Yaklaşık 34 binyıl önce bir grup avcı-toplayıcı, fiziksel sakatlıkları olan iki erkek çocuk da dahil, ölülerini büyük bir özenle gömdü. Ne var ki, yeni bir buluşa göre, oğlanlar açıkça farklı gömülmüşlerdi.
Araştırmacıların dediğine göre, aşağı yukarı 10-12 yaşlarındaki erkek çocuklar, 10 binden fazla fildişi (mamut) boncuk, 20’den fazla kol bandı, 300 civarında delinmiş tilki dişi, 16 fildişi (mamut) mızrağı, oyma sanat eserleri, geyik boynuzları ve çocukların göğüs hizasına yatırılmış (insana ait) baldır kemikleri gibi zenginliklerle dolu, ince uzun bir mezarda kafa kafaya gömüldüler.
Karşıt biçimde, grupta daha fazla yaşamış ve daha fazla katkı sunmuş olabilecek fiziksel yeterliliğe sahip, en fazla 40 yaşlarındaki yaşlı bir adamın kalıntılarında, çok daha az hazine vardı: Yaklaşık 3 bin fildişi (mamut) boncuk, 12 delinmiş köpek-dişi, 25 fildişi (mamut) kol bandı ve bir taş kolye.
Araştırmanın yardımcı başkanı ve Louis’teki Washington Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nden Prof. Erik Trinkaus, Live Science’tan Laura Geggel’a “Ölü gömme davranışlarından öyle anlaşılıyor ki, yetişkinlerin cenazeleri çocukların cenazelerinden çok farklıydı” diyor.
Sunghir gömüleri
Araştırmacılar, Sunghir gömülerini yarım yüzyıldır biliyor. Orta-üst paleolitik döneme tarihli gömüler Vladimir’in kuzeydoğu kenar mahallelerindedir ve 1957’den 1977’ye dek kazılmıştır.
Araştırmacıların dikkate aldığı üzere, yaklaşık 34 binyıl evvel, söz konusu avcı toplayıcıların yaşadığı zamanda, bölge önceki ve sonraki buzul dönemleri arasında biraz daha sıcak bir evreden geçiyordu. Sıcak hava, tarihöncesi insanların mezarları nasıl kazabildiklerini kısmen açıklıyor. “Aksi takdirde donmuş zeminde bu mümkün olmazdı” diye ekliyorlar.
Sungir’de, toplamda 10 kadın ve erkek gömülü. “Fakat iki çocuğun gömüleri diğerlerinden katbekat fazla, harikulade zenginliklere sahip” diyor araştırmacılar. Aynı zamanda, çocukların, kısa ömürlerinde kendilerini sınırlamış fiziksel engelleri de mevcut.
Diş mineleri analizlerine göre, çocuklar, tekrar eden zaman aralıklarında aşırı stres altında kalmışlar. Dahası, Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi Antropoloji bölümünden Alexandra Buzhilova’nın yazdığına göre,10 yaşındaki çocuğun uylukkemikleri (baldırları ç.n.) son derece eğik ve kısa. Öte yandan, iskeleti üzerindeki analizlerin gösterdiği üzere, daha genç olanı ise fiziksel olarak aktifti.
“12 yaşındaki çocuğun dişlerinde neredeyse hiç yıpranma yoktu, ki bize benzemeyen biçimde, bu zamandaki insanların dişleri çabucak aşınırdı” diyor Trinkaus ve ekliyor, “iskeleti üzerindeki analizlerin gösterdiği üzere çocuk yatalaktı.”
Olasıdır ki grup, 12 yaşındaki oğlanı lapa gibi yumuşak yiyeceklerle besliyordu; fakat Trinkaus’un dediğine göre “son derece hareketli bir avcı-toplayıcı grupta yatalak gibi görünen bir bireyin olması da tuhaf.”
Saygın cenazeler
Söz konusu iki çocuk, bu zaman aralığından bulunan, sakatlıklara sahip tek gömüler değiller. Araştırmacıların çalışmada yazdıklarına göre “doğrusu, orta paleolitikte, gelişimle alakalı yahut bozulma eğilimi olan anormalliklere sahip bireyler gömü kayıtlarında, iyi korunmuş bireylerin üçte birine göre, nispeten yaygındır.”
Öte yandan, araştırmacıların dediğine göre, daha genç olan bireylerin böylesi definleri, bu zamanda pek yaygın değildir.
Araştırmacıların asıl ilgisini çeken gömü eserlerinin çeşitliliğiydi. Kimi bireylerin hiçbir şeyi yokken, bazı bireylerin biraz tilki köpek-dişleri ve fildişleri (mamut) vardı. Trinkaus’a göre bu, sosyal çeşitliliğe işaret ediyor, çünkü insanlara ölümde nasıl muamele edildiğini gösteriyor ve muhtemelen yaşamda da bu şekildeydi.
New Mexico Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nden, çalışmaya dahil olmamış, saygın bir emekli profesör olan Lawrence Straus diyor ki, “Buluntular gösteriyor ki orta-üst paleolitikte abartılı bir mezara sahip olmanız için büyük erkek bir avcı olmanız gerekli değildi.” Live Science’a yaptığı açıklamaya göre, “Bu durumda ergenler -sakatlığı olan yahut fonksiyonlarını engelleyen hastalıklara sahip bireyler– dikkat çekici bir bakım görüyorlardı.”
