Brown Üniversitesi’nde çalışma yürüten bir ekip, insan dışındaki primetların duydukları sesleri nasıl işlediklerine odaklandı. Araştırmacılar, duyma sırasında primatların beyin sinyallerindeki değişimi inceledi.
Nature Communication Biology dergisinde yayınlanan çalışmayı yürüten biliminsanları, işitme kaybı olan insanlara yardımcı olabilecek beyin implantlarının üretimi için bu çalışmadan yararlanılabileceğini kaydetti.
Profesör Arto Nurmikko, “Araştırma sırasında yaptığımız, primatların işittiği kelimelerin beyindeki işitsel kortekste meydana getirdiği sinyalleri kaydetmekti. Daha sonra bu sinyaller yoluyla elde ettiğimiz verileri, kelimeleri yeniden yapılandırmak için kullandık. Çalışmadaki ana hedefimiz primat beyinlerinde sesin nasıl işlendiğini daha iyi anlamaktı” dedi.
Sesin işlenmesinde rol oynayan beyin sistemleri, insanlarda ve insan dışı primatlarda benzer özellikler taşır. Birincil işitsel korteks olarak adlandırılan bölge, sesin işlenmeye başladığı ilk yerdir. Burada ses, ses tonu ve ses yüksekliği gibi özelliklerine göre analiz edilir. Buradaki analiz işleminin tamamlanmasının ardından ses dalgaları ikincil işitsel kortekse iletilir. Seslerin birimlere ayrılarak sınıflandırıldığı bölge burasıdır. Bu ayrım sırasında bir kelimeyi diğerinden ayırt etmemizi sağlayan en basit özellikler değerlendirilir. Buradaki ayrıştırmanın ardından elde edilen veriler, konuşmanın anlaşılmasını sağlayan işlemin gerçekleşmesi için beynin ilgili kısımlarına iletilir.
Diğer primatlarda kelimelerin anlaşılması için işlem yapılan beyin bölgesi insanlardaki kadar aktif olarak çalışmaz. Ancak birincil ve ikincil işitsel korteks insanlardakine benzer bir çalışma yapısına sahiptir. Onlar bu kelimelerin ne anlama geldiğini bilmeseler bile, primatların duydukları kelimelerin birincil ve ikincil kortekste nasıl işlendiğini anlamak, işitme kaybı görülen insanlar için yeni modellerin tasarlanması açısından ön açıcı olabilir.
Araştırmacılar, elde ettikleri verilerin işlenmesi için özel olarak geliştirilmiş bilgisayar yazılımları kullandı. Bu yazılım ile elde edilen sinirsel veriler yeniden konuşmaya çevrildi. Böylelikle primatlara söylenen esas kelimeyle duydukları kelime arasındaki fark anlaşılabildi. Ardından ekip, esas kelime ile duyulan kelime arasında karşılaştırma yaparak primatların kelimeleri ne ölçüde doğru algılayabildiğini analiz etti.
Araştırmacılar, bu çalışmanın insanlarda işitme bozukluklarının düzeltilmesi için geliştirilecek implantlar için ön açıcı olabileceğini kaydediyor.
Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/12/191213115412.htm
Duyma olayına ilişkin kapsamlı bilgiler içeren yazımızı okumak için: DUYU ORGANLARIMIZIN İŞLEYİŞİ (II): KULAK VE DUYMA OLAYI
