TÜBİTAK ile Abant İzzet Baysal Üniversitesi (AİBÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü’nün ortak çalışmasıyla, Türkiye’nin bitki haritası hazırlanıyor. İçerdiği bitki taksonlarının çeşitliliği ve klasik tahıl bitkilerinin gen havuzuna dahil edilmesi nedeniyle Türkiye potansiyel taşıyan endüstri ve tahıl bitkilerinin farklılaşma merkezi durumunda olan bir ülke. Bu nedenle ülkemizin bitki çeşitliliğinin saptanması, korunması, izlenmesi ve akılcı biçimde işletilmesi gerekiyor. Bu amaçla “Tehlike Altındaki Bitki ve Hayvan Türlerinin Koruma Altına Alınması” başlığı altında bir çalışma başlatıldı. Bu çalışmayla, Türkiye’nin bitki çeşitliliği saptanarak, bilgisayar ortamına aktarılıyor.
Türkiye Bitkileri Veri Tabanı (TUBVET) çalışmaları, Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBIVES) aracılığıyla Türk ve Dünya bilim insanları başta olmak üzere tüm merak edenlerin bilgisine sunuluyor. Elde edilen bilgilere http://www.tubitak.gov.tr/tubives/ adresinden erişmek olası.
Türkiye’de yaşayan bitkilerin familya, cins ve türlerine göre sınıflandırılarak, coğrafi dağılımlarıyla birlikte veri tabanının hazırlanmasına 1989 yılında başlanmıştı. Bu çalışma 1993’te tamamlandı. Projenin Internet ayağı 1999 depremlerindeki hasarlar nedeniyle duraksadı ve ancak Eylül 2000’den sonra sürdürülebildi. Bugüne değin, Türkiye’de yetişen 13 bin bitki çeşidinden 7 bininin bilgileri, bilgisayar ortamına aktarıldı. Bu bitkilerden 3100 kadarının yalnızca Türkiye’de görülmesi yani endemik olması, ülkemizin biyoçeşitlilik açısından dünyanın zengin ülkelerinden biri olduğuna işaret ediyor.
Veritabanının bulunmadığı dönemlerde, soyu tehlike altındaki türlerin uluslararası ticaretini ve kaçakçılığını engellemek kolay olmuyordu. Bu proje tamamlandığında fotoğrafları ve özellikleri bilgisayar ortamına aktarılan bitkilerin, Türkiye’den çıkışı kontrol altına alınabilecek. Yani bir tür bitki gümrüğü oluşturulabilecek.
İnternet sitesinin kullanımı çok kolay. Yukardaki adrese erişildiğinde, ilk kullanım için kısa süreli bir kayıt işlemi yapılıyor. Kayıttan sonra, kullanıcı adı ve parola girilerek verilere ulaşılabiliyor. Örneğin Antalya sayfası açıldığında, “Antalya sınırları içinde toplam 2078 takson bulunmuştur” yazısıyla karşılaşılıyor. “Antalya sınırları içinde bulunan takson sayılarıyla ilgili istatistiksel bilgiler” başlığıyla, familya, cins ve tür sayısını belirten bir tablo ve bu bilgilerin sıralı listesi açılıyor. Tür adlarından birinin üzerine tıklandığında, bitkinin ömrü, yapısı, yaşam biçimi, habitatı, endemikliği, Türkiye ve dünya üzerinde genel dağılımıyla ilgili bilgilerin bulunduğu ayrıntılı bir tablo geliyor. Bu tablodan, bitkinin bulunduğu başka iller de öğrenilebiliyor.
