Bu ay Cumhuriyetin ilan edilişinin 100. yıldönümü. Coşkuyla, gururla ve geleceğe umutlu bakarak kutlamak isterdik. Fakat ne yazık ki bu tür duygulardan oldukça uzağız. Elbette umudumuzu hiçbir zaman kaybetmeyiz, ama durumun vahametini de görmezden gelemeyiz. 100 yıl önce hangi büyük sorunları aşarak cumhuriyete ulaşmışsak, bugün de, elbette çok farklı koşullarda ama benzer yakıcılıkta sorunlarla karşı karşıyadır toplumumuz. Ortada neredeyse yıkılmış bir cumhuriyet vardır artık. Bu yıkıcı süreç yeni de değil. Çok önce başladı, 12 Eylül faşist darbesi ile hız kazandı, Siyasal İslamcı AKP iktidarının yaptığı son noktayı koymak oldu. Ve bugün ortada bütün haşmetiyle bir enkaz durmaktadır. Eskiye dönüş yaklaşımıyla tamir edilmesi olanaksız bir enkaz… Yeniden bir vatan kurmak, yeniden bir ulus ve halk yaratmak sorunsalı ile karşı karşıyayız. Bu coğrafyanın insanları olarak yeni bir bağıt yapmak, yeni bir “toplum sözleşmesi” yaratmak zorundayız. 200 yıllık modernite sürecimizdeki kazanımlarımıza sahip çıkarak, miras alarak yeni bir atılım yapma, yeni bir cumhuriyet kurma ihtiyacı yakıcıdır.
Elinizdeki sayıda, cumhuriyetin, toplumu bir arada tutan en temel ilkesi olan laikliği bir kez daha ele alan ve laiklik ile bilim bağlantısına vurgu yapan bir dosya hazırlamaya çalıştık. Ana fikrimiz laiklik olmadan bilimin de olamayacağı. Dinsel düşünce ile bilimsel düşünce ve yönteminin uzlaşamayacağı ve birbirini dışladığı. Başta siyaset olmak üzere bütün dünyevi sorunların bilimsel düşünce ve yönteminin ışığında ele alınması gerektiği. Zaten laikliğin bu denli törpülendiği günümüzde Türkiye biliminin, bilim kurumlarının ve eğitim sisteminin halini de görüyoruz. Bunlar dergimizin daha önce de çeşitli boyutlarıyla ele aldığı konular, ama bir kez daha anımsatmak istedik. Ender Helvacıoğlu’nun, Hasan Aydın’ın, İbrahim Kaya’nın ve Ahmet Doğan’ın makaleleri bu konuları işliyor.
***
Bilim ve Gelecek Kitaplığı 50 Soruda dizisinin dört kitabının yeni baskısının yapıldığını geçtiğimiz ay duyurmuştuk. “50 Soruda Evrim” çıktı; diğerlerinin (“50 Soruda Yapay Zekâ”, “50 Soruda Arkeoloji” ve “50 Soruda Antropoloji”) basımları ve dağıtımı Ekim başını buldu, aybaşında okurlarıyla buluşacaklar. Yayınevimiz bünyesinde Ekim başında çıkacak olan bir diğer kitabımız Hikmet Kıvılcımlı’nın çoğu ilk kez gün ışığına çıkarılan 11 çalışmasından oluşan “Dine ve Politikaya Dair Yazılar” adlı kitabı. Güney Çeğin ve Ömür Yazıcı Özdemir’in çevirdiği ve yayına hazırladığı, Ahmet Kale’nin yoğun katkı koyduğu bu kitabı, derginin gecikmesini de göze alarak, Kıvılcımlı’nın ölüm yıldönümüne yetiştirmeye çalıştık. Umarız ilgi görür ve ciddiyetle okunup tartışılır.
***
Dergimizin hazırlığını tamamlamaya çalıştığımız günlerde gazeteci-yazar Hıfzı Topuz’un ölüm haberini duyduk. Topuz 100 yaşındaydı, cumhuriyetle yaşıttı ve gazeteciyim diyen herkesin de öğretmeni sayılırdı. Çalışmalarıyla, kitaplarıyla, araştırmalarıyla yaşayacak. Hepimizin başı sağ olsun.
Dostlukla kalın…
