Biliminsanları tarafından laboratuvarda geliştirilen “karaciğer çipi”, çeşitli ilaçların yan etkilerinin hayvan deneyleri yoluyla belirlenenden daha büyük bir kesinlikle ortaya konulmasını sağlayacak.
Science Translational Medicine portalında, 6 Kasım günü yayımlanan rapora göre biliminsanları bir “karaciğer çipi” üretti. Bir zar üzerine yerleştirilen karaciğer hücreleri, çeşitli destekleyicilerle birlikte safra kanallarını andıran yapılar kurdular. Birbirlerine benzer yapıda olan sıçan ve köpek karaciğerleri ile yapılan ilk deneylerde bu karaciğerlerin ilaçlara verdikleri tepkiler analiz edilerek, insan karaciğeri ile yapılan deneylerde ilaçlara olan tepki ile karşılaştırma yapılması sağlanmıştır. Sıçanlar, köpekler ve diğer pek çok canlı, insanlara verilmeden önce ilaçlar üzerinde yapılan yan etki çalışmalarında sıklıkla kullanılır. Ancak konuya ilişkin başka bir çalışma, hayvanlar kullanılarak yapılan testlerin doğruluk oranının yüzde 71 olduğunu ortaya koymuştu.
Karaciğer çipi, deneylerde hayvanların yerine kullanılarak bu deneyler yoluyla fark edilemeyecek yan etkilerin ortaya koyulması için tasarlandı. Örneğin, yüksek tansiyon ilacı olarak kullanılan bir ilaç sıçanların karaciğerlerinde herhangi bir zarara neden olmaz ama insan karaciğerinde safra tuzlarının birikmesine neden olur. Ayrıca sıçanlar ve köpekler için zararlı olan bazı ilaçlar, insanlara zarar vermeyebilir. İnsan karaciğerinden üretilen bu çip kullanılarak yapılan deneylerle, daha güvenilir sonuçlara ulaşılacağı düşünülmekte.
Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/human-liver-chip-may-catch-drug-reactions-that-animal-testing-cant
