İki ay önce Eylül sayımızın kapak dosyası “Protein biliminde yapay zekâ devrimi” idi. Bu dosyada aktarılan çalışma 2024 Nobel Kimya Ödülüne layık bulundu. Bu da bilim ve Gelecek’in yapay zekâ alanındaki gelişmeleri yakından izlediğinin göstergesi. Gerçekten de birkaç sayıda bir yapay zekâyı çalışmalarını kapaktan inceliyoruz. Sadece teknik gelişmeleri değil, bu alandaki politik-ideolojik tartışmaları da okurlarımıza aktarmaya çalışıyoruz. Elinizdeki sayı da onlardan biri. Dergimizin sürekli yazarı İzlem Gözükeleş, bu sayıda büyük teknoloji şirketlerinin yapay zekâ alanındaki tekelinin nasıl kırılabileceğini, bu şirketlerin nasıl dizginlenebileceğini ve “toplum için yapay zekâ” kavramını tartışıyor. Bu alanda da yoğun bir toplumsal mücadele sürüyor ve konuyu farklı boyutlarıyla ele almak Bilim ve Gelecek’in özelliği. Bu alandaki yayınlarımız devam edecek.
Kasım sayımız ilginizi çekeceğini düşündüğümüz yazılarla dolu. Her yıl yaptığımız gibi 2024 bilim Nobellerini (Kimya, Fizik, Fizyoloji-Tıp) de ayrıntılı biçimde okurlarımıza sunuyoruz. Fizik ve Kimya Nobellerinin yapay zekâ çalışmalarına gittiğini geçerken belirtelim. Alâeddin Şenel, Türkiye üniversitelerinin 60 yıllık serüvenini kişisel deneyimlerinden yola çıkarak anlatıyor. İbretle (ve hüzünle) okunacak bir makale. Mehmet Sakınç “Evrimin unutulan kahramanı Alfred Russel Wallace” başlıklı makalesinde Wallace’ın çalışmalarını ve evrim kuramının oluşturulmasındaki -en az Darwin kadar belirleyici- rolünü vurguluyor. Çin tarihi ile ilgili çalışmalarından tanıdığımız Fatma Ecem Ceylan bu kez Çin sarayındaki Uygur cariye İparhan hakkındaki söylenceleri bize aktarıyor. Diğer yazılarla birlikte bilgilendirici ve zengin içerikli bir dergi oldu Kasım sayımız.
***
Bildiğiniz gibi Bilim ve Gelecek Kitaplığı’ndan fazla kitap çıkaramıyoruz mali nedenler dolayısıyla. Ama “50 Soruda” dizimizi mümkün olduğunca geliştirmeye çalışıyoruz. Nalân Mahsereci arkadaşımızın yönetmenliğinde gerçekleşen bu dizimiz şimdiden Türkiye popüler bilim yayımcılığı alanına büyük bir katkı niteliği kazandı. Dizinin Türkiyeli yazarların çalışmalarından oluşması ve ciddi bir külliyat yaratılması değerini bir kat daha artırıyor. Elimizde tükenmiş olan “50 Soruda İnsanın Tarih Öncesi Evrimi”, “50 Soruda Arkeoloji, “50 Soruda Evrim” ve “50 Soruda Dil Öğrenme” adlı kitapların yeni baskıları okurlarıyla buluştu. Dizinin yeni kitapları için de çalışmalar sürüyor. “50 Soruda Oyun”, “50 Soruda Mantık” ve “50 Soruda Probiyotikler” kısa bir zaman içinde yayımlanacak. Bu dizinin Türkiyeli bilim okurları için önemini biliyoruz ve olanaklarımızı zorlayarak devam ettireceğiz.
Dostlukla kalın…
