanın değil, bilimi toplumsallaştırmanın da neferi olmalıdır.
İyi bilen, basit anlatır
Bilimin popülerleştirilmesi, bilimsel içerikten ödün verilmesi anlamına gelmez; tam tersine bilimsel içeriğin esasının ve püf noktalarının süzülüp öne çıkarılmasını ve daha da vurgulanmasını gerektirir. Herhangi bir bilimsel kuram popülerleştirilirken, kuramın -uzman olmayanların kolay kolay anlayamayacağı- teknik ayrıntılarından ve varsa matematiksel altyapısından feragat etmek gerekir. Bunun 
sonucunda doğabilecek boşluk, kuramın ana fikrinin damıtılması ile kapatılır. Dolayısıyla popüler bilim yapabilmek için ele alınan konuya üst düzeyde vakıf olmak ve esası süzebilmek gerekir.
Konuyu en iyi bilen kişi, onu en iyi popülerleştirebilecek kişidir aynı zamanda. Başka bir deyişle, bir konuyu ne kadar iyi bilirsek, onu o kadar basit ve anlaşılır bir dille anlatabiliriz.
Büyük biliminsanlarının çoğunun, aynı zamanda usta birer popüler bilim yazarı da olması rastlantı değildir.
Bilimsel içeriğin sulandırılması: Magazinsel bilim
Bilimin magazinleştirilmesi (magazinsel bilim) ise, bilimin popülerleştirilmesinin (popüler bilimin) zıddıdır. Günümüz medyasında sıkça rastladığımız magazinsel bilim, bilimin yozlaştırılması demektir. Bilimin popülerleştirilmesi bilimsel içeriğin damıtılmasını gerektirirken, bilimin magazinleştirilmesi bilimsel içeriğin sulandırılması ile kendini ortaya koyar.
Popüler bilim üst düzeyde bir bilim kültürünün ve yazarlık yeteneğinin işaretiyken, magazinsel bilim bilimsel cahilliğin göstergesidir. Bilimin popülerleştirilmesi uğraşı toplumsal aydınlanmanın önemli bir aracıyken, bilimin magazinleştirilmesi kapıyı sahte bilimlere ve her türden bilim dışı düşünce, tutum ve davranışa açar.
Bilimin saldırıya uğradığı dönemlerde popüler bilimin zayıflaması, buna karşılık magazinsel bilim örneklerinin artması manidar. Günümüzde gerek dünyada gerekse ülkemizde böyle bir dönemden geçiyoruz. Dolayısıyla bilimin magazinleştirilmesine (yozlaştırılmasına) karşı tavizsiz bir mücadele verirken, kaliteli popüler bilim örnekleri için çaba göstermek daha da önem kazanıyor.
