1997 yılının bir sonbahar sabahı, insanlığın Satürn’ü keşfetme yolunda önemli bir adım atıldı. Cassini uzay aracı, büyük umutlar ve hedeflerle gökyüzüne yollandı, 20 yıl sonra 15 Eylül’de ise, görev sona erdirildi. Aslında ilk gönderildiği sırada tahminigörev süresi 3-6 yıl arasındaydı. Sonrasında yeni araçlar yollanması gerektiği düşünülmekteydi. Ancak Cassini, bilimsel camiaya o bulunduğu haliyle o kadar yardımcı oldu ki, böyle bir duruma ihtiyaç kalmadı. Cassini’ye yol arkadaşlığı eden Huygens, nihayet gezegenin yörüngesine ulaştıklarında Cassini’den ayrılarak Titan’ın yüzeyine iniş yapmayı başardı. Bundan sonra tek başına yolculuk yapan Cassini ise Enceladus’taki dev gayzerlerden Titan’ın atmosfersel yapısına kadar, Satürn’ün uyduları hakkında sayısız bilgi edinmeyi başardı. Gezegen ile ana yörüngeye oturduğunda ise Cassini bizlere Satürn’ün halkaları, kutupları, manyetik alanı gibi birbirinden farklı alanlarda bilgiler getirdi. Gezegenin yüzeyinde kopan fırtınalara tanıklık ettik. Halkalarındaki buz parçalarıının kimyasını inceledik. Cassini uzay aracı sayesinde gaz gezegenler hakkında bilinen pek çok yanlış düzeltilmiş oldu. Fakat artık yıllar geçiyor, yeni teknolojiler ortaya çıkmaya başlıyordu. Cassini’nin ise zamanı her geçen gün daralıyordu.
Satürn gibi Güneş ışığının Dünya’ya kıyasla çok düşük enerjilerde ulaşabildiği yerlerde inanılmaz büyüklükte Güneş panelleri yapamadığınız müddetçe, Güneş enerjisi elde etmeniz mümkün değildir. Mühendislik ve maliyet kousundaki zorluklar göz önünde bulundurulduğunda, bu kadar geniş paneller inşa etmek yerine Cassini uzay aracına, Plütonyum’un çeşitli izotopları ile çalışan ufak bir nükleer santral konuldu. İçine konan miktar Cassini’yi en az 20 yıl boyunca çalıştırabilecekti. İşte bu enerji, 2017’de tükenmeye yüz tuttu. Uzay aracındaki nükleer yakıt, tüketildiği zaman atık haline gelir. Nükleer atık ise uzun vadede Satürn’e yapılması amaçlanan projelerde tehlike yaratabilirdi. Bu yüzden NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı’nda Cassini görevi için çalışan biliminsanları, kendileri için zor bir karar verdiler: Yakıtının bitmesine yakın Cassini’yi Satürn ile çarptıracaklardı. Böylece hem yakıtı bittiğinde kontrolsüzce bir yörünge içinde dolanacak olan ve başka araçlarla çarpışırsa büyük sorunlara yol açabilecek olan nükleer yakıtlar ortadan kalkmış olacaktı, hem de Satürn’den şu ana kadar alınmamış yakınlıkta ve hassaslıkta veri alınması sağlanacaktı. Karar verildi.
15 Eylül günü Cassini, Satürn yörüngesinde yaptığı son dönüşü de bitirdikten sonra, sahip olduğu son yakıt ile gezegenin yüzeyine doğru düşürülmeye başladı. Düşerken anbean fotoğraflar çekti ve basınçtan dolayı parçalanıp veri gönderemeyecek olduğu ana kadar fotoğraf elde ettik. Cassini’nin bize gönderdiği son fotoğraf, odağı bozulmuş düşük kaliteli bir fotoğraftır.
İnsanlığın Güneş Sistemini keşfetme süreci devam ettikçe, Satürn’e çok daha gelişmiş, ileri seviye uzay araçları göndereceğiz. Fakat Cassini’nin yaptığı araştırmalar ve cevapladığı gizemler asla unutlmayacak. Cassini artık Satürn’ün bir parçası oldu ve gezegene her baktığımızda onu hatırlayacağız. Bu miras hepimizin.
Not: Yeri gelmişken Satürn, Ekim ayının ilk on beşinde gün batımının ardından iki saat kadar gökyüzünde çıplak gözle görülebilecek. İlgililere duyurulur.
Kaynaklar
– http://www.astronomy.com/news/2017/09/goodbye-cassini
– NASA basın açıklaması: https://www.nasa.gov/press-release/nasa-s-cassini-spacecraft-ends-its-historic-exploration-of-saturn
