Duke-NUS Tıp Fakültesi’nden biliminsanlarının yeni araştırması, insan adenovirüs tip 4 (HAdV-E4) enfeksiyonlarının dünya genelinde arttığını ortaya koydu. Daha önceki 144 çalışmayı gözden geçiren araştırmacılar, 1960 ile 2020 yılları arasında Orta Amerika ve Karayipler hariç dünyanın tüm coğrafi bölgelerinden 24.500’den fazla insan adenovirüs tip 4 enfeksiyonunun rapor edildiği ve enfeksiyonların genel popülasyondaki oranının yüzde 11,5 olduğunu gösterdi. Biliminsanları, 1970’lerdeki ilk artışlardan bu yana genel popülasyondaki enfeksiyon oranlarının tahmin edilenden çok daha hızlı arttığını vurgulayarak HAdV-E4 aşısı geliştirmesi için sürekli yatırım yapılması çağrısında bulunuyorlar.
Adenovirüsler, çift sarmallı DNA genomu taşıyan, zarfsız virüslerdendir. İnsan ve diğer hayvanlar için ortak patojen olarak nitelendirilen Adenovirüslerin insanlarda etkilediği ana bölge solunum sistemidir.
1953 yılında keşfedilen insan adenovirüs tip 4 (HAdV-E4), insanlar arasında yaygın olarak görülen 100’den fazla adenovirüs türü arasında yer almaktadır. Bu tür virüsler en çok solunum yolunda ve gözde enfeksiyonlara neden olurlar. Keşfedildikleri dönemde bu virüs kaynaklı enfeksiyonlara en çok ABD askerlerinde rastlanıyordu. Genel popülasyon açısından bakıldığında enfeksiyon oldukça nadirdi. Bugün insan adenovirüs tip 4 genel popülasyon arasında giderek daha fazla rapor edilmektedir ve bu nedenle “yeniden ortaya çıkan” bir patojen olarak kabul edilir. HAdV-E4 ile ilişkili ölümler nadirdir ve şimdiye kadar ABD, Çin ve Singapur’dan bildirilmiştir.
Clinical Infectious Diseases portalında yayınlanan çalışma, genel popülasyondaki HAdV-E4 enfeksiyonlarının 1970’lerde 92 vaka ile belgelendiğini ortaya koymaktadır. Vaka sayısı 1980’lerde 444’e sıçradı ve her 10 yılda bir artmaya başladı. 2010’larda ise yaklaşık 800 vaka bildirildi. Söz konusu artış, virüs genomunda tespit edilen, virüsün insan popülasyonlarına daha iyi uyum sağlamasına ve genel popülasyon içindeki sıklığının artmasına olanak veren bir evrimsel değişiklikle aynı çizgide ilerlemektedir.
Adenovirüslerin insan popülasyonları arasında tahmin edilenden daha yüksek oranda görüldüğünü, özellikle hastanelerde ve askeri ortamlarda salgınlara neden olduğunu belirten biliminsanları, hazırladıkları derleme ile genetik ve evrimin bu türleri nasıl etkilediği konusunda yeni bilgileri de paylaşıyorlar. Böylelikle gelecekteki potansiyel bir adenovirüs salgınına karşı şimdiden harekete geçilerek halk sağlığını koruma odaklı önlemler alınabilir.
Kaynak: https://medicalxpress.com/news/2021-03-adenovirus-infections-common-thought-large-scale.html
