Vanderbilt Üniversitesi araştırmacılarının geçtiğimiz hafta Cell Reports dergisinde yayımladığı çalışmaya göre, zarar görmüş insan retinasının onarılmasının sırrı küçük zebra balıklarında saklı olabilir.
Halihazırda 55 yaş üzerindeki milyonlarca Amerikalının kör olmasının en yaygın sebebi olan yaşa bağlı makula dejenerasyonu gibi retinal dejeneratif hastalıkların tedavisi için kullanılan birkaç etkili yöntem var. Tavuk karası rahatsızlığına sahip 100.000 Amerikalı için öngörülen sonuç da aynı şekilde körlük. Birçok insan 40 yaşına gelmeden yasal olarak kör oluyor. Memeliler, bir hastalık sonucunda zarar görmüş veya kaybolmuş retinal nöronları kendiliğinden yenileyemezler. Ancak, birçok biyolojik ve medikal araştırmada kullanılan iki buçuk santimetre uzunluğundaki zebra balıkları gibi kemikli balıklarda meydana gelen retinal hasar, retinal yapı ve fonksiyonunu geri getiren spontane bir yenilenme tepkisini tetikliyor.
Balıktan insana bütün omurgalı hayvanlarda retina yapısı ve hücreleri oldukça korunduğu için, zebra balıklarının zarar görmüş retinalarını nasıl onardığını anlamak insanlarda kullanılan retinal yenileme yöntemlerinin iyileştirilmesi için yeni yollara rehberlik edebilir. Vanderbilt Üniversitesi Biyolojik Bilimler bölümünde öğretim görevlisi Dr. James Patton ve iş arkadaşlarına göre keşfedilen bir temel etken miR-216a olarak bilinen ve gen anlatımına dahil olan Dot1I enziminin anlatımını düzenleyen bir mikro-RNA. Çalışma sonuçlarına göre, miR-216a yı baskılamak, kısmen Dot1I salınımının engellenmesiyle, zebra balıklarında yenilenmiş nöronların kaynağı olan Müller bağ dokusunda (MBD) bir başkalaşım ve çoğalma başlatıyor. Bir sonraki adım, miR-216a yı baskılamanın memelilerdeki MBDda bir yeniden programlanma ve çoğalma başlatıp başlatmayacağını test etmek olacak.
Vanderbilt Üniversitesi Biyolojik Bilimler bölümünde çalışma yürüten profesör Patton, “Zebra balıklarının retinasındaki Müller bağ dokusu, bir yetişkin kök hücre oluşturuyor ve bizim hedefimiz insan retinasında benzer davranışa sebebiyet veren, aktive edilebilecek metabolik yollar ve genleri tespit edebilmek” açıklamalarında bulunuyor.
Kaynak: https://medicalxpress.com/news/2019-09-zebrafish-aid-effort-regenerate-retinas.html
