Chuo Üniversitesi, Japan Women’s Üniversitesi ve Tohoku Üniversitesi araştırmacılarından oluşan ortak bir grup 5 ve 7 aylık bebekler arasında yaptığı araştırmada bebeklerin renkleri ayırt edebildiklerini ve dil yetilerinin ediniminden de önce renkleri beyinlerinde kategorize edebildiklerini ortaya çıkardı.
Bu çalışma Proceedings of the National Academy of Sciences adlı online dergide yayınlandı.
Sapir-Wharf hipotezi olarak adlandırılan ve psikoloji, dilbilim ve antropoloji gibi çok çeşitli alanlarda kabul edilen bu uzun soluklu teoriye göre, diller algılarımızı tanımlar. Renklerin günlük iletişimde isimlerle anılır hale gelmesinden bu yana, renk algısı da bu teoriye tabi olarak kabul edilir.
Dünyada birçok defa yapılan dilde renk sözcükleri çalışmalarında, kategorik renk algısının dil tarafından güçlü bir şekilde etkilendiği kabul edilir. Öte yandan, renk kategorilerinin dilsel ve kültürel farklılıklar arasındaki benzerliği, renk kategorilerinin evrenselliği açısından güçlü bir kanıt niteliğindedir. Bu nedenle, dilin renk kategorilerine etkide bulunup bulunmadığı konusu, renkleri nasıl algıladığımız açısından merkezi bir tartışma olagelmiştir.
Bu yeni çalışma, en azından bebeğin görsel sisteminin gelişiminin erken basamaklarında renk kategorilerinin dilden bağımsız olabileceğini ortaya koyuyor. 5-7 aylık bebeklerde yapılan testte, farklı kategoride renkler için beyin aktivitesinin farklı olup olmadığı araştırıldı. Beyin aktivitesi, bebeklerde beyin aktivitesinin rahat ölçümünü sağlayan yakın kızılötesi spektroskopi tekniğiyle ölçüldü. Çalışmada, yeşilin farklı tonları arasında değişim olduğunda beyin aktivitesinde herhangi bir reaksiyon görülmezken, mavi ve yeşil renkler değiştirildiği sırada ise beyin aktivitesinin gözle görülür bir biçimde arttığı görüldü. Meydana gelen farklılık her iki hemisferde de oksipitotemporal bölgede gözlemlendi.
Benzer bir fark, belirgin lateralizasyona sahip olmayan yetişkin katılımcılarda da bulundu. Dille ilgili kortikal alanların çoğunlukla sağ elini kullanan yetişkinlerde sol hemisfere yerleşmesinden bu yana, gözlenen beyin aktivitelerinin dil süreciyle doğrudan ilişkili olmadığı görüldü. Ek olarak, kategorik renk farklılıklarının yol açtığı beyin aktiviteleri, görsel sistemin oluşumunun erken basamaklarında önemli bir role sahip olduğu bilinen oksipital bölgede bulunmadı.
Bu sonuçlara göre, bebeklerde renk bilgisi yetişkinlere benzer bir şekilde birden fazla kortikal aşamada işleniyor. Beynin farklı renk kategorilerine verdiği reaksiyon, bebeklerde renk kategorizasyonunun dil edinimi sürecinden bile önce meydana geldiğini gösteriyor. Bu da renk kategorilerinin dil edinimi sürecinden bağımsız bir şekilde oluştuğu anlamına geliyor.
Çeviren: Erkin Öncan
İÜ Klasik Filoloji Bölümü
Kaynak: http://www.sciencedaily.com/releases/2016/02/160210111338.htm
