Bilim ve Gelecek yoğun ilgi üzerine İstanbul Dersleri’ne devam ediyor. İstanbul Dersleri Prof. Dr. Ergi Deniz Özsoy ile “Moleküler Evrimin Genetiği” kursu ile başlıyor. Bilim ve Gelecek’in Kadıköy-Moda’daki bürosunda gerçekleştirilecek olan atölyelerimiz yine Ekim ayı içerisinde Kerem Cankoçak’ın sunumuyla “Kuantum Evreni” ve Alâeddin Şenel ile “Yaratılış Mitosları ve Kıyamet Senaryoları” kursları ile devam edecek.
Kursların ayrıntılı programını aşağıda veriyoruz.
“Moleküler Evrimin Genetiği” – Prof. Dr. Ergi Deniz Özsoy
Ergi Deniz Özsoy’un sunacağı “Moleküler Evrimin Genetiği” atölyemiz hızlandırılmış olarak 5-6-7 Ekim tarihlerinde 6 saatlik bir zaman diliminde gerçekleştirilecek. 5-6 Ekim tarihlerinde saat 19:00 da başlayacak olan çalışmamız 7 Ekim Pazar günü ise saat: 13:00’da başlayacak.
Katılım sınırlı olduğundan derslere kayıt olmak gerekiyor.
Kayıt olmak ve bilgi almak için:
Tel: 0216 349 71 72
E-posta: [email protected]
Adres: Caferağa Mahallesi, Moda Caddesi, Zuhal Sokak, 9/1 Kadıköy/İstanbul
“Kuantum Evreni” – Prof. Dr. Kerem Cankoçak
Prof. Dr. Kerem Cankoçak’ın sunacağı “Kuantum Evreni” kursu, 11 Ekim, 18 Ekim, 25 Ekim ve 1 Kasım Perşembe günleri saat 19:00-21.00 arasında Bilim ve Gelecek İstanbul-Kadıköy bürosunda gerçekleşecek.
Evreni betimleyen fizik yasalarına bir girişin sunulacağı bu seminer dizisinde, klasik fizikten kuantum fiziğine kadar temel fizik kuramları gözden geçirilecek ve evrenimizin geçmişiyle geleceği geniş bir perspektiften ele alınacak.
Evrenimiz büyük ölçekte Einstein’ın Genel Görelilik kuramıyla betimlenmektedir. Ancak küçük ölçekte ve evrenin başlangıcında, kara deliklerde olduğu gibi, kuantum yasaları devreye girer. Bu iki fizik kuramı arasında henüz bir uyum sağlanamamıştır. İçinde yaşadığımız evrenin doğa yasalarını keşfetmek için bu iki kuram arasında bir uyum bulmak şarttır.
Evreni anlamamız için çözmemiz gereken bir başka problem de karmaşık sistemler problemidir. Bu seminer dizisinde kaos kuramı, belirlenimcilik ve kuantum fiziğiyle ilişkisi ele alınacaktır.
Son olarak, evrenimizin başlangıcı ile ilgili bilimsel spekülasyonlar (sonsuz şişme, çoklu evrenler vb gibi) ele alınacak ve günümüz biliminin evrenimiz hakkındaki son varsayımları analiz edilecektir.
Kursun ayrıntılı programı şöyle:
1.Hafta: Büyük Patlama ve Evrenin Kısa Tarihi
1) Ders: Aristoteles, Kopernik, Modern Bilimin Doğuşu ve Newton: İlk bilim metinleri, boşluk problemi, Yerküre merkezli evren (Ptolemaios) sisteminin sorunları. Kopernik sistemi, Kepler modeli. Galileo hareket yasaları, Newton’un evreni, yer-gök yasalarının birleşmesi, Yeni Bilimin Yasaları, belirlenimcilik, Laplace. Elektrik ve manyetizma, Coulomb, Faraday, Maxwell.
