Tavuk mu yumurtadan çıkar, yumurta mı tavuktan? Yoksa her ikisi de aynı anda mı?
“Tavuk mu, yumurta mı?” paradoksu ilk kez Antik Yunan’daki filozoflar tarafından neden-sonuç problemini tanımlamak amacıyla ortaya atılmıştı.
Yakın zamanda Queensland Üniversitesi ve NÉEL Enstitüsü’nden bir grup fizikçi kuantum fiziği söz konusu olduğunda tavuğun yumurtadan, yumurtanın da tavuktan önce gelebileceğini gösterdi. Tasarlanmış Kuantum Sistemleri için ARC Mükemmellik Merkezi’nden Dr. Jacqui Romero, “Kuantum fiziğinde neden-sonuç ilişkisi bir olayın diğerini etkilediği basit bir durum değildir. Kuantum mekaniğinin tuhaflığı olayların belli bir düzen olmaksızın gerçekleşebilmesidir” diyor.
Kimi zaman otobüsle kimi zaman trenle yolculuk ettiğiniz günlük iş yolculuğunuzu örnek alalım. Önce otobüse sonra trene bindiğinizi veya tam tersini yaptığınızı düşünün.
Dr. Romero, deneyimizde bu iki olaydan her birinin diğerinden önce gerçekleşebileceğini ifade etti. Bu, kuantum fiziğinde “belirsiz nedensel düzen” olarak adlandırılıyor ve günlük yaşamımızda gözlemleyebileceğimiz bir şey değil.
Araştırmacılar, bu etkiyi laboratuvar ortamında gözlemleyebilmek amacıyla fotonik kuantum anahtarı olarak adlandırılan bir kurulum kullandılar. Dr. Fabio Costa, bu cihazla olayların sırasının -ışığın şeklindeki dönüşümlerin- kutuplaşmaya bağlı olduğunu belirtti.
Costa, “Fotonların kuantum anahtarının çıkışındaki polarizasyonunu ölçerek ışığın şeklindeki dönüşümlerin sırasının belli olmadığını gösterebildik. Bu, teorinin yalnızca ilk kanıtıdır; ancak daha büyük ölçekte belirsiz nedensel düzen, bilgisayarları daha verimli hale getirmek veya iletişimi geliştirmek gibi gerçek pratik uygulamalara sahip olabilir” diyor.
Bu araştırma, Amerikan Fizik Topluluğu tarafından Fizik İnceleme Yazını’nda yayımlanmıştır.
Kaynak
https://www.sciencedaily.com/releases/2018/09/180904114733.htm
