Buzul – buzul arası döngüleri

Son iki milyon yılda, buzullar 20’den fazla kez ilerledi ve çekildi. 140 bin yıl önce havalar bugün olduğundan 6 C daha soğuktu. Buzların yayılmasının deniz seviyesine doğrudan etkisi oldu; bunun da ilk atalarımızın gittikleri yollar üzerinde etkisi oldu. Dünyanın iklimi belki de dünyanın yörüngesindeki sapmalardan kaynaklanan bir dizi dramatik değişikliğe uğradı. Bunların en iyi bilineni Buzul Çağı’dır ki (Pleistocene) aslında bir dizi soğuk ve ılık fazlardan oluşmuş ve 2 milyon yıl önce başlamıştır. Bu soğuk fazlarda buzların nasıl hareket ettiğine dair en çarpıcı kanıt, kuzey enlemlerde bulunan V şeklindeki vadilerdir. Daha az belli ama aynı oranda önemli kanıtlar da kaya, balçık, rüzgârda uçuşan toz topraktır -buzun temizleyici etkisinden dolayı oluşan süprüntüler-, bunlar Kuzey Amerika’da, Kuzey Avrupa’da ve Uzakdoğu’da örneğin Çin’de bulunabilir. İklimsel değişikliğin dramatik etkileri sadece dünyanın görünüşüne değil ama aynı zamanda deniz seviyesine, bitkilere ve hayvanlara da oldu. Örneğin Britanya, bir dönemde şimdiki Afrikalı hayvanları barındırırken, başka bir dönemde kutup hayvanlarını barındırıyordu.