Kopenhag Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, bağırsak bakterilerinin kilo alımında nasıl bir rol oynayabileceğini anlamak için bağırsak mikrobiyomu inceledi. Bulgular, belirli bakteri topluluklarının yiyeceklerden enerji elde etmede daha verimli olduğunu ve bunun da, bazı insanların nispeten sağlıklı olan diyetlerden kolayca kilo almalarına nedeni olabileceğini gösterdi.
Son birkaç on yılda yapılan çalışmalar, obezite ve bağırsak mikrobiyomu arasında büyüleyici bağlantılar buldu. Örneğin, dışkı nakli çalışmaları, zayıf farelerin obez farelerden alınan bağırsak bakterileri ile kolonize olduklarında önemli ölçüde kilo aldıklarını gösterdi. Bir hipotez ise, obez ve zayıf hayvanları birbirinden ayıran temel faktörün, mikrobiyomlarının yiyeceklerden enerji toplama kapasitesi olduğunu öne sürdü.
Bağırsaktaki bakterilerin sindirimde önemli bir rol oynadığını biliyoruz. Farklı bakterilerden gelen metabolitler, yiyecekleri karbonhidratlara ve lipitlere ayırmaya yardımcı olabilir, bu nedenle yemek yerken bağırsaklarımızdaki mikropları da bir ziyafet sunarak tedavi etmiş oluyoruz. Mikroorganizmalar metabolizmamızı etkilerken bunun obezitede tam olarak ne kadar rol oynadığı ise tam olarak netleşmemişti.
Araştırmacılar, orta yaşlı, fazla kilolu 85 insan gönüllü üzerinden verilerini elde ettiler. Dışkı örnekleri, yalnızca mikrobiyom analizi için değil, aynı zamanda bir kişinin bağırsak mikrobiyal enerji çıkarımının bir ölçüsü olarak dışkının enerji yoğunluğunu izlemek için de incelendi.
Bağırsak geçiş süresi kısa olan daha çok enerji alıyor
Çalışma ayrıca obezite için alternatif bir hipotez olan bağırsak geçiş süresini de araştırdı. Bu hipotezde, gıdadan çıkarılan daha fazla enerjiden bağırsak mikroplarının sorumlu olması yerine, gıdanın bağırsaktan daha yavaş geçiş sürelerinin rol oynayabileceği öne sürülmüştü. Buradaki fikir, yiyecekler bağırsaklarımızda ne kadar uzun süre hareket ederse, o yiyeceklerden enerji elde etmek için o kadar fazla zaman harcamamız gerektiği idi.
İlginç bir şekilde, araştırmacılar, bağırsak geçiş süresi en kısa olan katılımcıların beklenmedik bir şekilde yiyeceklerden en fazla enerjiyi aldıklarını buldular. Bacteroides bakterilerinin hakim olduğu mikrobiyal bir popülasyonla mikrobiyomun enerji çıkarımı en etkin düzeydeydi.
Yeni çalışmanın yazarı Henrik Roager, “Uzun bir sindirim süresinin daha fazla enerjinin çıkarılmasına izin vereceğini düşündük”Ama burada, en fazla enerjiyi çıkaran B tipi bağırsak bakterilerine sahip katılımcıların aynı zamanda gastrointestinal sistemden en hızlı geçişe sahip olduklarını görüyoruz, bu da bize düşünecek bir şeyler verdi” diyordu.
Tüm bunları kilo alımına bağlayan araştırmacılar, diyetlerinden en fazla enerjiyi alan deneklerin, yiyeceklerden enerji alma konusunda verimli olmayanlara göre yaklaşık yüzde 10 daha kilolu olduğunu buldular. Bu, en çok ve en az verimli enerji çıkarıcılar arasında yaklaşık 9 kg’lık bir ağırlık farkına eşitti.
“Bağırsak bakterilerimizin gıdalardan enerji çıkarması temelde iyi bir şeydir, çünkü bakterilerin gıda metabolizması, örneğin vücudumuzun enerji sağlayan yakıt olarak kullanabileceği moleküller olan kısa zincirli yağ asitleri şeklinde ekstra enerji sağlar. Ancak yaktığımızdan daha fazla tüketirsek, bağırsak bakterilerinin sağladığı ekstra enerji zamanla obezite riskini artırabilir.”
Araştırmacılar bulgularının gıdalardan ne kadar enerji çıkarıldığı ile belirli bağırsak bakteri popülasyonları arasında nedensel bir bağlantıya işaret ettiğinden emin olsalar da, bunun önemli ölçüde kilo alımını açıklayıp açıklamadığına dair kararın hâlâ varsayımsal olduğunu düşünüyorlar. Roger’a göre, çalışmadaki gruplar arasındaki ağırlık farklılıklarının yiyeceklerden elde edilen enerji miktarıyla ilgili olması kesinlikle makul. Ancak bu, gelecekteki araştırmalarda daha sağlam bir şekilde araştırılması gereken bir soru olarak duruyor.
Kaynak: “New insight into how your gut bacteria could be helping you gain weight”
