Alacakaranlık kuşağı su yüzeyinin 200 metre ilâ 1.000 metre altındaki derinlikte, çok az ışık alan ancak çok çeşitli organizmalara ve milyarlarca ton organik maddeye ev sahipliği yapan bir hattır.
Yeni yapılan bu çalışma, iklim değişikliğinin yüzyılın sonuna kadar alacakaranlık kuşağı yaşamının %20-40 oranında azalmasına neden olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Yüksek emisyonlu bir gelecekte, alacakaranlık kuşağındaki yaşam, binlerce yıl hiçbir iyileşme olmaksızın 150 yıl içinde ciddi şekilde tükenebilir.
Exeter Üniversitesi’nden ve çalışmanın başyazarı Dr Katherine Crichton, “Okyanus alacakaranlık kuşağı hakkında hâlâ nispeten az şey biliyoruz, ancak geçmişten gelen kanıtları kullanarak gelecekte neler olabileceğini anlayabiliriz” diyor.
Paleontologlardan ve okyanus modelleyicilerinden oluşan araştırma ekibi, okyanus çökeltilerindeki korunmuş mikroskobik kabuklardan elde edilen kayıtları kullanarak, geçmiş sıcak iklimlerde alacakaranlık kuşağında yaşamın ne kadar çeşitli ve bol olduğunu belirlemeye çalıştı.
“Her zaman hayat dolu”
Araştırmayı yöneten Cardiff Üniversitesi’nden Profesör Paul Pearson, dünyanın geçmişindeki iki sıcak döneme, yaklaşık 50 milyon yıl öncesine ve 15 milyon yıl öncesine dair bulguları incelediklerini söyledi.
“Alacakaranlık kuşağının her zaman hayat dolu, zengin bir yaşam alanı olmadığını gördük. Bu sıcak dönemlerde, alacakaranlık kuşağında çok daha az organizma yaşıyordu, çünkü yüzey sularından çok daha az yiyecek geliyordu.”
Alacakaranlık kuşağındaki hayvanlar esasen okyanus yüzeyinden aşağı çökmüş organik madde parçacıklarıyla beslenmektedirler.
Çalışma, geçmişin daha sıcak denizlerinde, bu organik maddenin bakteriler tarafından çok daha hızlı bozunduğunu, yani alacakaranlık bölgesine daha az gıda ulaştığını gösterdi.
Dr Crichton, “Alacakaranlık kuşağı yaşamının zengin çeşitliliği, son birkaç milyon yılda, okyanus sularının bir buzdolabı gibi davranacak kadar soğuduğu, yiyecekleri daha uzun süre sakladığı ve yaşamın gelişmesine olanak tanıyan koşulları iyileştirdiği zaman gelişti” dedi.
Bu bilgi, araştırmacıları, gelecekteki daha sıcak bir dünyada alacakaranlık kuşağındaki hayata ne olacağını sormaya yöneltti.
Bin yılın simülasyonu
Geçmiş sıcak dönemlere ilişkin kanıtları Dünya Sistem Modeli simülasyonlarıyla birleştirerek, şu anda alacakaranlık kuşağında neler olabileceğini ve sera gazı emisyonlarının neden olduğu iklim ısınması nedeniyle gelecek on yıllar, yüzyıllar ve bin yılda neler olabileceğini simüle ettiler.
Dr Crichton, “Bulgularımız, önemli değişikliklerin hâlihazırda başlamış olabileceğini gösteriyor. Sera gazı emisyonlarını hızlı bir şekilde azaltmazsak, bu, 150 yıl içinde alacakaranlık kuşağı yaşamının büyük kısmının yok olmasına veya yok olmasına yol açabilir ve etkileri bundan sonraki bin yıla yayılabilir.
Düşük emisyonlu bir geleceğin bile önemli bir etkisi olabilir, ancak bu, orta ve yüksek emisyonlu senaryolardan çok daha az ciddi olacaktır. Çalışmamız, bu okyanus habitatının iklim ısınmasına karşı ne kadar savunmasız olabileceğini bulmak için ilk adım” diyor.
Çalışmanın üç emisyon senaryosu, 2010 sonrası toplam karbondioksit emisyonlarına dayanmaktadır. Bunlar: “Düşük” 625 milyar ton, “orta” 2.500 milyar ton ve “yüksek” 5.000 milyar tondur.
Bağlam açısından, Küresel Karbon Bütçesi hesabı, yalnızca 2022’de toplam küresel karbondioksit emisyonlarının 40,6 milyar ton olduğunu tahmin ediyor.
Emisyonlar 2010-22 yılları arasında her yıl 40 milyar tona yakın olmuştur, dolayısıyla çalışmanın “düşük” senaryosu için karbondioksitin çoğu (yaklaşık 500 milyar ton) zaten salınmıştır.
Kötü son 100 yıldan yakın
Mevcut oranda, “orta” senaryoya bundan 50 yıl sonra ve “yüksek” senaryoya sadece bir yüzyılda ulaşılacaktır.
Liverpool Üniversitesi’nden Dr Jamie Wilson: “Alacakaranlık kuşağı okyanusun karbon döngüsünde önemli bir rol oynuyor çünkü fitoplankton tarafından alınan karbondioksitin çoğu, kalıntıları yüzey okyanusundan aşağı batarken orada son buluyor. Bu karbon hareketinin gelecekte nasıl değişebileceğini tahmin etmenin zorluklarından biri, modern okyanusta çözülmesi gereken birçok sürecin olmasıdır. Geçmiş sıcak dönemlerdeki alacakaranlık kuşağına bakarak en önemli süreçleri belirleyebilir ve bunları geleceği tahmin etmek için kullanabiliriz. Bu doğal karbon döngüsünün muhtemelen hâli hazırda değişmekte olduğunu ve gelecekte uzun süre rahatsız olabileceğini bulduk.
Okyanus alacakaranlık kuşağı hakkındaki bilgimizi artırmak için bir BM programı (JETZON) oluşturulmuştur” diyor.
Bu yeni çalışma, Doğal Çevre Araştırma Konseyi tarafından finanse edildi ve Exeter, Liverpool, California Riverside, Bremen, Cardiff ve University College London üniversitelerinden araştırmacıları içermektedir.
