Prof. Dr. Kerem Cankoçak

Geçtiğimiz ay içinde Cenevre’deki Avrupa Parçacık Fiziği Laboratuarı CERN’de iki önemli gelişme yaşandı. Daha önce yapılan deneylerin çok daha büyük boyutlusu olan bu gelişmelerden ilki karşı-hidrojen atomlarının ALPHA deneyinde manyetik alanlarla hapsedilip görece uzun sürelerde yaşatılabilmesi, diğeri ise kuark-gluon plazmasının LHC’de daha öncekilerden çok daha yüksek enerjilerde yaratılmasıdır. Karşı- hidrojen atomu Madde atomlardan meydana gelmiştir. […]

Büyük Patlama kuramı büyük olasılıkla başka evrenlerin varlığını da zorunlu kılmaktadır. 1957’den bu yana sık sık karşımıza çıkan Çoklu Evrenler kavramı, Büyük Patlama’nın yanı sıra, diğer fizik problemlerine de bir çözüm sağlamaya adaydır. Henüz elimizde bunlarla ilgili kanıtlar yok. Ama Çoklu Evrenler (popüler deyişle Paralel Evrenler) varsa, bu, çözüm bekleyen birçok soruya yanıt verecek.  Her […]

Güneş Sistemi’nden donan göllere, korona krizinden iklim krizine kadar bütün bu karşılaştığımız doğal ya da toplumsal olgular ancak karmaşık sistemler analizleriyle anlaşılabilirler. Bunların tek...

Bilim bütünsel çözümler öne sürmez. Parça parça gerçekliği oluşturur. Bu anlamda toplumların maddi tarihinin mekanizmalarını incelerken Marx’ın da yaptığı buydu. Tarih boyunca her düşünürde olduğu gibi Marx’ta da doğrular ve yanlışlar, eksiklikler vardır. Aksini düşünmek gerçekçi olmaz. Önemli olan Marx’ın 21. yüzyılda bize ne katabileceği üzerine yoğunlaşmaktır. Marx’ı bir dogma haline getirmek, izm’leştirmek her şeyden […]

Maddenin yasaları canlılığı açıklayabilir mi? Bilgi maddi midir? İnsan zihni ve duyguları maddeyle açıklanabilir mi? Ahlakın maddi temelleri nedir? Toplum yasaları ile maddenin yasaları arasında bir bağ var mı? Ruh maddeyle açıklanabilir mi? Her şeyin ilk nedeni (arche) nedir? Evren rastlantısal mı, ereksel mi? Doğa yasalarının hüküm sürdüğü evrende özgür irademiz olabilir mi? Bilimsel gelişmeler […]

Maddeyi oluşturan atomlar, atom çekirdeği ve etrafındaki elektronlardan oluşur. Çekirdekte ise proton ve nötronlar vardır. En basit atom olan hidrojen atomuna bakarsak, merkezde artı...

Einstein 1905 yılında yazdığı makaleyle özel göreliliği fiziğe kazandırmıştı. Bu kuramın en ünlü sonuçlarından biri kütle ile enerjinin eşdeğerliğiydi: E = mc2. Einstein’a kadar...

Madde, materyalizm, maddecilik vb. kavramları günlük hayatta pek fazla düşünmeden kullanırız. Oysa bu sözcüklerin kullanıldıkları bağlamlara göre değişen çok farklı anlamları vardır. Tanımlamaya kalktığımızda zorlanırız. Işınım (radyasyon) madde midir örneğin; ya da biz gözlemediğimizde aynı anda her yerde olduğunu varsaydığımız elektronlar? Değilse o zaman materyalist dünya anlayışı geçersiz mi kalır? Elektronların maddi varlıkları var mıdır? […]

“Küresel ısınma” çok tartışmalı bir konu ama inanıyorum ki, zaman içinde tartışmalar politikadan soyutlanıp daha bilimsel bir temele oturacak ve hangi tarafın haklı olduğunu göreceğiz. İnsanlık tarihinde her zaman akıl ve bilim kazanmıştır. Hemen her gün basında, televizyonlarda, sosyal medyada “insan faaliyetleri sonucu dünyamızın ısındığına” ve yakın zamanda büyük iklim felaketleriyle karşılaşacağımıza, hatta belki de […]

Hawking’in karadeliklerin ışıma yaptığını bulması, Einstein’ın kütleçekim kuramı ile kuantum kuramının, dolayısıyla Newton’ın kuvvet kavramının birleştirilmesi yönünde çok önemli bir adımdır. Popüler bilim yazarlığı da yapan Hawking, bilimsel konuların geniş kitlelerce anlaşılıp tartışılmasına çok değerli katkılar vermiştir. 21. yüzyılın en ünlü fizikçilerinden biri olan Stephen Hawking geçen hafta aramızdan ayrıldı. Her ne kadar hayatını tekerli […]