Büyük bilgin Galileo Galilei, Kopernik’in Güneş-merkezli evren modelini savunduğu ve “Dünya dönüyor” dediği için Engizisyon Mahkemesinde yargılanmaya başlamıştı ve avukatlığını da yine Katolik Kilisesi’nin hışmına uğramış olan bir diğer büyük bilgin ve filozof Tommaso Campanella üstlenmişti. Bundan daha anlamlı bir Galileo dosyası (aynı zamanda bir Campanella dosyası) olamazdı. Campanella “Galileo Savunusu” adlı eserini, 1616 yılında Roma’da Galileo Davası başladığında, Engizisyon zindanlarındayken yazmış.
Tommaso Campanella adını, biz de çoğu kişi gibi ünlü eseri Güneş Ülkesi’ni (Civitas Solis) okuyarak öğrenmiştik. Bu büyük Rönesans filozofunun, aynı zamanda tavizsiz bir eylem adamı olduğunu, yaşamının 27 yılını ağır işkenceler altında Engizisyon zindanlarında geçirdiğini, ama asla düşüncelerinden vazgeçmediğini de yine aynı kitabın önsöz ve notlarından öğrenmiş, kendisine hayranlık duymuştuk. Fakat diğer eserlerinden habersizdik.
Galileo’nun teleskopunu gökyüzüne çevirişinin 400. yıldönümü olan 2009’un “Galileo ve Astronomi Yılı” ilan edilişi nedeniyle Bilim ve Gelecek’e birkaç tane Galileo dosyası hazırlığına girişmiştik. İncelemelerimiz sırasında Campanella’nın “Apologia pro Galileo” (A Defense of Galileo – Galileo Savunusu) adlı bir kitap yazmış olduğunu şaşkınlıkla öğrendik. Türkçe’ye çevrilmemişti ve çevremizdeki kimsenin de böyle bir kitaptan haberi yoktu. Kitabın İngilizce baskısını edindik ve ilk incelemelerimiz sonucunda olağanüstü bir Galileo savunusu ve çok önemli bir belge olduğunu farkettik. Campanella bu eseri, 1616 yılında, Roma’da Galileo Davası başladığında, Engizisyon zindanlarındayken yazmıştı.
Büyük bilgin Galilei Galileo, Kopernik’in Güneş-merkezli evren modelini savunduğu ve “Dünya dönüyor” dediği için Engizisyon Mahkemesinde yargılanmaya başlamıştı ve avukatlığını da yine Katolik Kilisesi’nin hışmına uğramış olan bir diğer büyük bilgin ve filozof Tommaso Campanella üstlenmişti. Bundan daha anlamlı bir Galileo dosyası (aynı zamanda bir Campanella dosyası) olamazdı.
Dosyamızda temel aldığımız kitap “A Defense of Galileo – the mathematician from Florence” adını taşıyor. Richard J. Blackwell tarafından İngilizce’ye çevrilmiş ve 1994 yılında Notre Dame Üniversitesi Yayınları tarafından basılmış. Blackwell çeviriye geniş bir giriş yazmış ve notlar eklemiş.
1.J. Blackwell’in yazdığı giriş metninin, kitabın yazılış tarihine ilişkin yaptığı tartışma bölümü hariç, tamamını dosyamızda okuyabilirsiniz. Giriş metnini Baha Okar Türkçeleştirdi. Campanella’nın savunusundan da bazı önemli bölümleri dosyaya ekledik. Aralarından seçme yaptığımız bu metinleri de Deniz Şahin, Deniz Gedizlioğlu, Yusuf Öngel, Orkan Bayram, Turgay Dağıstanlı ve Burcu Koçyiğit arkadaşlarımız çevirdi. Kendilerine teşekkür ediyoruz. Ayrıca Campanella’nın ünlü eseri Güneş Ülkesi’nin Sosyal Yayınları’ndan çıkan çevirisine Vedat Günyol’un yazdığı güzel Önsöz’ün bir bölümünü de dosyamıza ekledik.
Şimdi gelin, Galileo Davasını bir de avukatı Campanella’nın kaleminden izleyelim.
