Deniztavşanları (sea slug) dünya üzerindeki her okyanusta yaşayabilen yumuşakçalardandır. Bazı türleri deniz diplerinde su yosunlarına yapışık olarak yaşarlar ve yosunların ipliksi yapısını emerek beslenirler. Kendileri için gerekli olan, su yosununun içinden fotosentez yapmak için kullanılan kloroplast adı verilen organellerdir. Deniztavşanı hazıra konmayı tercih eder ve yapısına kattığı kloroplastları parçalamak yerine, kendi vücudunda fotosentezin devam etmesini ister. Bu bir hayvanın fotosentezin nimetlerinden yararlanabilmesi için çok kolay yöntemlerden biri olmalı. Güney Florida Üniversitesi’nden Sidney K. Pierce ve ekibi, Elysia chlorotica adıyla bilinen bir deniztavşanı türünün artık bir adım daha ileri giderek, sadece kloroplastları hazır olarak vücuduna almakla yetinmediğini, fotosentez için gerekli klorofil pigmentini de kendi vücudunda üretebildiğini gösterdiler.
Çalma uzmanı deniztavşanının şimdiye kadar fotosentez yapan organelleri ve ilgili genleri suyosunlarından aldığı biliniyordu ancak klorofil yapabildiği yeni bir bilgi. Öyle görünüyor ki, deniztavşanı fotosentez için gerekli yapıtaşlarını öyle çok aldı ki artık kendi vücudunda bitkilere özgü bir kimyasal reaksiyonu gerçekleştirebilir oldu.
Yaprak benzeri bir yapıda olan Elysia chlorotica, bir bitki gibi klorofil ürettiği gösterilen ilk hayvan oldu.
Pierce, deniztavşanının üretebildiği klorofilin bitkilerde en çok görünen ve yeşil ışığı yansıtan yeşil pigmentler olduğunu söylüyor. Pierce ve ekibi deniztavşanlarına radyoaktif karbon ile işaretlenmiş amino asitler verdiklerinde ve deniztavşanını güneş ışığında bıraktıklarında radyoaktif karbon içeren klorofil a ile karşılaştılar. Aynı sonuç deniztavşanı karanlıkta bırakıldığında meydana gelmiyordu. Bunun anlamı şu: deniztavşanı fotosentez yapabilmek için sadece su yosunlarından çaldığı organel ve genlere bağlı kalmak yerine, klorofil a adı verilen pigmenti de üretebiliyor.
Mercan gibi bazı canlılar üzerlerinde fotosentez yapan bazı organizmaları barındırarak fotosentezden faydalanabiliyorlar. Bu bilinen bir durum. Benzer şekilde bazı deniztavşanları da su yosunlarından kloroplastları emiyorlar, ancak E. chlorotica’nın farkı yapısına kattığı organeli yaşamı boyunca (yaklaşık 1 yıl boyunca) çalışır halde tutması. Gerekli olan devamlı klorofil kaynağını da kendi vücudunda üretmeyi başarmış oluyor. Bu aşamada da su yosunlarından kendi yapısına geçirdiği genleri kullanmış olmalı. Yeni doğmuş ve henüz daha suyosunu ile karşılaşmamıs deniztavşanlarında bile bu genlere rastlanıyor.
Los Angeles Occidental College’den kabuklu hayvan biyoloğu Gary Martin durumu “tuhaf” olarak tanımlıyor ve devam ediyor: “Evrimdeki aşamalar tahmin edebileceğimden çok daha yaratıcı olabiliyor.”
(Kaynak:http://www.sciencenews.org/view/generic/id/53496/titl
e/Sea_slug_steals_genes_for_greens%2C_makes_chlorophyll_like_a_plant adresinden 20.01.2010 tarihinde derlenmiştir.)
