2) Yeni̇ kraterler yeni̇ heyecanlar…
13.000 yıl önceki büyük göktaşı çarpmasının izleri…
13.000 yıl öncesindeyiz. Atlas Okyanusu’nun kuzeyinde, Kuzey Kutbu’ndaki buz örtüsüyle kaplı Grönland’da… Son buzul çağı bitmeye yüz tutmuş, mamutlar ve dönemin devasa cüsseli yaratıkları azalmaya başlamış, insanlar Kuzey Amerika boyunca ilerliyor… Günün birinde birden 1,5 km çapında demirden bir ateş topu, bir göktaşı, ok gibi atmosfere girip bugün Hiawatha Buzulu olarak bilinen noktaya düşüyor. Düşme anında boşalan enerji 700 tane 1 megatonluk enerjiye sahip nükleer bombayla eşdeğer. Korkunç bir gökgürültüsü, kasırga şiddetinde rüzgârlar, Kuzey Amerika ve Avrupa semalarına yağan kaya parçaları, seragazı etkisi yaratan buharla eriyen buzullar ve buradan boşalan devasa miktarda suyun Atlas Okyanusu’na akmasıyla Kuzey Yarıküre ikliminin baş aşağı olması… Bu tam da on yıl kadar önce bir grup biliminsanı tarafından ileri sürülen Genç Dryas senaryosuna benziyor; 12.800 yıl önce yaşandığı ve 1000 yıl kadar sürdüğü düşünülen, Kuzey Amerika ve Avrupa’yı etkileyen ani sıcaklık düşüşü ve kuraklık olayı. O zaman araştırmacılar bir veya birkaç göktaşının buna sebep olabileceğini ileri sürmüş ancak bu senaryoya karşılık gelen bir krater bulunamamıştı. Ta ki Danimarka Doğa Tarihi Müzesi’nden jeolog Kurt Kjær, az önce sözünü ettiğimiz Hiawatha Buzulu’nun altında onu bulana kadar!
Grönland’daki buz tabakasının yeni bir haritasını çıkarmak üzere 2015’te başlatılan bir projenin keşif uçuşlarından birinde Kjær, tam da Hiawatha’nın altında, buz kalınlığı ve yüzey akımlarında alışılmadık varyasyonlar fark etmiş. Araştırmanın derinleştirilmesi aşamasında NASA ve Almanya’dan Alfred Wegener Kutup ve Deniz Araştırmaları Enstitüsü ile yapılan işbirliği Kjær’in 2016 yazında gördüğü şeyin bir kratere ait çukur olduğunu kesinleştirmiş. 2018’in Kasım ayında, Science Advances’ta 21 yazarın imzasıyla yayımlanan araştırma sonuçları Hiawatha krateri ve Genç Dryas arasında kesin bir ilişki kurmuyor, fakat arada bir bağlantının söz konusu olabileceğini de reddetmiyor. Cevabı buzulun tabanına inmeyi göze alacak yeni kâşifler verecek!
3) Deri̇n deni̇z romantizmi:
Cinsel parazitizme nadir bir tanıklık…
