Columbia Üniversitesi Tıp Merkezi araştırmacıları, iskeletin osteokalsin olarak bilinen ve kemik tarafından salınan bir hormon aracılığıyla erkek fare doğurganlığında düzenleyici olarak görev yaptığını keşfettiler.
Columbia Üniversitesi Tıp Merkezi Genetik ve Geliştirme Bölümü başkanı Gerard Karsenty tarafından yönetilen araştırmanın, Cell dergisinin 4 Mart’taki baskısından önce 17 Şubat’ta online olarak görülebilmesi planlanıyor.
Şimdiye kadar, kemik ve üreme sistemi arasındaki etkileşimlerde sadece gonadların (eşey bezleri) kemik-kütle gelişimi üzerindeki etkisine odaklanılmıştı.
Dr. Karsenty “Vücutta iki organ arasında iletişim nadiren tek yönlü olduğundan, gonadların kemikleri düzenlediğini biliyoruz. Ancak burada soru: kemiklerin de gonadları düzenleyip düzenlemediğidir.” diyor.
Dr. Karsenty ve ekibi kendi laboratuvar farelerinin üreme başarısındaki yanıt için ilk ipucunu buldu. Önceleri, araştırmacılar, iskeletleri osteokalsin salgılamayan erkek farelerin üremelerinin zayıf olduklarını gözlemlemişlerdi.
Sonraları yapılan araştırmalar ile osteokalsinin testosteron üretimini artırdığı gösterildi. Testosteron, erkek doğurganlığını kontrol eden steroid yapıda bir hormon. Erkek farelere osteokalsin enjekte edildiğinde, dolaşımdaki testosteron düzeyi de yükseldi.
Diğer taraftan; osteokalsin mevcut olmadığı zaman testosteron seviyelerinin düştüğü ve buna bağlı olarak da sperm sayılarında azalma olduğu araştırmacılar tarafından bulundu. Osteokalsin eksikliği olan erkek fareler normal dişi fareler ile çiftleştirildiğinde, normal erkeklerle çiftleştirildiklerinde doğan yavru sayısının yarısı kadar yavru doğduğu gözlemlendi.
Bulgular henüz insanlarda doğrulanmamış olmasına rağmen; Dr Karsenty fare ve insan hormonları arasında başka benzerlikler olmasına dayanarak insanlarda da benzer özellikler bulmayı bekliyor.
Eğer osteokalsin erkeklerde tetosteron üretimini destekliyorsa, düşük osteokalsin seviyesi bazı infertile (kısır) erkeklerde görülen ve açıklanamayan düşük testosteron seviyesinin nedeni olabilir.
Yeni bulgular östrojen ve kemik kitlesi hakkında bir ilişki ortaya koysa da araştırmacılar iskeletin dişi üremesini etkilediğine dair herhangi bir kanıt bulamadılar.
Östrojen, kemiği kontrol eden en güçlü hormonlardan biri. Kadınlarda menopoz sonrasında, yumurtalık östrojen üretimini durdurduğunda, kemik kitlesi hızla azalır ve osteoporoza (kemik erimesi) neden olur.
Eşey hormonlarının -kadınlarda östrojen ve erkeklerde testosteron- kemik gelişimini etkilediği bilinmekte. Fakat şimdiye kadar yapılan, kemik ve üreme sistemi arasındaki etkileşim çalışmalarında, sadece eşey hormonlarının iskeleti nasıl etkilediği üzerine odaklanılmış.
Dr. Karsenty, “İskeletin neden kadınlarda değil de sadece erkeklerde doğurganlığı etkilediğini bilmiyoruz. Ancak türlerin üremesini istiyorsanız, erkeklerdeki üreme yeteneğini kolaylaştırmak muhtemelen daha basittir. Bu osteokalsinin, dişi farelerin değil de erkeklerin doğurganlığını düzenlemesinin aklıma gelen tek mantıklı açıklamasıdır.” diyor.
İskelet ve erkek doğurganlığı arasındaki beklenmedik bağlantı son birkaç yıl içinde iskeletle ilgili yapılan araştırmalarda bulunan şaşırtıcı bulgulardan sadece biri. Dr Karsenty, daha önceki araştırmalarında, osteokalsinin insülin salgılanması, glukoz metabolizması ve vücut ağırlığı kontrolünde yardımcı olduğunu bulmuştu.
Dr. Karsenty, “Bu çalışma gösteriyor ki az bir fizyoloji bilgisi ile görünüşte naif sorular sorarak önemli keşifler yapabiliriz. Ayrıca çalışmalardan, yaşlanma sürecinde, kemiğin önemli fonksiyonlara sahip olduğunu anlayabiliriz. Bulgular gösteriyor ki kemik sadece yaşlanma sürecinin bir kurbanı değildir; fakat aynı zamanda yaşlanmanın aktif belirleyicisi olabilir.” diyor.
Araştırmacılar testosteron üretimini artırmak için osteokalsin tarafından kullanılan sinyal yollarının belirlenmesi planlıyorlar. Ayrıca osteokalsinin beklenen etkisini taklit edebilecek daha esnek bir ilaç tasarlamak ve bu potansiyel ilacı geliştirebilmek için, osteokalsinin bir reseptörünü tespit ettiler.
Dr. Karsenty, glukoz metabolizması veya doğurganlık için olsun; bu reseptörün, bağlanmayı sağlayacak bileşiğin geliştirilmesi için kimyacılara kolaylık sağlayacağının bilindiğini söyledi.
Ayrıca bu çalışma osteokalsinin fizyolojik dağarcığını genişlettiğini ve iskeletin üreme üzerinde düzenleyici etkisinin olduğunun ilk kanıtına ulaşmayı sağladığını belirtti.
Kaynak: “Male Fertility Is in the Bones: First Evidence That Skeleton Plays a Role in Reproduction”, http://www.sciencedaily.com/releases/2011/02/110217124909.htm adresinden 18.02.2011 tarihinde alınmıştır.
