Çeviren: Ebru Oktay
Henüz geleceği göremeyebiliriz, ancak bilim insanları artık hangi organlarımızın bizi ilk olarak yarı yolda bırakabileceğini tahmin edebiliyor. Yeni bir araştırmada keşfedilen bulgu, kaderinize hastalıklı bir pencere açmak yerine yaşlanan organlarımızın hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce mercek altına alınabilmesini sağlayacak.
Nature’da yayınlanan çalışma, 50 yaş üstü her beş sağlıklı yetişkinden birinde çok hızlı yaşlanan en az bir organ bulunduğunu ortaya koyuyor. Bu, önündeki 15 yıl boyunca bu organın hastalığa yakalanma riskinin yüksek olduğu anlamına gelmektedir.
Yaşlanma vücudumuzda nasıl farklı hızlarda ortaya çıkıyor?
Hepimizin iki yaşı vardır: Her yıl doğum günümüzde kutladığımız ve her yıl birer birer artan ‘kronolojik’ yaşımız. Diğeriyse ‘Biyolojik yaş’ olarak adlandırılan ne kadar sağlıklı olduğunuza bağlı olarak değişen esneklikteki yaşımız. Bilim insanları vücudumuzdaki biyolojik belirtilerin karmaşık kombinasyonlarını inceleyerek artık bunu rahatlıkla ortaya koyabiliyorlar.
5.678 kişiyi kapsayan bir çalışmada Stanford Medicine’deki araştırmacılar, katılımcı kişi organlarının biyolojik yaşlarını, kan proteinlerini inceleyerek ortaya koydular. Bir kişinin organ yaşı aynı yaştaki diğer insanlardan daha yüksek olduğunda ortaya çıkan şey, kişinin o organa dair hastalık riskinin daha yüksek olduğuydu. Sona doğru giderken her organ farklı oranlarda tükeniş gösterir. Kandaki bazı proteinler belirli organlara bağlıdır ve alışılmadık derecede yüksek veya düşük seviyelerde
Görünen oranlar genellikle hızlanmış yaşlanmaya ve o organın hastalıklarına karşı savunmasızlığa eşlik eder.
Stanford bilim insanları araştırmalarına 20 ila 90 yaşları arasındaki 1.400 sağlıklı insanın kanını analiz ederek başladılar. Daha sonra bu insanların protein kombinasyonlarını, yaş tahmini üzerine eğittikleri bir makine öğrenimi algoritmasına dönüştürdüler.
Bilim insanları, doğruluğunu kesinleştirmek için algoritmayı 4.000 kişi de daha test ettiler. Ekip özellikle 11 önemli kilit organa odaklandı: kalp, beyin, yağ, akciğer, bağışıklık sistemi, karaciğer, kas, pankreas, damar sistemi ve bağırsak. Bu organların her biri için kronolojik ve biyolojik yaş arasındaki ‘yaş farkını’ hesapladılar. Böylece, yaşlandığı belirlenen organların kendi yaş gruplarına ait normallerle karşılaştırılması mümkün oldu.
Altmış kişiden sadece birinin hızla yaşlanan iki organı olduğunu ortaya çıkmıştı. Bu kişinin hızla yaşlanan organı olmayan birine göre ölüm hızı %6,5 gibi bir oranda artmaktaydı. Ayrıca “daha “yaşlı” beyinleri olan kişilerin beş yıl içinde bilişsel gerileme belirtileri gösterme olasılıkları, “genç” beyinleri olanlara göre 1,8 kat fazlaydı.
Stanford’da nöroloji profesörü Dr. Tony Wyss-Coray, “Bu sonuçları 50.000 veya 100.000 kişide yeniden üretebilirsek bu, görünüşte sağlıklı olan insanlarda organları ayrı ayrı inceleyerek erken zarar görebilecek organları vakitlice belirleyip insanları hastalanmadan önce tedavi edebiliriz” diyor.
Kaynak: https://www.sciencefocus.com/news/ageing-organs-failure-prediction
