Orta Doğu Teknik Üniversitesi Biyoloji ve Genetik Topluluğu, 14. Aykut Kence Evrim Konferansı düzenledi. 24-25 Ocak günleri arasında gerçekleştirilen konferansta evrimsel biyoloji ve evrimsel biyoloji ile ilişkili fizik, kimya, psikoloji, sosyoloji, felsefe, mühendislik, antropoloji, paleontoloji alanlarında evrim konulu sunumlara yer verildi.
Evrim öğrenimini herkese ulaştırmak, alanında uzman kişilerin pek çok disiplinle ilişkili olan evrimi en doğru ve güncel biçimiyle aktarmasına aracılık etmek amacıyla 14 yıldır düzenlenen konferans, ülkemizin en değerli biliminsanlarından evrimsel biyolog Prof. Dr. Aykut Kence’nin 1 Şubat 2014 günü yaşamını yitirmesinin ardından “Aykut Kence Evrim Konferansı” adıyla düzenlenmeye başlandı.
Geçen sene bürokratik engeller nedeniyle ODTÜ’de gerçekleştirilemeyen Aykut Kence Evrim Konferansı bu sene ODTÜ Kültür Kongre Merkezi’nde alanında uzman biliminsanlarının katılımıyla gerçekleştirildi. Roger Butlin, Nicolas Perrin, Evelyne Heyer, John Gowlett, Lawrence Kirkendall, Anna-Sapfo Malaspinas, John Pannell, Octavia Mateus, Romain Koszul gibi yurtdışında çalışma yürüten birçok biliminsanının katıldığı konfreansta, Ankara Üniversitesi’nden çevresel DNA uzmanı Emre Keskin, Koç Üniversitesi’nden moleküler ekolog İsmail Kudret Sağlam, İzmir Genom Merkezi’nden virüs uzmanı Zeynep Koçer de yer aldı.
İzmir Genom Merkezi’nden virüs uzmanı Zeynep Koçer “Kuş Kaynaklı Influenza Virüslerinin Evrimi ve Salgın Oluşturma Riski” isimli sunumunda virüsün parçalı yapıda olan RNA genomunun, çok sık mutasyon geçirmesine ve hızla evrimleşmesine sebep olduğunu açıkladı. Zeynep Koçer, Dünya genelinde bulunan 9 ana kuş göç rotası olduğundan ve bazı noktalarda kesişen bu göç rotalarında farklı influenza A virüslerinin gen takası yapabildiğinden bahsetti. Laboratuvarında yaptığı çalışmalarda Türkiye’de konaklayan göçmen ve lokal kıyı kile diğer yabanıl su kuşlarında bulunan düşük patojenli influenza A virüslerinin saptanması ve karakterize edilmesinin hedeflendiğini açıkladı.
NOVA Üniversitesi’nden paleontoloji doçenti Octavio Mateus “Dinozorların Evrimi: Olgular ve Soru İşaretleri” sunumunda dinozor evrimiyle ilgili bilinen olguları açıklarken kuşlara nasıl evrildiklerine, hayatta kalmak için sürdürdükleri evrimsel stratejilerin neler olduğuna, zekalarına ya da deri yapılarına da değinerek bilinen soru işaretlerini gidermeyi amaçladı.
İsviçre Lozan Üniversitesi’nden konferansa katılan Nicolas Perrin “Cinsiyetlerin Kısa Bir Tarihi” sunumuyla cinsiyetlerin hala bilinmeyen birçok yanından bahsetti. Doğadaki cinsiyet belirleme mekanizmalarını açıklarken neden sadece iki cinsiyet olduğunu ve nasıl evrim geçirdiklerini de açıkladı. Bütün potansiyel bileşenleri tek çatı altında birleştirmeyi amaçlayan genel bir modelin özelliklerini de sunarak cinsiyetlerin evrimi konusunda bizlere yeni bir bakış açısı kazandırdı.
Koç Üniversitesi’nden moleküler ekolog İsmail Kudret Sağlam “Küresel Problemlerin Çözümünde Biyolojik Evrim Kuramı” konuşmasıyla kronik hastalıklar, besin kıtlığı, biyoçeşitliliğin azalması gibi küresel problemleri açıkladıktan sonra bunların en önemli nedenlerinden birinin hızlı çevresel değişim altında ortaya çıkan fenotip-çevre uyumsuzluğu olduğunu söyledi. Ayrıca İsmail Kudret Sağlam sunumunda biyoçeşitlilikten sağlığa evrimsel biyolojinin problem çözümünde nasıl kullanılacağını örneklerle açıkladı.
Sheffield Üniversitesi profesörü Roger Butlin “Yeni Türler Nasıl Evrimleşti?” sunumunda adaptasyon ve çeşitlilik bağlamında yeni türlerin nasıl oluştuğunu ve birbirinden ayrı kalışlarını anlattı. Roger Butlin konuşmasında özellikle melezlemenin evrimdeki rolünden ve yeni genomik yöntemlerden bahsetti. Yaptığı sunumla canlıların hala açıklanmaya ihtiyacı olan özelliklerine ışık tutmuştur.
