Etraflarında dönebilecekleri bir yıldızları yok, onun yerine kendi başlarına dolanıp duruyorlar. Kütleleri ve yapıları Venüs veya Mars ile benzer Daha önce pek azı keşfedilmişti ve evrende nadi bulunan nesneler oldukları düşünülüyordu. Ta ki Avrupa Güney Gözlemevi(ESO) teleskoplarından elde edilen verileri kullanan bir grup gökbilimcinin yaptığı araştırmalara kadar. Son yapılan veri analizi sonuçlarıyla bu kozmik göçebelerden 70 tane daha keşfedildi. “Tek bir çalışmada bu kadar çok keşif yapmayı beklemiyorduk, kaç tane daha bulacağımızı da bilmşiyoruz” diyen Bordeaux Üniversitesi Astrofizik Laboratuvarından araştırmacı ve 22 Aralık’ta Nature Astronomy dergisinden çıkan yayının başyazarı Nuria Miret-Roig. Gezegenler ışık yaymazlar, gezegenleri gözlemlemenin yegane yöntemi etraflarında döndükleri yıldızın ışığının gezegende yansımasına bakmak veya gezegenin yıldızla bir tutulma yaşamasını sağlamaktır.
Başıboş gezegen keşfini ve gözlemini en çok zorlaştıran durum, bu gezegenlerin etrafında ışık yayan herhangi bir cismin yoksunluğu fakat çalışmayı yürüten ekip bu sorunu oldukça zekice bir yöntemle atlatmayı başarmış. Bu yeni keşfedilen gezegenler gençler ve bu sebeple merkezdeki çekirdekleri halen sıcak. Bu da gezegenin kendisinin etrafa çok çok az miktarlarda ısı yayabilmesini sağlıyor. Avrupa Güney Gözlemevi’ne ait Dünya’daki en hassas telesoplardan aldıkları verilerle, yıldızlararası uzayda çok çok loş ışık noktacıklarının çok çok ufak yer değiştirmeleri ve titreşmelerine bakan araştırmacılar, bu verileri halihazırda varlığı bilinen cisimlerle kıyasladılar. Bu kadar yüksek miktarda gezegeni keşfetmek için 20 yıllık arşiv verilerine de aynı yöntemi kullanarak bakan ekip, ellerindeki gözlemlerin analizleri sonucunda toplamda 70 yeni başıboş kaya ve genç gezegen keşfettiler.
ESO’ya ait Şili’de bulunan Çok Büyük Teleskop(VLT) ile Gökbilim için Görünür ve Kızılötesi Tarama Teleskobu (VISTA) gözlemlerini kullanan ekip, olabilecek en geniş açılı genel gökyüzü tarama ve haritalama görsellerinin 20 yıllık zaman içindeki değişimlerine baktılar. Bu yer merkezli gözlemevlerinden aldıkları veriye ek olarak, Avrupa Uzay Ajansı’na(ESA) ait Gaia teleskobundan da yüzlerce saatlik güncel gözlemler alıp başıboş gezegen adayı olarak gördükleri cisimlerin güncel konumlarına baktılar. “Sadece bizim gökadamızda birkaç milyar tane yıldızsız başıboş gezegen bulunuyor olabilir” diyen Bordeaux Üniversitesi Astrofizik Laboratuvarı’ndan çalışmaya katılan araştırmacı Hervé Bouy, yaptıkları keşfin ve geliştirdikleri yöntemin bir başlangıç teşkil edeceğini vurguluyor.
Keşfedilen başıboş gezegen sayısı arttıkça, biliminsanlarının bu nesnelerin gizemli geçmişine ayna tutma olasılığı da artıyor. Başıboş gezegenlerin nasıl oluştuğuna dair çeşitli görüşler var. Bu görüşler arasında biliminsanları en çok iki görüş arasında kutuplaşmış durumda. Kimi biliminsanları başıboş gezegenleri, yıldızların ölümünün ardından uzay boşluğuna yayılan gaz bulutlarının oluşturduğunu düşünüyorlarken kimileriyse bu gezegenlerin eskiden bir yıldız sisteminde bulundukları ama sonra yörüngelerinin bir şekilde bozulması sebebiyle sapan etkisiyle yıldızlararası boşluğa kaçtığını düşünüyorlar. Gelecekte daha hassas teleskoplar üretildikçe ve bu alandaki araştırmalara arttıkça yeni keşfedilecek başıboş gezegenler, nihai yanıtlar vermemizi sağlayabilir.
KAYNAK: Science Daily
