Yeni bir çalışma, yaşlıların bilgeleştiğini düşünmemizi de açıklayacak biçimde, başkalarının duygularını daha doğru değerlendirme gibi bazı zekâ ölçülerinin yaşam süresinde düşünüldüğünden daha geç oluştuğunu gösterdi.
Yaşlanan herhangi biri, dünyayla ilgili olay ve bilgiyi biriktirebileceği daha çok zamana sahip olmuştur ve bu verileri olaylarla ilgili daha iyi kararlar verebilmek için kullanır. Fakat Harvard Üniversitesi ve Massachusetts General Hospital’dan araştırmacılar, gençlerin tavsiye almak için yaşlı insanlara gitmesinin tek açıklamasının bu olmadığını söylüyor.
Belli başlı bilişsel yetiler, geç ergenlik döneminde zirve yapar; ama zekânın diğer ölçüleri daha uzun raf ömrüne sahiptir. Yakın zamanlı bir çalışma, yüzleri hatırlama yetisinin 30’lu yaşlardaki bir beynin güç ve zirvesine dayanmadığını ve sosyal bağları güçlendirmede önemli bir yetenek olan birinin duygusal durumuyla ilgili daha doğru karar verebilme yeteneğinin 40’lı yaşlarda arttığını gösterdi.
Steven Kotler, “Big Think”e verdiği söyleşide, yavaş bilişsel hızın, akış adı verilen ve kendimizin ve zaman kavrayışımızın ötesine geçmemizi sağlayan daha üst düzey beyin durumuyla ilişkilendirildiğini belirtip, 15 yıldır amacının hippi ve yeni nesil topluluklarda akış araştırmaları yapıp, bunları bilimsel bir zemine oturtmak olduğunu söylüyor.
Harvardlı araştırmacılar tarafından yapılan çalışma çevrimiçi olarak gerçekleştirildi ve 48.537 katılımcının zekâsı, standart IQ ve hafıza testleri analiziyle incelendi. Araştırma beynin bilişsel fonksiyonunun, tamamen beyin işlem hızı, birinin ismini hatırlama ya da birinin hislerini doğru değerlendirmeyle alakalı olmadığını gösterdi. Yaşlandıkça ortaya çıkan bilişsel çöküş, tüm bu yetenekleri benzer ve eşit şekilde etkilemiyor.
Zekâ zaman içinde biriktirdiğimiz bilgi miktarı ve beynin bu bilgiyi nasıl kullandığıyla alakalı karmaşık bir olgu. Artık bilim uzun süredir yaşlılar için doğru olduğunu kabul ettiklerimizi doğruluyor: Kavramada hızlı olmayabilirler, ancak yaşlı beyinler birçok açıdan gençlerden daha zekiler.
Çeviren: Nihan Avcı
ODTÜ Mimarlık Tarihi YL
Kaynak: http://bigthink.com/ideafeed/older-brains-are-wiser-brains-because-theyre-slower
