Bu sayıda dikkat çekmek istediğimiz iki makale var. Birincisi, geçmiş birikime ait: Newton’u konu alan kapak dosyası. Diğeri ise günümüzün ve daha çok da geleceğin teknolojilerinin toplumsal boyutlarıyla ilgili: Gözetim kapitalizmi. Bilim ve Gelecek dergisinin birbiriyle bağlı iki temel yöneliminin güçlü örnekleri.
Newton’un katkıları bilimsel devrimin ilk büyük dalgasının doruk noktasıdır. Modernite atılımının en önemli unsurlarından biri olan bilimsel devrimi kavramak sadece fizik ve astronomi alanındaki gelişmeleri öğrenmek değildir. Yeni bir toplumsal sistemin, yeni bir uygarlık modelinin temelinde yükselen yeni bir düşünce tarzının, geçmişi hangi noktalarda aşarak oluştuğunu kavramaktır asıl mesele. Bilimsel devrim bu büyük kopuşun bilim alanındaki yansımasıdır. Uygarlık tarihinin belki de en önemli dönemecini temsil eden Modernite’nin çeşitli bileşenleriyle (felsefe, bilim, siyaset vb.) ele alınması Bilim ve Gelecek’in ana hatlarından biri. Newton dosyasının bu perspektifle okunmasını öneriyoruz.
Genel anlamda insanın kaderini kendi ellerine alması olarak niteleyebileceğimiz Modernite bitmiş bir süreç değil. Hatta bitmek bir yana henüz ilk dalgalarının yaşandığını belirlemek gerek. Bu mücadele hâlâ çok sıcak ve insanlığın esas gündemi. İnsanlık nasıl aydınlanacak, sınıflılıktan nasıl kurtulacak, toplumlar nasıl özgürleşecek, yani kendi kaderimizi kendi ellerimize nasıl daha güçlü ve geri vermeyecek biçimde alacağız… hâlâ temel soru bu. Bu noktada özellikle vurguladığımız diğer dosyamıza geliyoruz. Bugün çok küçük bir azınlık sınıfın (küresel burjuvazinin) hakim olduğu öyle bir dünya sistemi var ki, uygulamaları bütün Modernite kazanımlarını tehdit ediyor ve bir çöküşü temsil ediyor. Gözetim kapitalizmi makalesi bu uygulamaların hangi noktalara ulaştığını irdeliyor ve hepimizi uyarıyor.
Dolayısıyla sözünü ettiğimiz iki makale bizce birbirini tamamlıyor. Hacimli makaleler; okunması ciddi bir emek istiyor. Bilim ve Gelecek okurunun bu nitelikte olduğunu biliyoruz.
***
20. yüzyılın önde gelen düşünürlerinden ve toplumbilimcilerinden Immanuel Wallerstein 31 Ağustos günü 88 yaşında hayata gözlerini yumdu. Kapitalist-emperyalist dünya sistemini bütünsel biçimde analiz eden ve geleceğine ilişkin çıkarımlarda da bulunan çok önemli bir bilimciydi Wallerstein. Elinizdeki dergide herhangi bir yayın yapamadık ama önümüzdeki sayılarda Wallerstein’ın düşüncelerini ve katkılarını ele alan yayınlarımız olacak.
***
Bilim ve Gelecek’in İstanbul merkez bürosu ve Büyükçekmece Temsilciliği yeni sezonla birlikte bilimsel konferanslara ve kurslara başlıyor. Temsilciliğimiz Kerem Cankoçak’ın “Kuantum ve Gerçeklik” başlıklı konferansıyla başladı, her ay bir toplantıyla etkinliklerine devam edecek. Merkezde ise Mehmet Barış’ın üstlendiği bir felsefe atölyesi Ekim ayında başlıyor. Çeşitli sohbet toplantılarının yanı sıra iki kurs daha düşünüyoruz. Bunları da yakında ilan edeceğiz.
***
İki güzel haberle bitirelim yazımızı. Orkun Durmaz ve Oya Gözel arkadaşlarımızın bir bebekleri dünyaya geldi. Süreyya Deniz’e hoş geldin diyoruz. Arkadaşımız Ahmet Kerim Gültekin, İlda Alçay Sepetoğlu ile hayatını birleştirdi. Kerim-İlda çiftinin mutluluklarını paylaşıyoruz.
Dostlukla kalın…
