Araştırmacılar, pek çok kadını zorlayan adet öncesi dönem (PMS) ve adet dönemi ağrılarına bir açıklama getirdi. Bugüne kadar yapılan en kapsamlı çalışmada, biliminsanları yangı (iltihaplanma, dokunun yabancı etkenlere verdiği yanıt) biyo-işaretçileri ve PMS şiddeti arasında, güçlü yangının tüm krampları ve kanamayı tetikleyebileceğini gösteren bir bağ buldu.
Araştırmacılar, yangı önleyici ilaçların döngüsel ağrıyı tedavi ettiğini yıllardır biliyordu ve pek çok doktor hastalarının öfkeli rahimlerini bu ilaçlarla sakinleştirmelerini öneriyordu. Fakat yine de bu çalışma, daha ilksel olmasına rağmen, yangı ve PMS arasında biyolojik bağlantıyı tanımlayan ilk kapsamlı çalışma oldu. Belki de bir gün biliminsanları bu sayede günümüzde kullandıklarımızdan çok daha etkili ilaçlar geliştirecekler.
Şimdiye kadar Kaliforniya Üniversitesi’nden araştırmacıların 2939 kadına anket yaptıktan sonra bulduğuna göre PMS şiddeti ve yüksek duyarlılıklı C-reaktif proteini (hs-CRP) arasında pozitif bir ilişki var. Hs-CRP vücutta yangı olduğu zaman görülen bir biyo-işaretçi. Araştırmacılara göre bu protein arttıkça yangı artıyor ve kadınlarda, baş ağrısı hariç, PMS daha şiddetli oluyor.
Journal of Women’s Health’te yayımlanan makaleye göre, karın-sırt ağrıları, iştah artışı, kilo alma, şişme ve göğüs ağrısı gibi PMS dönemi belirtileri, pek çok karışık değişken eklense bile hs-CRP artışıyla önemli derecede orantılı gözüküyor. Bu çok önemli bir şey çünkü kadınların yüzde sekseni PMS yaşadığını bildiriyor. Buna rağmen, PMS’in sebepleri ve tedavi yöntemleri ile ilgili çok az çalışma var. Şimdilik en iyi seçenek ibuprofen (bir tür yangı önleyici, antienflamatuvar) ya da daha etkili, mefenamik asit gibi maddeler içeren ağrı kesiciler.
Bir diğer yeni yöntem de ağrıları elektrikle bastırmak ama bu kesinlikle PMS’in tüm belirtilerini yok etmiyor. Kısacası, kadınların her krambı, bulantıyı, kusmayı ve depresyonu hayatlarının büyük bir kısmında ve her ay önleyebilmesi için pek çok tedavi ediciyi bir arada kullanmaktan başka şansı yok.
Bu yılın başlarında, üreme sağlığı profesörü John Guillebaud, adet ağrılarının kalp krizi geçirmek kadar kötü olduğunu ve bunu erkeklerin anlamaması yüzünden konunun göz ardı edildiğini söyledi. Pek çok astronot uzayda iken adet döngülerini atlamayı tercih ediyor ve doktorlar şimdilerde bunu daha fazla kadına tavsiye ediyor.
Eğer PMS’i oluşturan biyolojik etkenler hakkında daha çok şey bilirsek daha iyi tedaviler geliştirme şansımız olur veya en azından risk oluşturanları tespit edebiliriz. Yangı ile PMS arasındaki ilişki, biliminsanlarına nereye bakmaları gerektiğine dair bir ipucu vermiş oldu. Ekibe göre, sonuçlar PMS belirtileriyle ilişkili faktörlerin karmaşık olduğunu ve belirtilerin kaynağı için farklı mekanizmalar bulunduğunu gösterdi. Bu ilişkiler için daha geniş çalışma yapılması gerekiyor. Yine de, ağrıyı önlemek için yangıya sebep olacak davranışlardan kaçınmak önerilebilir ve antienflamatuvar ilaçlar belirtilerin tedavisinde faydalı olabilir.
Çev. Nazlı Turan
Boğaziçi Üniv. Makine Mühendisliği Böl. YL
Kaynak: http://www.sciencealert.com/scientists-might-have-finally-figured-out-why-period-pain-hurts-so-bad
