İnsanlar ve Neandertaller binlerce yıl önce bir araya geldikten sonra iki tür arası çiftleşmeler de başladı. Neandertaller artık yok olmasına rağmen, bugün yaşayan Afrikalı olmayan insanlardaki DNA’nın yaklaşık yüzde 2’si onlardan geliyor. Son yıllardaki araştırmalar, bu Neandertal genlerinden bazılarının insan bağışıklığına ve modern hastalıklara katkıda bulunduğunu göstermiştir. Amerikan İnsan Genetiği Dergisi’nde (American Journal of Human Genetics) yer alan raporda belirtildiğine göre, yeni bir çalışmada araştırmacılar, Neandertal mirasımızın cilt tonu, saç rengi, uyku düzeni, ruh hali ve hatta sigara içme durumu dahil olmak üzere diğer özelliklere katkıda bulunduğunu keşfetti.
Neandertal DNA’sı ile hastalık riski arasındaki ilişkileri bulan daha önceki bir araştırmadan esinlenen Alman Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden Janet Kelso, ekibinin Neandertal DNA’sı ve hastalıkla ilgisi olmayan özellikler arasındaki bağlantıyı araştırmakla ilgilendiğini söylüyor. Başka bir deyişle, “Neandertal DNA’sının, bugün insanlardaki olağan varyasyonlar üzerinde sahip olabileceği etkileri” ortaya çıkarmak istiyorlar.
Neandertal allelleri nispeten nadir olduğundan araştırmacılar, çok sayıda insanı temsil eden verileri gereksiniyorlardı. İngiltere’deki Biyobank pilot çalışmasında, 112.000’den fazla katılımcıyı temsil eden verilerde aradıklarını buldular. Biyobank genetik verileri, fiziksel görünüm, diyet, güneşe maruz kalma, davranış ve hastalıkla ilgili birçok özellik hakkında bilgi içeriyor.
Kelso, daha önceki çalışmaların, deri ve saç biyolojisinin içerdiği insan genlerinin, Neandertal DNA’sından kuvvetle etkilendiğini ortaya çıkardığını söylüyor. Ancak bunun nasıl olduğu açık değil.
Araştırmacılar, cilt ve saç tonlarına katkıda bulunan çok sayıda farklı Neandertal allellerini izliyorlar. Bazı Neandertal allellerinin açık cilt tonlarıyla, diğerlerinin daha koyu cilt tonlarıyla ilişkilendirilmesi gibi, şaşırtıcı bulguları da var. Saç rengi için de aynı şey geçerli. Araştırmanın başyazarı Michael Dannemann, “Bu bulgular, Neandertallerin saç ve cilt tonlarında farklılıklar olduğunu gösteriyor” diyor.
Kelso, Neandertal DNA’sından etkilenen cilt ve saç pigmentasyonu, ruh hali ve uyku düzenini içeren özelliklerin hepsinin güneş ışığına maruz kalmayla bağlantılı olduğunu işaret ediyor.
Modern insanlar yaklaşık 100.000 yıl önce Avrasya’ya geldiğinde, Neandertaller binlerce yıldır burada yaşıyordu. Muhtemelen, Afrika’dan yeni gelen insanlara kıyasla, güneşten ultraviyole ışınlarının daha düşük ve daha değişken seviyelerine adapte olmuşlardı.
Araştırmacılar, “Cilt ve saç rengi, sirkadiyen ritimler ve ruh hali, tümüyle ışık maruziyetinden etkileniyor. Analizlerimizdeki tanımlamaya dayanarak, güneşe maruz kalmanın Neandertal fenotiplerini şekillendirdiği ve modern insanlara gen akışının bugün bu özellikteki varyasyona katkıda bulunmaya devam ettiği konusunda spekülasyonda bulunuyoruz” diyorlar.
Kelso ve meslektaşları, daha fazla veri elde edildiğinde Neandertallerin günümüz modern insanın özelliklerine etkisini araştırmaya devam edeceklerini söylüyorlar.
