Kovid-19 pandemisinin, artan kamu denetimiyle karşı karşıya kalan bilimsel araştırmaları nasıl etkilediğine dair yeni bir rapora göre, Çinli biliminsanları kamuoyuyla iletişim kurmayı ve yaptıkları işleri açıklamayı zor bulduklarını söylüyorlar.
Dünyanın en büyük bilimsel literatür yayıncısı Elsevier ve Economist Impact tarafından yayımlanan raporda, “Pandemi, halkın araştırmalara güvenmesinin hayati öneminin altını çizdi” deniyor. “Pandemiden hızla ortaya çıkan bir ders, halkın araştırmalara olan ilgisini, araştırmaların nasıl yürütüldüğüne dair büyük bir kamusal kavrayışa dönüştürmenin ille de gerekmediğidir.”
Küresel çaptaki ankete yanıt veren 3150 araştırmacının yaklaşık üçte ikisi, pandeminin araştırmalar üzerinde kamuoyunun dikkatini ve baskısını arttırdığını söyledi; ancak yalnızca yüzde 40’ı Kovid-19’un uzun vadede halkın kavrayışını geliştireceğini belirtti.
Çinli araştırmacıların yüzde 55’inden fazlası ise, halkın bilimsel süreçlere ve araştırmalara geçtiğimiz üç yıl içinde daha fazla ilgi gösterdiğini kabul ediyorlar. Yanıt veren Çinlilerin yaklaşık yarısı, artan farkındalığın sosyal fayda sağlayabileceğini, politika oluşturmaya etki edebileceğini ve araştırma kalitesini artırabileceğini söylüyorlar. Aynı zamanda halkın araştırmayı ve nasıl yürütüldüğünü yeterince anlamamasından da kaygılılar.
40 Çinli biliminsanıyla yapılan bir yuvarlak masa tartışmasına dayanan rapor, aynı zamanda bu biliminsanlarınnı karşılaştığı zaman baskısına da vurgu yapıyor. “Çin’in araştırma ortamının, daha yüksek beklentilere yol açan, ‘hızlı ve doğru’ bilgi için artan kamu talebiyle ‘aşırı rekabet’i de içeren bir karakteri olduğunu ve bunun da araştırmacılar için yeni zorluklar anlamına geldiğini” söylüyorlar. “Yüksek iş baskısı nedeniyle araştırmacılar, özellikle de genç araştırmacılar, bilimi popülerleştirmeye çalışmakla ilgili zaman ve motivasyan bulamıyorlar. Bu nedenle, bu tür çalışmaları da değerlendirme göstergelerine dahil etmek uğraşılarını artıracaktır.”
Geçtiğimiz Eylül ayında Pekin’de düzenlenen yuvarlak masa toplantısına göre, kıdemli araştırmacılar daha güvenilir göründükleri için, sorunu çözmekte ve halkla bilim iletişimi kurmakta daha ilgili olmalılar. Bunun, “yenilikçi ve orijinal araştırma sonuçları sunmanın baskısını daha yoğun yaşayan genç araştırmacılara” yardım edebileceğini söylüyorlar. Aynı zamanda, biliminsanlarının itimat ve güven kazanmak için açık bilim pratiklerinin motive edilmesi ve araştırma veri ve sonuçlarını paylaşmak için ödüllendirilmeleri ve cesaretlendirilmeleri gerektiğini belirtiyorlar.
Yuvarlak masa toplantısının özetine göre, “halkın da bilimsel araştırmalara erişmeye ve bunlardan yararlanmaya hakkı var, aynı zamanda araştırmanın belirsizliğini ve sınırlılıklarını da bilmeleri gerekiyor.”
Pandeminin ilk üç ayında, Çin’den uluslararası dergilere gönderilen araştırma sayısı, önbaskı hizmetleri de hesaba katıldığında, Kovid-19 ile ilgili makalelerin yaklaşık yarısını oluşturuyordu; rapora göre bu da iş yükünü yansıtıyor. Bu sayı, Temmuz – Ekim aylarında yaklaşık yüzde 16’ya düşerek, Çin’i ABD ve Avrupa’nın arkasından üçüncü sıraya itti.
Çin S&T Politika Araştırmaları ve Bilimler Bilimi Birliği Başkanı Mu Rongping, hükümetin, bilimi net bir biçimde açıklayabilen ve yeni gelişmelere artan farkındalığı doğru yönlendirmek için halkla iç içe olan araştırmacıları teşvik etmesi gerektiğini söylüyor.
Yuvarlak masa toplantısının moderatörlüğünü yapan Mu, çevrimiçi bir basın toplantısında, “Yeni teknolojilerden yararlanan insan, bilimsel ilerlemelerden büyük beklentilere sahipken, örneğin bir selden mustarip olan insanlar da, bilimin buna bir çözüm getireceğini umarlar” diyor. “Bilimin ve teknolojinin kavranış düzeyini yükseltmek ve herkes tarafından anlaşılabilir hale getirmek için yalın bir dil kullanmak gerekiyor” diye ekliyor.
Mu üniversiteler ve araştırma kurumlarının, halkı daha iyi bilgilendirmek için, halkla ilişkiler ofislerinde bir bilim memuru rolü yaratabileceklerini belirtiyor. “Halihazırda araştırılmakta olan konular biliminsanları tarafından tartışılırken; olgunlaşmış projeler ve büyük atılımlar hükümet tarafından açıklanabilir” diye ekliyor.
Yazan: Holly Chik
Çeviren: Nalân Mahsereci Çınar
