Yakın zamanda Current Biology dergisinde yayımlanmış bir çalışmaya göre, Avusturalyalı Aborijin erkeklerin Y kromozomal DNA’larının ilk eksiksiz dizileri, kıtaya ilk yerleşimlerin gerçekleştiği 50 binyıl öncesine geri gidip, bütün göç yollarını izleyerek, yerli ve derin bir genetik tarihi açıklıyor.
Wellcome Trust Sanger Enstitüsü’nden araştırmacılar, işbirliği yaptıkları Melbourne’ün La Trobe Üniversitesi’nden ve diğer Avusturalya enstitülerinden çalışma gruplarıyla birlikte, yaklaşık 4 ila 5 binyıl öncesinde, Hindistan’dan Avusturalya’nın iç kesimlerine kadar insan göçlerinin gerçekleştiğini ileri süren eski bir kurama karşı çıkıyorlar. Bu yeni DNA dizileme çalışması, sadece babadan oğula aktarılan Y kromozomuna odaklandı. Çalışma sonucunda, böyle bir tarihöncesi göçün gerçekleştiğine dair bir dayanak noktası bulunamadı. Bunun yerine, sonuçlar, Avusturalya’da uzun ve bağımsız bir genetik tarihin var olduğunu göstermiştir.
Yaklaşık 50 binyıl önce, günümüzün Avusturalyalı Aborijinlerin atalarını oluşturan modern insanlar, Avusturalya’ya ulaştılar. Bu insanlar, Afrika dışındaki en eski yerleşimcilerdi. Avusturalyalı Aborijinlerin ataları, muhtemelen modern insanlar Avrupa’ya ulaşmadan binlerce yıl önce, günümüzün Avusturalya, Tazmanya ve Yeni Ginesi’nden oluşan eski bir anakara olan Sahul’a vardılar.
5 binyıl önce, yerli köpekler olan dingolar, bir şekilde Avusturalya’ya geldiler. Bu olayla yaklaşık aynı zamana denk gelen taş araç kullanımı ve dildeki değişimler, Avusturalyalı Aborijin popülasyonunda, ilişkili genetik değişimlerin gerçekleşip gerçekleşmediği sorularını da beraberinde getiriyordu. Bir tanesi Y kromozomuna dayalı olmak üzere geçmişte yapılmış en azından iki ayrı genetik çalışma, bu değişimlerin, yaklaşık 5 binyıl önce Aborijin ve Hintli popülasyonların tesadüf eseri karışmasıyla gerçekleşmiş olabileceğini ileri sürüyordu.
Makalenin başyazarı, Wellcome Trust Sanger Enstitüsü’nden Anders Bergstrӧm, “Biz, Avusturalyalı Aborijin topluluklarının atalarını araştırmak için 13 erkek gönüllüdeki Y kromozomal DNA’ları dizileyerek, Aborijinlerle yakından çalıştık. Bunun sonucunda elde edilen veriler, Avusturalyalı Aborijinlerin, Y kromozomlarının Hintlilerden çok farklı olduğunu göstermiştir. Bu sonuçlar, Y kromozomuyla ilgili olan önceki çalışmayı çürütmektedir. Böylece, Hindistan’dan tarihöncesi bir göçün gerçekleştiğine dair kanıtın bu parçası, yapbozdan dışlanmıştır. Bundan ziyade sonuçlar, insanların dünyanın bu bölgesine ulaştıkları tarihe yönelik olarak, arkeolojik kanıtların gösterdikleriyle uyumludur” diyor.
Melbourne’deki La Trobe Üniversitesi’nden Doç. Dr. John Mitchell, “Aborijin topluluğunun genetik atalarını keşfetmek konusunda yoğun ilgisi vardı ve onlar olmadan bu çalışma mümkün olamazdı. Bizim ilk basamağımız, bilimsel makale yayımlanmadan önce, sonuçları Aborijinlere göndermekti. Eski tarihlerinin keşfedilmesini sağlayan genom dizilemedeki bilimsel işbirliği, Aborijin topluluklarla önceden yapılmış, yıllarca devam eden taahhütle sağlanmıştır” diye belirtiyor.
Bundan sonraki çalışmaların, dingonun Avusturalya’ya nasıl geldiği ve denizcilikle uğraşan Polinezyalılar gibi insanların, kıta üzerine neden yerleşmediği gibi soruları yanıtlaması gerekmektedir. Ayrıca, Y kromozomunun ötesine geçip tüm genoma genişleyen genetik analizler, günümüz zamanlarından çok önce, Avusturalyalı Aborijin popülasyonları üzerinde dışsal genetik etkilerin ayırt edilebilmesine olanak sağlayacaktır.
Aborijin topluluğu ile bağlantı kurmaktan sorumlu Lesley Williams ise şöyle konuşuyor:
“Bu projenin kültürel uzmanı ve yaşlı bir Aborijin olarak, atalarımızın nesiller boyunca bize öğrettiklerini, bilimin doğrulamış olmasından ve hayallerimiz için burada bulunuyor olmamızdan ötürü, şaşkın olmamakla birlikte memnuniyet duymaktayım.”
Wellcome Trust Sanger Enstitüsü’nde Grup Başkanı Dr. Chris Tyler Smith ise, “Y kromozomal DNA’nın tamamen dizilenip analiz edilmesi ile, geçmişte yaşanmış olan insan göçünü izleyebildik ve burada yaşayan insanları, ataları hakkında bilgilendirmekteyiz. Geçmiş tarihimizi, genetik olarak keşfetmek için son teknolojiyi kullanmaktayız ve bu sadece son on yılda mümkün olmuştur. Bu eşsiz mirası daha çok anlayabilmek için, daha fazla bilimsel işbirlikleri gerçekleştirmeyi dört gözle beklemekteyiz” diyor.
Çeviren: Yusuf Sürmeli
İTÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Doktora Öğr.