2) Ders: Einstein ve Görelilik Kuramı; Einstein evrenleri, Hubble’ın keşfi: Elektromanyetizma kuramı ile Newton mekaniğinin uyumsuzluğu. Einstein’ın çözümü: özel görelilik (1905).Genel Görelilik (1915): 4 boyutlu uzayzaman ve yeni kütleçekim kuramı. İlk modern evren modelleri: Friedmann, Tolman, Le Maitre. Einstein’ın kozmolojik sabiti. 1929: Evrenin genişlediğine ilişkin ilk gözlemler. Hubble sonrası evren modelleri. 1929-1965 arası kozmoloji tartışmaları. Fred Hoyle ve arkadaşlarının kararlı durum kuramı. Büyük Patlama teriminin ortaya çıkışı. Gamow ve sıcak büyük patlama. 1965: Kozmik mikrodalga ardalan ışınımının keşfi.
Kaynaklar:
– R. Westfall, Modern Bilimin Doğuşu (Alfa Yayınları, 2017).
– J. D. Barrow, Evrenler Kitabı (Alfa Yayınları, 2017).
2) Hafta: Kuantum Devrimi
1. Ders: Kuantum kuramının doğuşu ve gelişimi: 1900: Planck ve kuantum varsayımı, kara cisim ışıması. 1905: Einstein’ın foton kuantumları (fotoelektik etki). Bohr atom kuramı, Thomson modeli. Rutherford’un çekirdeği. Radyoaktivite. Shrödinger dalga fonksiyonu. Heisenberg matris mekaniği. Kuantumun olasılıkçı yorumu.
2) Ders: Kuantum ve gerçekçilik: Einstein’ın itirazları: EPR paradoksu ve dolanıklılık. Bell’in çözümü: Bell eşitsizlikleri. Aspect deneyi. Kuantum ve yeni ‘gerçekçilik’. Dokunmadan ölçme (Weisman deneyleri). Kuantum fiziğinde nesnellik ve gerçekçilik
Kaynaklar:
– J. Gribbin, Shrödinger’in Kedileri, Metis, 2012.
– K. Ford, 101 Soruda Kuantum, Alfa Bilim, 2017.
– R. Omnes, Kuantum Felsefesi, Alfa Bilim, 2017.
3. Hafta: Kaos ve Belirlenimcilik (determinizm)
1. Ders: Newton mekaniği ve belirlenimcilik (determinizm): Dinamik sistemlerin tanımı, doğrusal sistemler. Fizikte determinizmin tanımı. Newton fiziğinde determinizm ve kültüre etkisi. Fizik bilimlerinde determinizm tanımı. Determinizm ve öngörülebilirlik. Doğrusal ve doğrusal olmayan sistemler. Kaos kuramına giriş. Kuantum fiziğinde determinizmin yeri. Termodinamiğin doğuşu. Termodinamiğin 4 yasası. Entropi. Boltzman’ın modern entropi yorumu. Zaman oku ve entropi. Üç cisim problemi, Laplace’ın çözümü. Poincare’nin çözümü: Kaos kuramının doğuşu.
2. Ders: Kuantum mekaniğindeki belirlenemezcilik: Kuantum kuramında belirlenimcilik ve belirlenemezcilik. Belirsizlik ilkesi. Çift yarık deneyi. Belirsizlik ilkesinin sonuçları.
Kaynaklar:
– J. Gribbin, Derin Basitlik, Alfa Bilim, 2013.
– D. Ruelle, Rastlantı ve Kaos, Say, 2012.
– J. Gleick, Kaos, Alfa Bilim, 2017.
4. Hafta: Modern Evren modelleri ve evrenin başlangıcına dair bilimsel spekülasyonlar
1. ve 2. Dersler: Şişme kuramı ve Standart Kozmolojik Model: Büyük Patlama kuramının sorunları. Çözüm: Şişme kuramı. Post-modern evrenler. Tekillik problemi, kara delikler. Solucan delikleri. Çoklu Evrenler ve paralel evrenler
Kaynaklar:
– Sean Carroll, Zamanın Kozmolojik Tarihi, Alfa Bilim, 2018.
– Ian Stewart, Evreni Ölçmek, Alfa Bilim, 2018-09-13.
– P. Steinhardt ve N. Turok, Sonsuz Evren, Kırmızı Kedi Yay., 2014.
