47 milyon yıl önce hamile bir kısrak ve doğmamış tayı (fetus) muhtemelen kaçarken gölde boğularak hayatını kaybetti. Öldükleri yer 21. yüzyıl paleontologları için bir şanstı. Fosilleşmiş kalıntıları, Frankfurt’ta eski kömür ve şist yağı madenlerinin yakınında “Messel Pit” adı verilen, 57 milyon-36 milyon yıl önce arasındaki Eosen dönemindeki yaşamsal çevreyi anlamak açısından zengin bulgular sunan bölgede keşfedildi.
Kısrak ve cenini, erken at türlerinden Eurohippus messelensis’in anatomisi ve üremesi hakkında biliminsanlarına yeni bir bakış getirdi. Frankfurt Senckenberg Araştırma Enstitüsü ve Doğal Tarih Müzesi’nden Jens Franzen, diğer eski at türleri gibi kısrağın küçük boyutta, hatta “fox terier” köpek cinsine yakın boyutta olduğunu söyledi.
Omurgalı Paleontoloji Derneği yıllık toplantısında fosilin tanıtımında konuşan Franzen, kısrak ve fetusun kemiklerinin eksik olduğunu, ancak biliminsanlarının plasentayı saptayabileceğini de sözlerine ekledi. Bu organ doğrudan fosilleşmemiş, bakteriler tarafından tüketildikten sonra fosilleşip koyu bir gölge halini almış. Araştırmacılar uterus (rahim) ve omurganın da geniş bir bağla birbirine eklendiğini görebilir. (Her ne kadar fetusun kafatası ezik olsa da, kaburgası ve ayakları açıkça fark ediliyor.)
Biliminsanları, taramalı elektron mikroskobu altında, kısrağın son yemeğindeki bitki kalıntılarını kalınbağırsağında görebilirler. Tayın pozisyonu, doğum erişkinliğine çok yakın olduğunu ve antik atların modern kuzenleriyle aynı şekilde doğurduklarını ortaya koyuyor. Franzen bulunan bu fosilin, plasentası tanımlanan ikinci örnek olduğunu da belirtiyor.
Kaynaklar
1) http://news.sciencemag.org/paleontology/2014/11/stunning-fossil-shows-pregnant-mare-and-fetus
2) http://whc.unesco.org/en/list/720
