Hasan Torlak

Anadolumuzda neredeyse her hafta yeni endemik bitkiler keşfediliyor. Kırşehir’in Çiçekdağı İlçesi de, adına yaraşır biçimde, son yılların yeni endemik bitki keşiflerinin gerçekleştiği yerlerden. Bu bitkiler, çorak ve verimsiz topraklarımızdan muhabbetine doyulmaz insanların, tuzlu topraklardan sohbetleri ve türküleri baldan insanların nasıl olup da çıktığının biyolojik kanıtı gibi… Bakın Çiçekdağı ozanları, nasıl sesleniyor sevdiğine ve seslenirken de […]

İncir ağacımız, hoş kokulu olması, yatıştırıcı özellikleri, meyvelerinin besin değeri, dekoratif görünümü, yapraklarından çıkan sütten ve diğer unsurlarından ilaç yapılması ve maya kaynağı olmasıyla Anadolu inanç ve kültürlerini derinden etkilemiştir. Bir gün yolunuza ele benzeyen yapraklarıyla bir incir ağacı çıkarsa, siz de uzatın ona elinizi, kucaklayın gövdesini, kokulu yapraklarına sürün başınızı, bir insana sarılır gibi […]

Ardıç ağacının Latince adının kaynağı olan “Juniperuse” kelimesi “Dik, katı ve sert” anlamına gelir. (1) Latince adının oluşturduğu algıda da olduğu gibi Anadolu kültüründe ardıç ağaçları genellikle kudretli ve egemen erkeklerle özdeşleştirilir. Bu benzetme aslında ardıç ağacı ile ilgili binlerce yıllık kültürel birikimin de bir sonucudur. Tanrıların, imparatorların, kahramanların sembolü Günümüzden 10.000 yıl öncesine dayanan […]

Defne, muhteşem kokusu ve güzel görünümüyle bütün Anadolu uygarlıklarını kendi potasında kaynaştıran ender ağaçlardandır. Bu yüzden adı binlerce yıldan beri değişmemiş, ismi farklı kültürleri de birbirine bağlamıştır. O, Anadolu’nun mağrur kızı, bir ideale adanmış yaşamların sembolü, savaşçıların ise baş tacıdır. Çocukluğumun geçtiği köyümüzdeki ilkokul yıllarımda kutlanan resmi bayramlarda okulumuzu rengârenk kâğıtların yanı sıra defne dallarıyla […]

Günümüz Anadolu’sunda “Dağların müftüsü çamdır” şeklinde bir söz vardır. Bu söz çam ağaçlarının halen kutsal bilindiğini ve inanca dair bir ağaç olduğunu gösterir. Nitekim Anadolu’da çam ağaçlarından bir bölümü “evliya çam” olarak adlandırılarak korunmakta, adak ve dilek ağacına dönüştürülerek süslenmektedir. Ülkemize endemik çam ağaçlarının gövdesi, kabuğu, kozalağı, özsuyu halk ilacı olarak kullanılır. Yepyeni bir yıla […]

Sığlanın cins adı olan Liquidambar, Latince akıcı anlamına gelen liquidus ile Arapçada amber kelimelerinin birleşiminden oluştuğundan, adının anlamı “akıcı hoş koku”dur. Yani ağacın bilimsel adında bile iki farklı dilin birleşimi, sığlanın kültürler arasında birlikteliği sağladığının, endemik kokularımızın farklı kültürleri kendi potasında birleştirdiğinin göstergesidir Ülkemizde “günlük” veya sığla ağacı olarak adlandırılan Liquidambar orientalis, Anadolu’da 65 milyon […]

Zeytin neden barışın sembolüdür. Halk hekimliğinde yatıştırıcı, tansiyonu ve kan şekerini düşürücü olarak kullanılır. Savaşı başlatan hiddeti engelleyen bir ağaçtır zeytin. Felsefe ve bilgelikle de özdeşleştirilir. İşte böyle sihirli bir ağaçtır. Bahçenizden zeytin ağacını, mutfağınızdan zeytinyağını, kitaplığınızdan ise bilimi ve felsefeyi eksik etmeyin, sükûnet ve bilgelikle bekleyin, bilgi ve cesaretin gücüyle karanlıklar mutlaka çıkacaktır aydınlığa. […]

Mayıs ayından itibaren kıpkırmızı açan eşsiz çiçekleriyle büyüler sizi nar, sanki başka bir alemden, masal ülkesinden gelmiştir. Sonbahara doğru kızıllaşan ve bir ana karnı gibi dolgunlaşan meyveleri yiyenlere sağlık ve mutluluk verir, çatlayan meyvelerinden kırmızı bir ışıltıyla gülümseyen taneleri sanki bir mücevherdir, bu değerli meyve onu yiyen kadınların hormonlarında değişiklikler yaratıp onları daha doğurgan kılar. […]

Hititlerde üzüm, erkeğin cinsel güçsüzlüğünü giderme büyülerinde kullanılarak erkek baştanrı Tarhunt’la özdeşleştirilmiş, asma da antik dönemde abartılı bir fallusa sahip olan Priapos’la ilişkilendirilmiştir. Üzüm Eski Mısır’da Osiris, Roma’da ise Bakkhus gibi erkek tanrılara özgülenmişti. İsa’nın kanı da, aslında bakire Meryem’in el değmeden tanrıdan mayalanmasıyla oluşan şaraptır. Bilimsel adı Vitis vinifera olarak bilinen üzüm; Türkiye dışında […]

Bir gün bunalırsanız, kalbinizin dertleri taşıyamayacağını hissederseniz doğaya atın kendinizi; bembeyaz mis kokulu çiçekler açan güzelim alıçlarımızın çiçek ve yapraklarından kendinize çaylar yapın, sonbaharda olgunlaşan sarı ve kırmızı mis kokulu alıç meyvelerini yiyin, inanın kendinizi daha iyi hissedeceksiniz. Hitit insanının çeşitli nedenlerden dolayı strese girdiğinde alıç ağacına koşması, onun altında tanrılarına dua etmesi boşuna değildir. […]