Tarih

Nobel Ödüllü Fransız fizikçi. Yapay radyoaktifliği ve zincirleme tepkileşimi bulan biliminsanı. Nazilerin Fransa’yı işgali sırasında direniş örgütü Ulusal Cephe’nin Genel Başkanı. İşgal sırasında Nazilerin burnunun dibindeki laboratuvarlarını direnişçilerin bomba üretim imalathanesine ve cephaneliğine dönüştürdü. Fransız Komünist Partisi üyesi. Sunuş Fransız biliminsanı Frederic Joliot-Curie (1900-1958), 20. yüzyılın en büyük fizikçilerinden biridir. Nötron ve pozitronun bulunmasında önemli […]

1925-1927 yılları arasında yayımlanan üç popüler bilim dergisi dikkat çekiyor: Fen Âlemi, Maddiyat ve Tabiat Âlemi. Genç Cumhuriyet döneminin devrimci coşkusunun ürünü olan dergiler, yeni bir ülke ve toplum inşası çabasının bilim, teknoloji ve eğitim alanlarındaki öncü kuvvetleri olarak işlev görmüşler. Kuruluş döneminin ihtiyaçlarını karşılamayı, bilimsel düşüncenin toplum içinde yaygınlaşmasını öncelikli hedefleri olarak benimsemişler. Dergimizin […]

ABD atom projesi, kaderin cilvesiyle, en parlak biliminsanlarının ABD’ye gelişiyle zenginleşti. ABD hem büyük bir savaşı hem de pahalı ve belirsiz bir atom projesini destekleyecek yeterli sanayi kaynaklarına sahipti. İlginçtir ki, projeyi ön plana çıkaranlar en başta askerler veya politikacılar değil, olası Nazi zaferi kâbusuyla kaygılanan biliminsanlarıydı. Bu biliminsanları sonucu gördükten sonra yıllar boyu vicdanlarını […]

1800’lerin başında keşfedilemeyen, bir bakıma ıskalanan ve anlaşılamayan Ömer Hayyam, 19. yüzyılın ortasından itibaren siyasi açıdan yeniden biçimlenen Avrupa’da anlaşılabiliyor ve keşfedilebiliyordu. Çünkü 1850’lerden itibaren Avrupa’nın kaderine, eleştirel akla önem veren, siyasi açıdan aktif, sanat ve kültür alanında yenilikçi ve mücadeleci, kapitalizmin sonuçlarına itiraz eden düşün insanları ve sanatçılar yön veriyordu. Ömer Hayyam, 17. yüzyılın […]

Galile ve Oppenheimer geniş anlamda bir dönüşümü zorunlu gören, düşünce ve insanlık açısından bir bütünlüğü ve tutarlılığı arayıp ona göre bir tavır almaya çalışan örneklerdir. Galile ve Oppenheimer durumlarının benzerliği, onların bilimadamı ile otoriteye tanınan ve önceden saptandığı düşünülen yetki ve sorumluluk alanlarının dışına çıkmalarından kaynaklanır. Sunuş Okuyacağınız makale Düşün dergisinin Mayıs 1985 tarihli sayısında […]

Marx, 20. yüzyıl Marksistlerinin en önemli tartışmalarından olan “geri” ülkelerde sosyalizmin olasılığı sorununa, ömrünün sonuna doğru ciddi biçimde kafa yormuştu. Marx, 20. yüzyıl Marksistlerinin en...

“Ütopya kavramı ve ütopyalar tarihi” atölyesi Sadık Usta ile “Ütopya kavramı ve ütopyalar tarihi” atölyesi, 8 Mayıs – 29 Mayıs arası, Salı akşamları, 19.00-21.00 saatlerinde,...

Sarton MÖ 6. yüzyıldan MS 14. yüzyıla kadar her elli yıllık dönemi, o dönemin en önde gelen biliminsanları ya da filozoflarıyla simgeleştirir. “Bilim Tarihi”ni bir...

Mary Kingsley Afrika’ya birçok maceralı gezi gerçekleştirerek British Museum’a hayvan örnekleri topladı. Afrika inanç sistemlerini ve kültürlerini inceledi. O zaman için tartışmalı bir görüş...

Aydınlanma felsefesinin Rusya’ya girip yayılmasının yolunu açan Çariçe II. Katerina, ünlü Fransız aydınlanma düşünürlerini Rusya’ya davet etmiş ve onlarla yakın ilişki kurmuştur. Çoğu tarihçi, Aydınlanma...