Hazırlayan: Rana Fuçucuoğlu
Biliminsanları dünyanın başlıca genetik materyali olarak DNA’nın ortaya çıkmasından önce, erken yaşam formlarının genetik bilgileri kodlamak için RNA kullandığına inanıyor. Peki yaşam, RNA’dan önce ne çeşit moleküllere dayanıyordu?
Cevap AEG olabilir; zincirlere bağlandığında nükleik asitler için kuramsal bir iskelet oluşturan, ilk genetik molekül olduğu varsayılan küçük bir molekül. Sentetik AEG, ilaç endüstrisi tarafından, belirli genetik hastalıkları durduran ya da yavaşlatan bir gen susturucu adayı olarak çalışıldı. Teorinin tek sorunlu yanı, doğada AEG’nin şimdiye kadar bilinmiyor olması.
ABD ve İsveç’ten bir grup biliminsanı dünyadaki en ilkel organizmalar arasında olduğu düşünülen siyanobakterilerde AEG varlığını keşfettiklerini duyurdular. Siyanobakteriler zaman zaman sıcak yaz ayları süresince doğal göllerin ve baraj göllerinin yüzeyinde yosun veya kir tabakası olarak açığa çıkar. Ayrıca, Yellowstone kaplıcalarından Kuzey Kutbu tundralarına uzanan aşırı habitatlara karşı toleransları fevkaladedir.
PLOS ONE dergisinde çıkan makalenin ortak yazarı Dr. Paul Alan Cox, “Siyanobakterilerde AEG keşfetmemiz beklenmeyen bir şeydi.” diye açıklıyor. Amerikalı ekip üyeleri Jackson Hole’daki Etnotıp Enstitüsü’nde bulunuyor ve Ogden-Utah’taki Weber Devlet Üniversitesi’nde ek kadro olarak hizmet veriyor.
“Taslağımızı hazırlarken, Stockholm Üniversitesi Analitik Kimya Departmanı’ndaki meslektaşlarımızın benzer bir keşif yapmış olduklarını öğrendik ve onlardan makaleye katılmalarını talep ettik.” diyor Cox.
Biliminsanları siyanobakterilerde AEG üretiminin ne kadar yaygın olduğunu belirlemek için Fransa-Paris’te bulunan Pasteur Kültür Koleksiyonu’ndan el değmemiş siyanobakteriyel kültürleri analiz etti. Ayrıca Guam, Japonya, Katar ve Moğolistan’ın Gobi Çölü’nden (son örnek, tanınmış Wyoming natüralisti Derek Craighead tarafından olmak üzere) siyanobakteri örnekleri topladılar. Hepsinin AEG ürettiği saptandı.
Stockholm Üniversitesi Analitik Kimya Departmanı’ndan Profesör Leopold Ilag ve öğrencisi Liying Jiang aynı örnekleri analiz etti ve birebir aynı sonuca ulaştı: Siyanobakteriler AEG üretiyor. Analiz kesin olduğu halde, sonuçların dünyadaki erken yaşam formları çalışmaları açısından önemi belirsiz kalmaya devam ediyor. Siyanobakteriler tarafından AEG üretilmesi acaba dünyadaki ilk yaşamın bir yankısı mıdır?
Cox, “Öyle bir sonuca ulaşmak için henüz yeterli veriye sahip değiliz.” diye bildiriyor. “Ancak ilaç endüstrisi, gen susturmada kullanılmaya aday sentetik AEG polimerlerini araştırmakta; bu yüzden sanıyorum ki daha öğrenecek çok şeyimiz var”.
Kaynak: “Scientists Discover Possible Building Blocks of Ancient Genetic Systems in Earth’s Most Primitive Organisms”, http://www.sciencedaily.com/releases/2012/11/121110093550.htm.
