İnsanlığın ulaştığı bilimsel-teknolojik birikim düzeyi düşünüldüğünde, 21. yüzyılda aşıyla yüzde 100 önlenebilen hastalıklardan insanların ölmesi kabul edilemez. Bu kayıplarda hükümetlerin yanlış politikaları kadar aşı karşıtlığının da büyük etkisi vardır. Aşı karşıtlığı ile mücadelenin en etkili yolu bilimsel düşünceyi yaygınlaştırmak, gerçekleri her ortamda dillendirmek, topluma aşılar konusunda doğru bilgileri vermektir.
Aşıların hayat kurtardığı biliminsanlarınca tartışmasız kabul edilen gerçeklerden biridir. Aşılar, 20. yüzyılda halk sağlığı için yapılanlar arasında -içme suyunun klorlanması, tütünün zararlarının ortaya konması gibi çok önemli buluşların önüne geçerek- birinci sırada yer almaktadır. 20. yüzyılın ikinci yarısında insan sağlığını tehdit eden çok sayıda hastalık aşılar sayesinde artık neredeyse kaybolma (eliminasyon) noktasına gelmiştir
Hiçbir bilimsel ortamda aşıların gerekli olup olmadığının tartışıldığına rastlayamazsınız. Ama gelin görün ki özellikle 1990’lardan sonra tüm dünyaya hakim olan bilimsel düşünceden uzaklaşma eğilimi bu alana da bulaşmış ve aşılar toplumlarda tartışılır hale gelmiştir. Aşı karşıtlığı üzerinden ün, para ve itibar kazanan kişiler türemiştir. Bunların arasında doçent, profesör gibi akademik unvanı olan hekimler de bulunmaktadır. Ne yazık ki aşı karşıtlığı tüm dünyada giderek daha çok taraftar toplamakta ve çok sayıda insan aşılara şüpheyle yaklaşmaktadır.
Aşı karşıtlığı aslında yeni bir akım değildir. Geleneksel olarak bilime ve teknolojiye inanmayan topluluklar aşılara hep mesafeli olmuşlar ama kendileri aşılanmasa da toplumun büyük çoğunluğunun aşılanıyor olması sayesinde infeksiyonlardan korunmuşlardır. Yeni olan, aşı karşıtlığının etkisiyle, sosyokültürel düzeyi yüksek, eğitimli ve teknolojik ilerlemeye inanan kişilerin de aşılara mesafeli yaklaşmaya başlamış olmalarıdır. ABD’de zenginlerin yaşadıkları Beverly Hills ve Santa Monica gibi bölgelerdeki okullarda aşılanma oranları %35-40 civarında olup Çad ve Sudan gibi dünyanın fakir ülkelerindeki aşılanma oranlarından daha düşüktür.
Ülkemizde de çocuklarını aşılatmayan ailelerin sayısı hızla artmaktadır (2014’te 1370, 2015’te 5091, 2016’da 11470, 2017’de 23000 aile). Toplumda aşılanma oranlarının düşmesinin kaçınılmaz sonucu salgın hastalıkların yeniden ortaya çıkmasıdır. Ülkemizde 2013 yılında 7000’den fazla kızamık olgusu görülmüştür, İngiltere, İtalya, Fransa, Almanya gibi Avrupa ülkelerinde binlerce kızamık olgusu bildirilmektedir. 2018 yılının Mayıs ayında Avrupa Birliği ülkelerinde 28 bebek kızamıktan ölmüştür. ABD’nin Kaliforniya eyaletinde 2010 yılında yüzlerce çocukta boğmaca gelişmiş ve ne yazık ki 10 çocuk hayatını kaybetmiştir. Farklı eyaletlerden boğmaca, kabakulak, kızamık salgınları bildirilmektedir.
İnsanlığın ulaştığı bilimsel-teknolojik birikim düzeyi düşünüldüğünde, 21. yüzyılda aşıyla yüzde 100 önlenebilen hastalıklardan insanların ölmesi kabul edilemez. Bu kayıplarda hükümetlerin yanlış politikaları kadar aşı karşıtlığının da büyük etkisi vardır. Aşı karşıtlığı halk sağlığını tehdit eder boyuta ulaşmıştır. Bu nedenle aşı karşıtlığı ile mücadele etmek eskisinden daha önemli hale gelmiştir. Mücadelenin en etkili yolu bilimsel düşünceyi yaygınlaştırmak, gerçekleri her ortamda dillendirmek, topluma aşılar konusunda doğru bilgileri vermektir. Bu konuda, tıp alanındaki uzmanlık dernekleri önemli işler yapmaktadır. Uzmanlık dernekleri en doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmak için takip edilebilecek bilimsel kurumlardır.
Bu dosyada, aşılar ve aşılanma ile ilgili bilimsel verileri, aşı karşıtlarının ileri sürdükleri iddialara karşı gerçekleri, Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları (KLİMİK) Derneği üyesi biliminsanları sizlerle paylaşıyor. KLİMİK Derneği, 2000’den fazla uzman doktorun üye olduğu, çalışma gruplarıyla bilimsel üretim ve paylaşımda bulunan, 32 yıldır yaptığı çalışmalarla bilimi ve etik değerleri yaygınlaştırmaya çalışan bir tıpta uzmanlık derneği. Dosyayı da bu derneğin Erişkin Bağışıklaması Çalışma Grubu hazırladı. İlgi ile okunacak ve aşılarla ilgili soru işaretlerini ortadan kaldıracak bir dosya olduğunu umuyoruz.
