Bakterilere nerede yaşamak istediklerini sorun, cevap versinler: bir mutfak süngeri lütfen. Süngerler, santimetreküpte 54 milyar bakteri barındırabilen mikrop cennetleridir. Nature Chemical Biology’de 10 Şubat’ta yayınlanan bir rapora göre süngerler nemli, havadar ve yiyecek artıklarıyla dolu olmasının yanı sıra bakteriler için en uygun fiziksel ortamı sağlıyor.
Tıpkı insanlar gibi, bakteriler de akranlarıyla farklı seviyelerde etkileşimi tercih eder. Bazı bakteriler daha sosyalken bazıları yalnızlığı tercih eder. Duke Üniversitesi’nde sentetik biyolog olan Lingchong You ve meslektaşları, farklı mikrop türlerini ayırmanın topluluk etkileşimlerini nasıl etkileyeceğini merak ettiler. Bir süngerde bulunana benzer şekilde orta düzeyde ayrılma seviyelerinin, topluluğun çeşitliliğini en üst düzeye çıkardığını buldular. Araştırmacılar, izole bölmeler olarak işlev gören altı ila 1.536 kuyu arasında herhangi bir yerde bulunan plakalara farklı E. coli suşları dağıttılar. 30 saat sonra ekip, her plakadaki bakteri suşlarının sayısını ve türlerini inceledi.
Her bölme, bakterilerin rastgele katıldığı bir parti gibidir. Yalnızca altı bölme içinde, her bir taraf muhtemelen benzer bir karakter karışımına sahip görünmekte ve yalnızca sosyal bakteriler hayatta kalmaktadır. 1.536 bölmeyleyse her mikrop muhtemelen yalnız kalmış ve sosyal bakteriler ölmüştü. Ancak orta sayıda bölme, bir mikropun tercih ettiği partiye katılma olasılığını en üst düzeye çıkarmıştı. Sosyalleştiricilerin egemen olduğu bir partide antisosyal bir mikrop ölebilir, ancak başka bir antisosyal mikrop soğuk bir toplantıda ortaya çıkabilir ve hayatta kalabilir. Biyolojik çeşitlilik böylece korunur. “Geçmişe bakıldığında bu çok sezgisel bir durum. Tespit ettiğimiz şey ise, herhangi bir mikrobiyal topluluk için evrensel olarak geçerli olan bir ilkedir.” diyor You.
Büyük ve küçük delikler dizisine sahip mutfak süngerleri, yalnızca bakteriler için ideal sayıda bölme sunmakla kalmaz, aynı zamanda mikropların daha fazla ihtiyacını karşılayabilecek çeşitli büyüklükte imkanlar sunmaktadır. Tek bir mutfak süngeri ile yapılan deneylerde, araştırmacılar, ortaya çıkan bakteri topluluğunun, bir laboratuvarda bakteri yetiştirmek için yaygın bir yöntem olan sıvı kültürlerde üretilenlerden daha çeşitli olduğunu buldular.
Neyse ki süngerinizde bulunan bakteriler çoğunlukla patojenik değildir. Ancak çiğ tavuktan gelen Salmonella gibi tehlikeli bakteriler ortaya çıkarsa, süngerin optimal yapısı muhtemelen onların hayatta kalmasına yardımcı olacaktır.
Almanya, Villingen-Schwenningen’deki Furtwangen Üniversitesi’nde çalışmaya dahil olmayan bir mikrobiyolog olan Markus Egert, “Süngerler mutfak hijyeni için pek uygun değil” diyor. “Evde neredeyse hiç steril yüzey yok, ancak mutfak süngeri muhtemelen evdeki en yoğun nüfuslu eşya “diyor.
İyi haberse, sorunu çözmenin kolay olmasıdır. Fırçalar çok daha güvenli bir alternatiftir. Ve süngerinizden vazgeçemiyorsanız bari et suları için kullanmayın. Partiye kötü bakterileri davet etmeye hiç gerek yok.
Kaynak: NATURE
