Perelman’ın isyanı ve ispatı üzerine düşünceler
Sadece 21. yüzyılın değil, bilimsel buluşların yayınlanması ve tartışılmasına dair internet tarihine geçecek belki de en önemli yazışma şu olsa gerek: “Selam Grisha. Rahatsız ettiğim için kusura bakma ancak bir sürü insan, bana şu ‘Ricci Akışı… için Entropi Formülü’ başlıklı makalen hakkında sorular sorup duruyor. Yanlış mı anlıyorum yoksa Hamilton programındaki tüm aşamaları henüz uygulamasan […]
CERN’deki son gelişmeler Karşı-hidrojen atomu ve ağır iyon çarpışmaları
Geçtiğimiz ay içinde Cenevre’deki Avrupa Parçacık Fiziği Laboratuarı CERN’de iki önemli gelişme yaşandı. Daha önce yapılan deneylerin çok daha büyük boyutlusu olan bu gelişmelerden ilki karşı-hidrojen atomlarının ALPHA deneyinde manyetik alanlarla hapsedilip görece uzun sürelerde yaşatılabilmesi, diğeri ise kuark-gluon plazmasının LHC’de daha öncekilerden çok daha yüksek enerjilerde yaratılmasıdır. Karşı- hidrojen atomu Madde atomlardan meydana gelmiştir. […]
Dünya’yı yerinden eden adam Kopernik
Kopernik sistemi bütün gökcisimleri arasında kurulmuş yeni bir birlik ve bir bağın ifadesidir. Bu bakımdan, bütün evreni kapsayacak nitelikte olmak üzere tasarlanmış ilk astronomi sistemidir. Kopernik insan düşüncesine yeni ufuklar açmış, bilime yaptığı somut katkılarıyla bilim tarihinde yeni bir aşama yaratmış, insanın evreni daha iyi anlayıp kavraması yolunda seçkin bir başarıyı adeta bir sıçrayış süreciyle […]
Evrenle söyleşiler 5: Bir uranyum atomuyla söyleşi
Richard T. Hammond Çeviren: Yusuf Öngel Söz sırası uranyum atomunda. Uranyum atomu bize, bir asteroit çarpmasıyla dünya üzerinde doğuşunu ve kendi korkunç akıbetini anlatıyor. Asteroitler ve kuyrukluyıldızlar arasındaki kıskançlığı da sezer gibi oluyoruz. Aynı zamanda radyoaktif maddelerin yarı ömürleri ve nükleer kuvvetler gibi konulara da kısaca giriyoruz. Bizi dehşete düşüren bir gerçekle karşılaşıyoruz; uranyum atomu nükleer […]
2011 Nobel Fizik Ödülü Uzak süpernova gözlemi ile genişleyen evrenin keşfi
Hazırlayan: Elif Esen
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi uzak süpernovaların gözlemlenmesi yoluyla evrenin genişlemesinin hızlandığını keşfeden iki grubu Fizik Dalında Nobel Ödülü’ne layık gördü. Ödülün yarısını...
Büyük Patlama söylencesi bağlamında bilim sosyolojisi
Çeviren: Prof. Dr. E. Rennan Pekünlü Bilim alanına Baconistlerden çok kariyeristler doluştu. Bunlar güçlü ve geniş bir bilim tapınağı yarattı. Kolay bir biçimde kenara itilen özgür düşünürlere bu örgütlenmede yer yok. Bu ortamda özgür araştırma çabası oldukça ıstıraplı ve hemen hemen ortadan kalktı. Eğer yeni bir bilimsel devrim gerçekleşecekse bu Avrupa’da (eğer ABD’yi öykünme dürtüsüne […]
Penrose, yeni kitabı Zaman Döngüleri’nde soruyor: Büyük Patlama’dan önce ne vardı?
Doç. Dr. Kerem Cankoçak Penrose’a göre, ‘gözlemlediğimiz evren’ Büyük Patlama ile başlamıştır, ama ‘gözlemlediğimiz evren’ her şey demek değildir. Ayrıca Büyük Patlama kuramının kendisi, öncesinde ‘başka bir şey olması olasılığını’ dışlamaz. Penrose’un kitabının asıl önemi, her şeyin Büyük Patlama ile başlamış olmasının gerekmediğini kuramsal olarak kanıtlaması. Penrose böylelikle Büyük Patlama kuramını teologların ve şarlatanların elinden […]
Kuramsal fizikteki ‘belirsizlik’ ve ‘görelilik’ nedir? Mikrokozmos ve makrokozmosda ‘nesnel gerçeklik’ yok mu oluyor?
Doç. Dr. Kerem Cankoçak Kuantum mekaniğinin ilk kez oluşturulduğu yıllarda mikrokozmosdaki olaylar tam olarak anlaşılamamıştı ve kuantum mekaniğini geliştiren bazı ünlü fizikçilerin kendileri bile “nesnel gerçeklik” savından vazgeçmemiz gerektiğini söylüyorlardı. Bu konudaki bilimdışı spekülasyonlar devam ediyor, ama artık bilimciler olarak kuantum dünyasında parçacıkların gerçekliğinden eminiz. Görelilik de “doğru”nun farklı insanlara göre farklı oluşu değildir, zaman […]
Kuantum harikalar diyarına küçük bir yolculuk Elektron deyip geçme
Kuantum mekaniği sayesinde, yaşamımızı renklendirmek ve ona heyecan katmak mümkün. Maddenin görünen yüzünün altında neler gizli? Acaba biz insanların davranış biçimi, bizleri oluşturan kuantum mekaniksel parçacıkların davranış biçimine benziyor mu? Elektronlar yaşamımızın hangi alanlarında karşımıza çıkarlar? Atom-elektron ilişkisi, toplum-insan ilişkisine benzer mi? Elektron mutlu veya mutsuz olur mu? Sürpriz yapar mı? Günlük yaşamımızda kendimiz veya […]
Peter Higgs ile söyleşi ‘Bu işin tanrıyla bir ilgisi yok!’
Okuyacağınız yazı New Scientist dergisinin internet sitesi editörlerinden Jessica Griggs’in, 10 Temmuz’da Peter Higgs ile yaptığı söyleşidir. Yazıyı Nıvart Taşçı Türkçeleştirdi. Kaynak: http://www.newscientist.com/article/dn22033-peter-higgs-boson-discovery-like-being-hit-by-a-wave.html?full=true Sizin açınızdan geçen hafta hızlı trene binmiş gibi geçmiş olmalı. Higgs bozonunun neye benzediğine dair CERN’den yapılan duyuru sizi şaşırttı mı? Tüm bunların başlamasından önceki hafta Sicilya’da bir yaz okulunda fizik dersi […]