Tarihte keşfedilmiş, bir ötegezegenin etrafında dönen ilk uyduyu, yani öte-ay’ı, keşfeden araştırmacıların bir kısmı, şimdi de ikincisini keşfettiklerini iddia ediyorlar. Kepler-1708b-i olarak adlandırılan uydu, Dünya’dan 2.6 kat daha büyük ve aşağı yukarı Jüpiter büyüklüğünde bir ötegezegen etrafında dönüyor. Ötegezegen de, yıldızı etrafındaki bir turunu yaklaşık iki Dünya yılında tamamlıyor. Güneş-benzeri yıldız Dünya’dan 5600 ışık yılı bir mesafede bulunmakta.
Öte-ay’ı bulmak isteyen ekip, 4000’den fazla ötegezegenin verisini elinde tutan NASA’nın emekli olmuş Kepler Uzay Teleskobu’nun veri tabanını kullandılar. Gezegeninden yeterince uzak, yani bir yılı çok uzun olan gökcisimlerinin etrafında dönecek nesnelerin gözlemlenebilecek kadar büyük olacağı varsayıldığından ekip, araştırmalarını bu tanıma uyan 70 ötegezegen üzerinde yoğunlaştırdı. Bu gezegenlerin her biri Jüpiter’in yarısıyla iki katı arasında değişen ebatlara sahipti ve en kısası 400 Dünya günü süren yıllara sahiplerdi. Ortalama yüzey sıcaklıkları da 300 Kelvin(27° Celcius) civarında seyrediyordu.
Her bir ötegezegen üzerinde yapılan hummalı çalışma meyvesini önce Kepler 1625b olarak adlandırılan ötegezegende gösterdi.
Şüpheli keşif yenilerine gebe
Keşfedildiği iddia edilen bu tarihteki ilk “öte-ay” makalesi, gökbilim kominitesi tarafından eleştiri ve şüphecilikle karşılaştı ve ikincisinin de benzer haklı eleştirilere göğüs germesi gerektiği aşikar çünkü çalışılan arşiv verilerinin daha hassas teleskoplar tarafından doğrulanması lazım. Özellikle James Webb Uzay Teleskobu’nun öte-aylar bulmak konusunda büyük atılımlar gerçekleştireceği düşünülüyor. Fakat yeni gözlemlerin beklemesi gerekecek zira bu yeni bulunan öte-ay adayı, araştırmacıların hesaplamalarına göre 24 Mart 2023 tarihine kadar Dünya’dan görülemeyecek.
Kaynak: Sid Perkins, Science News
