Yale Üniversitesi liderliğindeki bir ekip, şimdiye dek yapılmış en yüksek çözünürlüklü karanlık madde haritasını çıkardı. Harita, evrenin madde yığınını oluşturan, soğuk karanlık madde adı verilen parçacıklarının oluşumuna dair detaylar sunuyor.
Hubble Uzay Teleskobu kullanılarak elde edilen galaksi küme üçlüsünün görüntülerindeki lenslenme etkileri deşifre edilerek haritalandırma gerçekleştirildi. Kütleçekimsel lensleme adı verilen bu fiziksel fenomen yardımıyla, galaksi kümeleri kozmik bir büyüteç görevi görerek evrenin uzak noktalarını görebilmemizi sağlar.
Yale Üniversitesi’nden astrofizikçi Priyamvada Natarajan’ın liderlik ettiği ekip Hubble görüntülerini analiz etti. “Üç kümeden gelen veriler yardımıyla, kümeler içerisindeki karanlık madde dağılımını detaylı şekilde haritalandırdık” diyen Natarajan, “Veriler izin verdiği müddetçe, karanlık maddece yoğun tüm bölgeleri tespit ederek, şimdiye dek üretilmiş en detaylı topolojik haritayı oluşturduk” diye ekliyor.
Karanlık madde, ışığı yansıtmayan veya soğurmayan, dolayısıyla görülemeyen ancak kütleçekimsel etki meydana getiren ve evrendeki maddenin yüzde 80’ini oluşturan gizemli bir madde türüdür. Karanlık madde teorisi, galaksilerin nasıl oluştuğuna ve evrenin nasıl yapılandığına dair açıklamalar ortaya koymaktadır. Aksiyon ve nötralino gibi karanlık madde aday parçacıklarını keşfedebilmek amacıyla ise Yale dahil birçok üniversite ve araştırma kurumu çalışmalarını sürdürüyor. Bu konuyla ilgili Natarajan, “Karanlık maddenin evrende nasıl dağıldığına dair detaylı haritalarımız da olsa, ne olduğuna dair henüz net bir bilgimiz yok” diye belirtiyor.
Karanlık madde, uzak galaksilerden gelen ışığı bükerek kütleçekimsel lenslemeyi yaratacak kayıp kütle miktarını karşılayacak niteliktedir. Lensleme neticesinde bize bükülmüş şekilde ulaşan ışık, bükülmeye uğradığı her yerde sistematik olarak bir bozulmaya uğramaktadır. Bu bozulmaları çözen Natarajan ve ekibi de karanlık madde haritalandırmasını gerçekleştirmeyi başardılar.
Ekibin elde ettiği sonuçlar, soğuk karanlık madde teorisinden üretilen simülasyonlarla uyum göstermektedir. Soğuk kelimesi, ışık hızıyla karşılaştırıldığında oldukça yavaş hareket eden karanlık madde türü olmasından dolayıdır. Araştırmacılar, bulguların standard model ile uyumunun kayda değer olduğunu belirtiyor. Çalışmada, evrenin yapı dağılımını ana akım teori üzerinden taklit eden yüksek çözünürlüklü simülasyonlar kullanıldı. Bulgular detaylı bir şekilde Kraliyet Astronomi Topluluğu Aylık Haberleri’nde (MNRAS) yayımlanacak.
