Georgia State Üniversitesi’ndeki yeni araştırmalara göre, insanlarda olduğu gibi şempanzelerde de genel zekâ kendi kendini kontrol etme ve doyumu erteleme becerileri ile ilişkili.
Araştırmanın bulguları 1960’lı yıllarda ilk kez Stanford Üniversitesi’nde gerçekleştirilen ünlü “Marsmallow deneyi”ne uzanıyor. Testte, çocuklara küçük, anlık ödül (önlerine konulan bir adet marshmallow) alma veya daha büyük bir ödül (iki adet marshmallow) kazanmak için bekleme seçeneği verilir. Geçtiğimiz günlerde yapılan araştırma, Marshmallow testi ve diğer doyumu erteleme testlerinde başarılı olan çocukların genel zekâ testlerinde de iyi bir performans sergileme eğilimi gösterdiklerini ortaya koymuştur.
Georgia State Üniversitesi araştırmacılarından Michael J. Beran ve William D. Hopkins, aynı ilişkinin şempanzelerde de bulunduğunu keşfetti. Current Biology dergisinde yayımlanan çalışmalarında, şempanzeler küçük ve anlık bir ödül almaktansa, daha iyi bir ödül almak için beklemeyi seçme sıklıklarını izleyen Hibrid Gecikme Görevi’ni gerçekleştirdiler. Görev, aynı zamanda, gecikme süresi boyunca daha küçük ödülü kabul etme ve taviz vermeleri için sürekli kışkırtıldıklarında şempanzelerin bununla ne kadar iyi baş ettiklerini ölçüyor. Şempanzeler daha sonra işaret hareketlerini takip edebilme gibi birtakım bireysel, sosyal ve bilişsel faktörleri ölçen ve bir genel zekâ testi olan Primat Bilişi Test Takımı’nı tamamladı.
Genel zekâ testinde en yüksek zekâ seviyelerinde seyreden bu şempanzeler doyumu erteleme testinde de en verimli olanlardı. Zekâ puanları şempanzelerin yalnızca daha iyi bir ödül için ne sıklıkla bekledikleriyle ilgili değil, bir şempanzenin beklemeyi tercih ettiğinde bunu ne kadar iyi yaptığıyla da ilgiliydi. Bu çalışma, şempanzelerde doyumu erteleme becerisi ve genel zekâ arasındaki ilişkiyi araştıran ilk çalışmaydı. Gelecek araştırmalar, ilişkinin diğer primatlarda ve hatta primat olmayan türlerde olup olmadığını açıklığa kavuşturabilir.
