Hegemonya krizi ve karşı hegemonya Öncesi ve sonrasıyla direnişe bakmak
Artık sahiden de Türkiye’de hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağını söyleyebiliriz. AKP rejiminin hegemonya kriziyle, halkın özgürlük arzusunun tarihsel olarak çakıştığı an ve bu ikisinin bileşimi, ortaya eşsiz, benzersiz bir durum çıkarmıştır. Bu, yeni rejimin ve hegemonya projesinin kesin bir krizine ve bir karşı-hegemonya projesinin inşa edilme zemininin ortaya çıkışına işaret etmektedir. Adalet ve Kalkınma Partisi […]
Sosyal ağlarda örgütlenme
Nazım, “anlamak gideni ve gelmekte olanı” diyor ama gidenin ve gelenin henüz ne olduğu belli değil. Ama çok şeyin değiştiğini, üzerinde bulunduğumuz zeminin hızla kırılıp altından yeni “şeyler”in belirdiğini hissedebiliyoruz. Mevcut kurumların ayakta kalabilmesi ve yeni ihtiyaçlara yanıt verebilmesi için İnternet’e, onun kurallarıyla ayak uydurması gerekiyor. Yoksa bu gençler onları ciddiye almayacak! Ergin Yıldızoğlu’nun “Gezi […]
Neden “Bilimum Bilim?”
Merhaba. Ben Zeynep Hülya Gümüş. Bilimum bilimsel haberleri, New York’tan bildireceğim. Yazmamın üç nedeni var. Birincisi, New York bir biliminsanı için heyecan dolu bir şehir. Manhattan’daki Cornell Üniversitesi Weill Tıp Fakültesi’nde yardımcı doçentim. Yanımız Rockefeller Üniversitesi, Nobel ödüllü biliminsanlarının araştırma yaptığı sıkı bir kurum. Önümüz dünyanın en ileri kanser araştırma ve tedavilerinin yapıldığı Memorial Sloan […]
19. yüzyıl biliminden bir portre: Claude Bernard
Kutluhan Ertekin Ufuk Üniversitesi, Hemşirelik Yüksek Okulu Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Erhan Nalçacı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi 19. yüzyıl bilim tarihinde büyük bir sıçramaya tanıklık etmiştir. Bu sıçramada rol alan kişilerin önemli bir kısmının 1810-1830 yılları arasında doğduğu görülür. Belki de “1820’liler” diye bir fenomen tarif etmek mümkündür: Marx (1818-1883) ve Engels’ten (1920-1995) Lewis Henry […]
Yeni Türkiye
Haziran Ayaklanması yeni Türkiye’nin müjdecisidir. Düzenin sahipleri yıkıcıydı, düzene karşı ayaklanan kitleler ise yapıcı. İktidar yıkıcıydı, muhalefet yapıcı. İktidar bölücüydü, hareket ise birleştirici. İktidar sorunları kışkırtıcıydı, hareket ise çözücü. Mevcut iktidar artık bu ülkeyi yönetemez; hareket ise ülkeyi yönetebilecek yeni bir iktidar odağının bizzat kendi içinden ortaya çıkmasının olanağını sundu, zeminini oluşturdu. Peki, böyle bir […]
Avrupa’nın kültür başkentlerinden Viyana’da bir bilim merkezi Avusturya Bilim ve Teknoloji Enstitüsü
Murat Tuğrul ile söyleşi Avusturya Bilim ve Teknoloji Enstitüsü Söyleşi: Murat Naroğlu Viyana bilim ve sanat tarihi açısından çok prestijli bir yere sahip. Belki bu iki entelektüel alanda modernizmin başkenti olmuş, öncülük etmiş bir şehir. Schrödinger, Boltzmann, Freud, Gödel ve daha nicesi bu şehirde çalışmışlar. Avusturyalılar tarihteki o parlak sanat ve bilim dönemini tekrar geri […]
Kopernik ve İslami öncülleri
F. Cemil Ragıp Çev: Yusuf Öngel Batlamyus’un evren modeli eleştirisi, İslam gökbiliminde neredeyse 11. yüzyılda başlamış ve bir dizi alternatif modele yol açmış bir gelenektir. Dahası bu gelenek, İslam dünyasının farklı bölgelerinden gökbilimciler tarafından dile getirilen birçok tez, eleştiri ve anti-tezle, neredeyse altı yüzyıl boyunca sürmüştür. Kopernik devriminin bu İslam geleneğinden tümüyle bağımsız geliştiğini savunanlar, […]
Antik çağlardan bir anafrodizyak ‘Keşiş biberi’ hayıt
Antik çağlardan bu yana pek çok hastalığın tedavisinde faydalanılan hayıt, erkeklik hormonunu köreltmesinden dolayı ortaçağda papazlar ve keşişler tarafından kullanılırdı. Homeros’un İlyada destanında namus simgesi olarak anıldı. Bakire Artemis’in, rahip ve rahibelerinin cinsel ilişkiden kaçındığı tapınakları ise hayıt ağaçlarıyla çevriliydi. Modern araştırmalarla libidoyu düşürdüğü ve sperma oluşumunu azalttığı kesinleşen hayıt, besbelli ki antik çağlarda da […]
Teknolojik ilerleme hızlanıyor mu?
Her gün teknoloji dünyasından yeni bir gelişme haberi alıyoruz. Hangi yöne baksak günlük yaşantımızı hepten şekillendiren bir teknoloji manzarasıyla karşılaşıyoruz. Bütün bunlar teknolojik ilerlemenin hızlandığı izlenimini veriyor. ‘The Economist’ dergisi düzenlediği çevrimiçi tartışmada bu algıyı sorguladı: Teknolojik ilerlemenin hızlandığı bir gerçek mi yoksa sadece bir yanılsamadan mı ibaret? Çok işlevli cep telefonları, her zaman her […]
İki liberal tarihçinin Haziran direnişi sınavı
Halil Berktay ve Cemil Koçak’ın Haziran direnişini ele alan değerlendirmelerini ele alacağız. Mevcut durumun dinamiklerini gerçekçi biçimde analiz etmek yerine klasik modernist-muhafazakâr ikiliğinden hareketle politik tavır takınan bu akademisyenler, toplumun bileşenlerine sabitlenmiş siyasi pozisyonlar atfederek maddi temelden uzak, özcü ve indirgemeci bir perspektifi tarih disiplinin temel prensiplerine yeğ tutuyorlar. 31 Mayıs itibariyle kitleselleşen ve ülkenin […]