Kovid-19 sonrası sendromu olarak da bilinen uzamış Kovid, Kovid-19’un etkilerinin ilk enfeksiyona yakalandıktan sonra 12 haftadan fazla sürdüğü yeni bir durumdur. Çalışmalar bu durumun, daha önce Kovid-19 nedeniyle hastaneye kaldırılan hastaların %50-70’ini etkilediğini göstermiştir. Ancak bilgilerimiz halen kısıtlıdır. Hastanede yatan Kovid-19 hastalarında entübasyon ve mekanik ventilasyon veya ölüm gibi daha kötü sonuçlar için bir risk faktörü, düşük D vitamini seviyeleridir. Ancak uzamış Kovid’deki rolü yeterince araştırılmamıştır.
Abiogen Pharma SpA tarafından desteklenen bu çalışma için Milano’daki Vita-Salute San Raffaele Üniversitesi ve IRCCS San Raffaele Hastanesi’nden araştırmacılar, uzamış Kovid’i olan ve olmayan 51-70 yaşları arasındaki 100 hastayı incelediler. Kovid-19 için hastaneye ilk başvurduklarında ve taburcu olduktan altı ay sonra D vitamini düzeylerini ölçtüler ve uzamış Kovid-19’u olan hastalarda olmayanlara kıyasla daha düşük D vitamini seviyeleri buldular. Bu sonuç, altı aylık takipte kafa karışıklığı, unutkanlık ve zayıf konsantrasyon gibi “beyin sisi” semptomları yaşayan hastalarda daha da belirgindi.
Araştırmacılar çalışmalarına, herhangi bir kemik sorunu olmayan ve yoğun bakım ünitelerine (YBÜ) girmeden yalnızca Kovid-19 için hastaneye giden hastaları da dahil etti. Uzamış Kovid’i olan ve olmayan iki grubu yaş, cinsiyet, önceden var olan kronik hastalıklar ile Kovid-19 şiddeti açısından eşleştirdiler. Araştırmanın başı olan Profesör Andrea Giustina, “Uzamış Kovid’de D vitamininin rolüne ilişkin önceki çalışmalar, esas olarak birçok kafa karıştırıcı faktör nedeniyle kesin değildi” dedi. “Çalışmamızın son derece kontrollü doğası, uzun süreli Kovid’de D vitamini eksikliğinin rolünü daha iyi anlamamıza ve D vitamini eksikliği ile uzun süreli Kovid arasında muhtemelen bir bağlantı olduğunu belirlememize yardımcı oluyor.”
Profesör Giustina, bu bağlantıyı doğrulamak için daha büyük çalışmalara ihtiyaç olduğunu kabul etse de, kendisi ve ekibi şimdi D vitamini takviyelerinin uzamış Kovid riskini azaltıp azaltamayacağını bulmaya odaklanmış durumda. “Çalışmamız, düşük D vitamini düzeyine sahip Kovid-19 hastalarının uzun süreli Kovid geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor, ancak D vitamini takviyelerinin semptomları iyileştirip iyileştiremeyeceği veya bu riski tamamen azaltabileceği henüz bilinmiyor” diye de ekliyor.
Düşük D Vitamini seviyeleri ile uzamış Kovid bağlantılı mı?
İstanbul'da düzenlenen 25. Avrupa Endokrinoloji Kongresi'nde sunulan araştırmaya göre, düşük D vitamini seviyeleri ile uzamış Kovid riskinin arttığı tespit edildi. Bulgular, bireylerin Kovid-19 sonrası D vitamini düzeylerini kontrol ettirmeleri gerektiğini düşündürmektedir.