Ender Helvacıoğlu

Aydınlanma felsefesinin Rusya’ya girip yayılmasının yolunu açan Çariçe II. Katerina, ünlü Fransız aydınlanma düşünürlerini Rusya’ya davet etmiş ve onlarla yakın ilişki kurmuştur. Fakat bu yakınlık fazla sürmez. Hele 1789 Fransız Devriminden sonra… Çoğu tarihçi, Aydınlanma düşüncesinin Rusya’ya girişinin II. Katerina döneminde (1762-1796) gerçekleştiğini belirtir. Aydınlanma felsefesinin Rusya’ya girip yayılmasının yolunu açan Çariçe II. Katerina, ünlü […]

Yöneticilerin, öncülerin tökezlediği, yönetmekte ve yönlendirmekte sıkıntıların doğduğu kriz dönemlerinde toplumun zeminindeki gerçek tablo ortaya çıkar ve şaşırtıcı olgular yaşanabilir. Toplumların, sandığımız gibi “gelişmiş” ve “ilerlemiş” olmadığı, öncülerin normları ve değerlerinin toplumun genelinde yeteri kadar içselleştirilmediği gerçeği ile karşılaşırız. Tersi de olabilir. Toplumsal gelişme bazen öncülük ve yöneticilik iddiasında olan kesimlerin niteliklerini aşabilir. Her halükârda […]

Denizler, bu bilge halkın çocuklarıdır. Çakalların bastığı bu güzel ülkenin tertemiz gençleridir, delikanlılarıdır, genç kızlarıdır. Denizler devrimcidir, öncüdür. Halka bilinç götürücüdür, devrim götürücüdür, aydınlanma...

Hızla büyüyecek, dalga dalga tüm dünyayı kapsayacak ve egemen sistem sahiplerini teslim alarak “savaşa karşı devrim” hedefini gerçekleştirecek bir devrim dalgası gibi “ütopik” veya...

Avrupa toplumlarının modernite sürecinin farklı aşamalarını, farklı dönemlerde yaşamış üç büyük düşünürün (Machiavelli, Meslier ve Marx) din olgusuna yaklaşımlarını özetleyerek sunmaya çalışacağız. Farklı açılardan bakmalarına karşın ortaklaştıkları nokta, dinin, egemenlerin ezilen halk üzerinde ideolojik hegemonya kurmak için kullandıkları en etkili araçlardan biri olduğudur. Din, egemen sınıfların egemenliğin ve sömürünün sürekliliğini sağlamak amacıyla kullandıkları bir silahtır. […]

Modernite ile birlikte ortaya çıkmış değerleri ve normları, bilimsel düşünce ve yöntemi, aydınlanma hareketinin katkılarını, demokratik devrimlerin kazanımlarını ve giderek sosyalizmi, ilk kez Batı’da/Avrupa’da ortaya çıkmış bütün bu evrensel insanlık atılımlarını savunma ve sahip çıkma anlamında “Batıcıyız”. Yine ilk kez Batı’da/Avrupa’da yeşermiş kapitalizme, sömürgeciliğe ve emperyalizme ise karşıyız. Bu anlamda Batı modeline karşı mücadele ediyoruz. […]

Toplumda “aşı kararsızlığı” veya “aşı cahilliği” diyebileceğimiz eğilimlerin bulunması son derece normal. Bu eğilimlere karşı bilgilendirerek, bilinçlendirerek, ikna ederek ve gerekirse bazı yasak tedbirleriyle...

Turan Dursun, Anadolu’nun aydınlanma sürecini bizzat kendi hayatı içinde tüm keskinliğiyle yaşadı. Yaşamına yoğun dinsel bir ortamda karanlıklar içinde başladı, bu karanlıkları yara yara...

“Savaş Sanatı” adlı eserin yazarı Çinli komutan Sun Tzu, Romalı komutan ve devlet adamı Julius Caesar, Niccolo Machiavelli, Carl von Clausewitz… Bu büyük savaş kuramcıları sadece teori yapmamışlar, ciddi pratikler yaşamışlar; teorilerini bu pratiklerden çıkarmışlar. Tarihteki büyük savaş ve siyaset kuramcılarının önemli bir bölümü işin sadece kuram kısmında değil pratiğinde de yer almışlardır. Devlet yönetiminde […]

Milliyetçilik (ulusçuluk) bir burjuva ideolojisi. Altyapıdaki kapitalist pazarın, üstyapıdaki ifadesi. Burjuvazinin devrimci olduğu döneminin değil, kendi düzenini oturtmaya ve korumaya başladığı döneminin başat ideolojisi. Devrimci bir ideoloji değil, kurucu, koruyucu ve tutucu bir ideoloji. Bu tespit, hem Avrupa hem de Ezilen Dünya için geçerlidir. Emperyalizm çağında Ezilen Dünyada, birleştirici bir ideoloji değil. Hatta -Ezilen Dünyanın […]