Katılım sınırlı olduğundan derslere kayıt olmak gerekiyor.
Kayıt olmak ve bilgi almak için:
Tel: 0216 349 71 72
E-posta: [email protected]
Adres: Caferağa Mahallesi, Moda Caddesi, Zuhal Sokak, 9/1 Kadıköy/İstanbul
“Yaratılış Mitosları ve Kıyamet Senaryoları” – Alâeddin Şenel
Alâeddin Şenel’in sunacağı “Sınıflı Toplumlarda Yaratılış Mitosları ve Kıyamet Senaryoları” atölyesi 12 Ekim, 19 Ekim, 26 Ekim, 2 Kasım tarihlerinde Cuma günleri saat 19.00-21.00 arası gerçekleşecek. 4 hafta sürecek olan çalışmanın ayrıntılı programı ise şöyle:
1) Hafta
1.Ders: İnsanlığın ilk uygarlığı Mezopotamya kent devletlerinde ve imparatorluklarında Sümer/Babilonya yaratılış mitosu Enuma Eliş ile Tufan mitosu.
2.Ders: Firavunluk Mısır’ında Hermopolis ve Heliopolis teolojilerinde (dinbilgilerinde) yaratılış mitosları. İsis ile Osiris mitoslarında ölümsüz tanrı-kral Firavun Horus ve ölünün ruhunun ötedünya yargısıyla ölümsüzlükle ödüllendirilmesi ya da ölümsüzlükten yoksun edilmesi kararları ele alınacak.
2)Hafta
1.Ders: Klasik Çağ (Grek) toplumlarında tanrıların varoluşu ile Olympos tanrıları arası baştanrılık savaşları; altın, gümüş, tunç, demir, insan soylarının yaratılışı ve yokedilişi.
2.Ders: Tektanrıcı dinde (Musacılık, İsacılık, Muhammedcilik evrelerinde) kul insanın balçıktan yaratılışı ve Kıyamet yargısı ile ötedünyada sonsuza dek ödüllendirilişi ya da cezalandırılışı işlenecek.
3)Hafta
1. Ders: Hint Ganj uygarlığında Varna öğretisine göre, evrenin 999 kez yaratılıp 999 kez yok edilişi. 1000. yaratılışta Evren-Tanrı Brahma’nın başından Brahman, kollarından Ksihadriya, bacaklarından Vaisya, ayaklarından Sudra (ayaktakımı) kastlarının yaratılışı; Jait (“dokunulmaz”) paryaların yazgısı:
2.Ders: Reenkarnasyon öğretisine bakılırsa, bedenin ölümünden sonra ruhun (kast düzenine uyuş durumlarına göre) sonraki bedenlerinde (Tanrı Brahma’ya katılmaktan, bokböceği bedeninde tutuklanmasına kadar) ödüllendirilip cezalandırılışı ele alınacak.
4)Hafta
1.Ders: Yeni Dünya uygar toplumlarından Mayaların yaratılış mitosu Popol Vuh içinde, tanrıların balçıktan, tahtadan, mısır unu hamurundan yaratıp, istediklerini bulamadıkları canlı soylarını (kafalarına vura vura vb. yollarla) yok edilişleri
2. Ders: Aztek mitolojisinde dört farklı Güneş dünyasından sonra beşinci karma Güneş dünyasında Güneş tanrının insan kanıyla beslenmezse soluşunu, bunun sonucunda canlıların da onunla birlikte yok oluşunu engellemek inancıyla her yıl binlerce savaş tutsağının yüreklerinin sökülüşü gibi yaratılış ve yokediş mitosları, dinsel ideolojilerle sınıflar ve toplumlar arası ilişkilerdeki işlevleri açısından çözümlenecek.
Katılım sınırlı olduğundan derslere kayıt olmak gerekiyor.
Kayıt olmak ve bilgi almak için:
Tel: 0216 349 71 72
E-posta: [email protected]
Adres: Caferağa Mahallesi, Moda Caddesi, Zuhal Sokak, 9/1 Kadıköy/İstanbul
